استاندار سابق خراسان رضوی: اتفاقات بدتر از آنچه در مشهد افتاد قرار بود رخ دهد
استاندار سابق خراسان رضوی با بازخوانی تجربه خود از مدیریت در این استان می‌گوید اتفاقات بدتر دیگری قرار بود رخ دهد که ممکن است برخی از آن بی‌خبر باشند و ما نیز بنا نداریم آن را باز کنیم.
علیرضا رشیدیان آخرین استانداری بود که سال 92 از سوی دولت یازدهم معرفی شد. رشیدیان از اسفند ماه سال 92 تا هفته پیش نماینده عالی دولت در استانی بود که یکی از منتقدن بنام دولت هر هفته در نماز جمعه وعظ می‌کرد. خراسان رضوی طی سال‌های گذشته اتفاقات مختلفی را تجربه کرده است و حالا استانداری که تازه خدمت را به پایان رسانده، از تجربیات کاری خود در این استان به ایرنا توضیح می‌دهد. او معتقد است قرار بوده در این استان اتفاقات بدتری رخ دهد ولی او توانسته این حوادث را کنترل کند. در ادامه مشروح این گفت‌وگو را می‌خوانید:
** خراسان رضوی طی سال‌های گذشته محور اخبار جنجالی زیادی بوده است، از جمله حوادث دی ماه سال گذشته. شما ناگفته‌ای از دوران مدیریت خود در این استان دارید؟
رشیدیان: درست است که گروه‌های مخالف دولت در مشهد و خراسان پایگاه دارند، اما من فکر می‌کنم این ظرفیت در خراسان وجود داشته است که این حرکتها مدیریت شود. واقعه دی ماه هم در بسیاری از شهرها منجر به درگیری، مجروحیت و کشته شدن مردم شد، اما در مشهد با وجود اینکه نقطه شروع بود، این گونه نشد. البته تصورم این است که ماجرا از مشهد شروع شد. اما موجی بود که بلافاصله دشمن و اپوزیسیون از آن سوی مرز سوار آن شدند. اما در مشهد یک نفر هم زخمی نشد. دولت قصد مخالفت با آرای متفاوت را ندارد و آقای دکتر روحانی نیز در بیانات مختلف، به این موضوع اذعان داشته‌اند و گفته‌اند که معتدل هستند.
دخالتی از امام جمعه در امور اجرایی ندیدم
** به هرحال گروه‌های فشار و مخالفان دولت نقش پررنگی در مشهد دارند. آیا در این مدت از سوی آنها برای شما که نماینده عالی دولت بودید، مشکلی ایجاد شد؟ سعی نکردند شما را مجبور به کاری کنند و یا تحت فشار بگذارند؟
رشیدیان: بعضی از افراد بهخاطر بعضی خطبههای خاص آیت‌الله علم الهدی، تصور می‌کنند که ما و ایشان در جلسات و تعاملات با هم مشکل داریم. اما من اینجا شهادت میدهم طی این سال‌هایی که ایشان به عنوان نمانیده ولی فقیه و قبل از آن هم به عنوان امام جمعه در خراسان رضوی حضور داشتند، دخالتی از ایشان در امور اجرایی ندیدم. اصلا چنین کاری نمی‌کردند که مثلا در جایی بگویند این شخص را بردارید و شخص دیگری را بگذارید و یا کاری را به شکل دیگری انجام بدهید. تا الان یک مورد سراغ ندارم که ایشان راجع به موضوعی با من صحبت کنند و بگویند که فلان کار را انجام دهم.
آقای رئیسی هم که بعد از فوت حضرت آیت‌الله طبسی آمدند، ما مشکلی با ایشان نداشتیم. البته طبیعی بود که در زمان انتخابات ریاست جمهوری تنش‌هایی در فضای سیاسی بوجود بیاید، اما ما با ایشان به عنوان تولیت آستان قدس، مشکلی نداشتیم.
** فرمودید که شما با آنها مشکلی نداشتید، آیا از طرف آنها مسألهای وجود داشته است؟
رشیدیان: نه! آستان قدس حتی برای برخی پروژه‌ها مانند پروژه‌های بزرگراه مشهد، چناران و خراسان اعلام آمادگی و مشارکت کرد.
** یعنی تأمین مالی انجام دادند؟
رشیدیان: می‌دانید که آستان قدس واحدهای اقتصادی دارد و پروژه‌های ساختمانی، آبی و راه آهن را انجام میدهند. آنها برای این پروژه‌ها اعلام آمادگی کردند و این پروژه‌ها با مشارکت آنان در حال انجام است.
