اصرار آلمان و انگلیس برای از سرگیری مذاکرات وین؛ آیا تعلل ایران یک اقدام هوشمندانه است یا خیر؟
فشارهای دیپلماتیک بر ایران برای از سرگیری سریع مذاکرات وین برای احیای برجام تشدید شده است؛ در آخرین مورد وزرای خارجه آلمان و انگلیس بر این موضوع تأکید کرده‌اند. با توجه به ارزیابی‌های کارشناسان از روند توسعه برنامه هسته‌ای ایران، به نظر می‌رسد اصرار طرف‌های برجامی برای آغاز مجدد مذاکرات، ناشی از نگرانی آن‌ها از رسیدن به نقطه بی‌بازگشت باشد.
«بازتاب»؛ آرش صفار- در گفتگوی تلفنی وزیر خارجه آلمان، «هایکو ماس» با همتای انگلیسی خود، «لیز تراس» دو طرف خواهان از سرگیری مذاکرات برجام شدند.
بنا به اعلام وزارت خارجه آلمان، دو طرف ادامه مذاکرات وین برای احیای برجام و بازگشت طرف‌ها به تعهدات خود را یک نیاز ضروری دانستند.
پیش‌تر نیز اتحادیه اروپا در بیانیه‌ای از ایران خواسته بود که بدون هیچ تأخیری به مذاکرات درباره برنامه هسته‌ای خود باز گردد.
طبق این بیانیه، ایران محدودیت‌های گسترده‌ای بر فعالیت نظارتی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعمال کرده است و بنابراین آژانس قادر به راستی‌آزمایی فعالیت‌های هسته‌ای ایران نیست.
در بیانیه هیئت نمایندگی اتحادیه اروپا در وین، ضمن ابراز نگرانی از اقدامات ناسازگار با برجام از سوی ایران تأکید شده است که این اتحادیه به عنوان هماهنگ‌کننده برجام، موضوعات مربوط به خروج یکجانبه ایالات‌متحده از برجام و ضرورت لغو تحریم‌های اعمال شده بر ایران را مورد تصدیق قرار می‌دهد.
با این وجود اتحادیه اروپا از ایران خواسته است که با از سرگیری سریع مذاکرات برای بازگشت احتمالی آمریکا به توافق هسته‌ای، اقدامات خود برای توسعه برنامه هسته‌ای فراتر از محدودیت‌های برجامی را متوقف کند.
هفته گذشته علیرغم توافق مدیرکل آژانس با رئیس سازمان انرژی اتمی ایران در خصوص تعویض کارت‌های حافظه دوربین‌های نظارتی، «رافائل گروسی» در گزارش خود به شورای حکام آژانس، بر این نکته تأکید کرد که تحت تأثیر محدودیت‌های اعمال شده از سوی ایران، آژانس قادر به اجرای وظایف نظارتی خود بر فعالیت هسته‌ای ایران نیست.
در همین حال، «نیویورک تایمز» با اتکا به نظر کارشناسان اعلام کرده است که ایران در مدت یکماه، مواد شکافت‌پذیر لازم برای ساخت یک بمب اتمی را به دست خواهد آورد؛ با این وجود یادداشت این روزنامه تأکید دارد که ساخت کلاهک هسته‌ای توسط ایران طولانی‌تر خواهد بود.
این یادداشت توسعه برنامه هسته‌ای را تاکتیک تهران برای تحت فشار گذاشتن دولت بایدن ارزیابی کرده است.
بر اساس آنچه از نتایج شش دور گذشته مذاکرات وین اعلام شده است، ایالات‌متحده حاضر به لغو کلیه تحریم‌های اعمال شده بر ایران نیست و صرفا بر لغو تحریم‌های مرتبط با برجام تأکید دارد.
از سوی دیگر، این کشور خواهان گنجاندن بندی در توافق احیای برجام است که ایران را ملزم به مذاکره بر سر برنامه موشکی و سیاست منطقه‌ای خود می‌کند.
مقام‌های ایرانی هنوز تصمیم خود را درباره ادامه مذاکرات وین و زمان آن اعلام نکرده‌اند؛ با این وجود دست‌کم در مواضع اعلامی، بر تعهد خود به مذاکرات معطوف به نتیجه تأکید کرده‌اند.
اینکه تأخیر در سرگیری مذاکرات تا چه حد نتیجه تاکتیک‌های اتخاذ شده از سوی ایران و تا چه میزان ناشی از اختلاف نظر میان نهاد تصمیم‌گیرنده است، مشخص نیست.
اگر ارزیابی کارشناسان در خصوص زمان رسیدن ایران به نقطه گریز هسته‌ای درست باشد و چنانچه تهران مصمم به تحت فشار قرار دادن طرف‌های خود در برجام از طریق کاهش این زمان باشد، احتمالا شاهد آغاز مذاکرات طی هفته‌های آتی خواهیم بود.
