استراتژی نخست وزیر اسرائیل برای مهار برنامه هستهای؛ آیا آمریکاییها به پیشنهادات ضدایرانی «نفتالی» پاسخ مثبت میدهند؟
نخست وزیر اسرائیل که روز سهشنبه به آمریکا سفر کرده بود، پس از گفتگو با وزرای خارجه و دفاع آمریکا و مشاور امنیت ملی این کشور، روز پنجشنبه در کاخ سفید با جو بایدن دیدار خواهد کرد. مقامهای تلآویو اعلام کردهاند که او یک استراتژی برای مهار برنامه هستهای و اقدامات منطقهای ایران، بدون بازگشت به برجام را بایدن ارائه خواهد کرد.
«بازتاب»؛ آرش صفار- نخست وزیر اسرائیل، «نفتالی بنت» که به واشنگتن سفر کرده است، امروز با «جو بایدن» دیدار خواهد کرد. اگرچه یکی از اهداف سفر بنت، بازسازی روابط اسرائیل با دموکراتهای آمریکا -که در دوره نتانیاهو آسیب دیده بود- است، مقامهای اسرائیلی تأکید کردهاند که کانون گفتگوهای دو طرف موضوع پرونده هستهای ایران خواهد بود.
«تایمز اسرائیل» پیشتر از قول دیپلماتهای ارشد اسرائیل خبر داده بود که نخست وزیر اسرائیل در این دیدار یک استراتژی برای مقابله با برنامه هستهای ایران و اقدامات منطقهای آن، بدون بازگشت به برجام را ارائه خواهد کرد.
به گفته یکی از مقامهای کابینه بنت، اسرائیل زمانی شروع به تدوین این استراتژی کرد که احیای برجام قطعی به نظر میرسید؛ «از آن موقع، زمان گذشته است و رئیسجمهور ایران تغییر کرده است؛ قطعیت توافق کمتر شده است. به نظر ما ممکن است که بازگشتی به توافق در کار نباشد».
مطابق گزارش تایمز اسرائیل، بنت در دیدار با بایدن خواهد گفت که برنامه هستهای ایران بسیار پیشرفت کرده است و برجام نسبت به شرایط سال 2021 موضوعی کاملا بیربط است؛ از دیدگاه اسرائیل اگرچه ممکن است احیای توافق برنامه غنیسازی ایران قدری عقب براند، اما دستاوردهای فراوان و غیرمتعادلی برای ایران خواهد داشت.
مقامهای اسرائیلی در خصوص استراتژی پیشنهادی بنت به بایدن توضیحی ندادهاند؛ با این حال در آستانه دیدار او با بایدن، «آویو کوخاوی»، رئیس ستاد ارتش اسرائیل از آمادهسازی طرحی برای حمله تأسیسات هستهای ایران خبر داده است.
«بنی گانتز»، وزیر دفاع نیز با اشاره به این که تلآویو در صورت لزوم تردیدی برای حمله به ایران ندارد، تأکید کرد که ایران طی دو ماه مواد شکافتپذیر لازم برای ساخت بمب هستهای را به دست خواهد آورد؛ به گفته او معلوم نیست که ایران تمایلی به بازگشت به توافق دارد یا نه؛ بنابراین جامعه بینالمللی باید طرح جایگزین برای برخورد با ایران را داشته باشد.
این اظهارات در حالی مطرح شده است که چندی پیش «یائیر لاپید»، وزیر خارجه اسرائیل اعلام کرده بود که علیرغم نامناسب بودن توافق هستهای، جایگزینی برای آن وجود ندارد.
مقامهای اسرائیلی خواهان محدودیت دائمی غنیسازی در ایران هستند و باور دارند این هدف به جز با تهدید معتبر به حمله نظامی علیه ایران قابل دستیابی نیست.
با توجه به آنچه گفته شد، به نظر میرسد استراتژی اسرائیل برای «مقابله با برنامه هستهای و اقدامات منطقهای ایران بدون بازگشت به برجام» بر مبنای «تهدید معتبر به حمله» تدوین شده است؛ اما مشخص نیست که این تهدید چگونه اعتبار مییابد.
از سوی دیگر اظهارات لاپید در خصوص فقدان جایگزین برای برجام از یک سو و تأکید گانتز بر ضرورت وجود طرح جایگزین، نشاندهنده اختلاف بین وزارت خارجه و وزارت دفاع اسرائیل است و معلوم نیست که آیا استراتژی پیشنهادی بنت به بایدن، حاصل اجماع نظر نخبگان اسرائیلی است یا نه.