** باتوجه به اینکه میگویید روابط خوبی با آستان قدس داشته‌اید، آیا از راه‌اندازی یگان حفاظتی آستان قدس اطلاع داشتید؟ آیا با شما به عنوان رئیس شورای تأمین استان در این باره مشورت شد؟
رشیدیان: جهت اطلاع شما اصلا این بحث طرح یگان آستان قدس رضوی در ستاد کمیته امنیت حرم در استانداری نهایی شد. ما یک طرح تأمین امنیت حرم داریم که در شورای تأمین استان تهیه و برای شورای تأمین امنیت کشور فرستاده میشود. امنیت بیرون از حرم با نیروی انتظامی است. حفاظت از پوسته حرم با سپاه پاسداران و بسیج است. اما امنیت داخل حرم بلاتکلیف بود. البته نه تنها امنیت داخل حرم، بلکه امنیت بعضی از ساختمانها و مجموعه‌های اقتصادی و فرهنگی آستان قدس هم بلاتکلیف بود. آستان قدس رضوی حفاظت دارد، اما مسئول تأمین امنیت نداشت. همان طور که ذوب آهن و بانک مرکزی و … امنیت خود را تأمین می‌کنند.
** برخی گمان می‌کنند این اقدامات در مشهد، زمینهسازی برای تبدیل مشهد به یک قطب قدرتمند است. نظر شما در این باره چیست؟
رشیدیان: این موضوع یگان حفاظت از آستان قدس حتی به قبل از تولیت آقای رئیسی برمیگردد. کار اجرایی آن در زمان آقای رئیسی انجام شد. برای تأمین امنیت داخل حرم یکی از راه‌ها این بود که به نیروهای مسلح اجازه بدهیم در داخل حرم مطهر مسئولیت حفاظتی بر عهده بگیرند، اما فضای معنوی داخل حرم تغییر می‌کرد.
طرح امنیتی حرم و یگان حفاظت به خاطر تهدیدها شکل گرفت
** اما یکی از مسئولین آستان قدس رضوی به ما خبر داده که راه‌اندازی یگان حفاظت از آستان قدس رضوی در یک سال گذشته پیگیری شده است.
رشیدیان: کار اجرایی آن یک سال است که انجام شده است. همه یگان‌های انتظامی که شکل می‌گیرد زیر نظر نیروی انتظامی است. یعنی کار تسریع، آموزش و مدیریت آن بر عهده نیروی انتظامی است. اما مدیریت اجرایی آن برعهده آن سازمان است. در این یک سال‌و‌نیم اخیر به خاطر تهدیدهایی که وجود داشت، طرح امنیتی حرم مطرح و بعد نیز این یگان پیشنهاد شد و بنابراین این موضوع به ستاد کل رفت. بله یک سال است که با شورای تأمین استان و خود بنده جلسه گذاشتند. نظرات ما و چارچوبهای کلی را گرفتند. خیلی از دوستان دیگر هم نظرات دیگری داشتند. بعضی از دوستان می‌گفتند که این مأموریت را به نیروهای موجود بدهیم. دغدغه ما این بود که فضای داخل حرم از آن فضای معنوی به فضای نظامی و انتظامی تبدیل نشود .شما فکر کنید نیروهای یگان ویژه در داخل حرم مأموریتی بگیرند! چون در داخل هم ممکن است از پوسته‌های بیرونی نفوذ کند، بنابراین باید کاری می‌کردیم که حرم نه به یک پادگان تبدیل شود و نه بدون دفاع بماند.
** چه کسانی مخالف بودند؟
رشیدیان: بگذارید ما این موضوع را باز نکنیم.
** شما فرمودید رابطه خوبی با آیت‌الله علم الهدی داشته‌اید. چطور ممکن است شما به عنوان نماینده عالی دولت با فردی که به کرات و صراحتا علیه دولت و برنامه‌های دولت و شخص رئیس جمهوری موضع‌گیری کرده است رابطه حسنه و بدون مشکلی داشته باشید؟
رشیدیان: شما فکر می‌کنید اگر الان کسی علیه دکتر روحانی موضع بگیرند، آقای روحانی هر روز با آنها درگیر میشوند؟ من می‌گویم هر کسی می‌تواند طرز تفکری داشته باشد و طرز تفکرش هم برای خودش محترم است.
** بله، اما بالاخره موضع شما و دولت یکی بوده است.
رشیدیان: مسلما من تابع قوانین و رویکردهای دولت هستم. شما نقطه‌ای تفاوت با رویکردهای دولت در استان نخواهید دید. اگر کاری در استان کرده‌ایم همه در راستای رویکرد دولت بوده است.
** اما برخورد و مواضع آیت‌الله علم الهدی در مشهد از آنچه در بقیه استان‌ها اتفاق میافتاد، متفاوت بوده است و علاوه بر این، ایشان مواضع سختی در برابر دولت داشته‌اند. در اجرای امور مختلف با شما به عنوان استاندار دولت حسن روحانی با چالشی روبهرو نبودند؟
رشیدیان: نه، در مواردی که نیاز به توضیح داشت، توضیحاتمان را به ایشان ارائه می کردیم.
الحمدلله تفاوت سلیقه سیاسی باعث درگیری ما و آقای علم الهدی نشد
** یعنی شما درباره مسائل مختلف با ایشان گفت‌وگو میکردید؟
رشیدیان: بله، نه تنها با ایشان صحبت می کردیم، بلکه در صحبت‌های عمومی هم که با ایشان داشتیم توضیحاتی در دفاع از مواضع دولت را بیان و در صحبت‌های خصوصی نیز این موارد را مطرح می‌کردیم.
** برگزاری جلسات با آیت‌الله علم‌الهدی معمولا با درخواست شما بود یا ایشان؟
رشیدیان: هردو طرف بود. گاهی ما خدمت ایشان میرفتیم و گاهی نیز ایشان لطف می‌کردند و در استانداری به ما سر می‌زدند. این تعامل و ارتباط دو طرفه بوده است. آیا ما باید به خاطر اجرای سیاست‌های دولت در اینجا با آقای علم الهدی درگیر می‌شدیم؟ ایشان نمانیده ولی فقیه در استان هستند. الحمدلله این تفاوت سلیقه سیاسی باعث درگیری بین ما نشده است.
** موردی بود که شما بخواهید با ایشان صحبتی داشته باشید، اما ایشان به خاطر تفاوت سلیقه‌ای که وجود داشته، قبول نکنند؟
رشیدیان: به هرحال مسلما ایشان نظرات خودشان را دارند. اگر خیلی از صحبت‌های ما موثر بود شاید بسیاری از موارد اتفاق نمی‌افتاد. ولی ما هر زمانی که از ایشان وقت صحبت خواستیم، ایشان همکاری کردند.
** توصیه شما به استاندار بعدی خراسان رضوی چیست؟
رشیدیان: درحال حاضر دولت جابه جا نمیشود. یک استاندار و نیروی اجرایی دولت، تغییر می کند و نیروی جدیدی می‌آید که او نیز باید برنامه‌های دولت را در استان اجرا کند. من تا حدی برشهایی از برنامه ششم توسعه و سند توسعه استان که در این دولت به تصویب رسیده است را انجام دادهام و مابقی را استاندار بعدی باید اجرا کند. ما برای اینکه کار استاندار بعدی راحت شود در حوزه موضوعی و جغرافیایی کارهایی انجام دادیم.
در حوزه موضوعی یعنی معاونتهای سیاسی و امنیتی، عمرانی، اقتصادی و توسعه منابع، کلیه کارهایی که در این پنج سال انجام شده است را فهرست کردیم. کارهای در دست اقدام، اهداف و برنامهها نیز فهرست شدند. ما اولین کاری که از روز اول خدمت در استان خراسان رضوی انجام دادیم این بود که مهمترین مسائل را مشخص و برای رسیدن به آن اهداف برنامه‌ریزی کردیم. از این رو، برای توسعه آب، برق، مخابرات و … تا سال 1420 برنامه‌ریزی کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت کرده‌ایم. همچنین کار دستگاه‌ها را مشخص و به آنها ابلاغ کردیم. شهرستان‌های استان خراسان رضوی هم از 28 تا به 32 ارتقاء مییابند.
** شما فرمودید که ارتباط خوبی با آقای علم‌الهدی داشتید، فکر می‌کنید ایشان با استاندار بعدی هم ارتباط خوبی خواهند داشت؟
رشیدیان: نمی‌دانم.
خود اصولگرایان هم با گروه‌های فشار برخورد می‌کنند
** گروه‌های فشار در مشهد فعالیت و گستردگی بیشتری دارند و حتی گاهی نمایندگان مجلس را تهدید جانی کردند، شما چگونه توانستید این موارد را کنترل کنید و یا با آن برخورد کنید؟
رشیدیان: گروه‌های فشار در همه کشور وجود دارند. به نظرم از جمله موفقیتهای ما منزوی کردن گروه‌هایی است که با بداخلاقی سعی می‌کنند اهداف و منویات خود را دنبال کنند. شما این گروه‌ها را به کدام جناح منتسب می‌دانید؟
** مخالفان دولت.
رشیدیان: یعنی اصولگرایان؟
** بله
رشیدیان: بسیار خوب، الان خود اصولگرایان هم با آنها برخورد می‌کنند. آنها به انزوا افتادند. افراطی‌گری و بداخلاقی در انزواست. اما وقتی شما یک صفحه سفیدی ایجاد کرده باشید، دو لکه سیاه هم در آن قرار بگیرد خود نمایی می‌کند.
** شما چگونه با این گروه‌ها برخورد کردید؟
رشیدیان: اصل همه سیاست‌های ما بر پیشگیری و تعامل بوده است.
** اما اتفاقات مختلفی در مشهد رخ داد که بعد از وقوع، کنترل شد.
رشیدیان: اما اتفاقات بدتر دیگری قرار بود رخ دهد که ممکن است برخی از آن بی‌خبر باشند و ما نیز بنا نداریم آن را باز کنیم.
** آقای رشیدیان درمورد بازداشتیهایی زیر مجموعه استانداری توضیحات تکمیلی دارید؟
رشیدیان: مدیر اداره ارشاد مشهد بازداشت شده بود. این فرد متأسفانه به ناحق بازداشت شد که هم ما و هم دوستان دیگر پیگیری کردیم و در نهایت نیز تبرئه شد.
از تکمیل پوشش گاز روستایی تا توسعه جامعه مدنی
** اگر بخواهید مهمترین توفیقاتتان را در این مدت بگویید، به چه مواردی اشاره می کنید؟
دولت، خراسانی را تحویل گرفت که پوشش گاز روستایی آن 56 درصد بود و الان 94 درصد است. دولت تخت بیمارستانی را در این استان تا 40 درصد افزایش داد، پوشش آبرسانی در شهرها و روستاها، تصفیه خانههای فاصلاب را به بیش از دو برابر رساند.
دولت با وجود مشکلات اقتصادی در یک سال، 124 هزار شغل ایجاد کرد و صادرات خود را هرسال افزایش داد. دولت در این فضا به توسعه جامعه مدنی توجه کرد. خانه سمن‌ها و احزاب را ایجاد کرد. همچنین احزاب و سمن‌ها را در استان افزایش داد. در خانه احزاب، احزاب چپ، راست و اعتدالگرا را کنار هم نشاند تا با هم تعامل کنند. این موارد قابل تأمل هستند.
گروه فشار در همه دولت‌ها بوده بعد از ما هم هست و همیشه هم خواهد بود. اما مدیریت آن و اینکه چه کاری بکنیم که حتی مردم هم به آنها توجه نکنند، مهم است. حتی آنهایی که فکر می‌کنند این گروه‌های فشار به جناح آنها نزدیک است دیگر به آنها تعلق سیاسی ندارند و به آن فکر هم نمی‌کنند.
** آقای رشیدیان شما سابقه چند سال استانداری خراسان رضوی را دارید، از تلخ ترین روز کاری خود بگویید.
رشیدیان: فوت آیت‌الله واعظ طبسی فوق‌العاده سخت بود. یک مورد هم چند سال پیش بود وقتی که بحث تعدیل نیروهای اقتصادی در یک کارخانه یا کارگاه مطرح شد. وقتی به یک کارگر میگویند که از فردا دیگر سر کار نرود، او بخاطر شرمندگی نسبت به خانواده و زندگی‌اش در رختکن کارخانه خودکشی می‌کند. در آن روز زندگی برای من تلخ شد، زیرا این کارگر به این دلیل که شرمنده خانواده‌اش نشود خود را کشت. کار او، مسئولیت من و امسال من را سنگین‌تر کرد.
** به عنوان کسی که سمت سیاسی داشتید، در حوزه فعالیت سیاسی چه تجربه تلخی دارید؟
رشیدیان: شاید تلخ ترین تجربه در حوزه سیاسی، بعضی از برخوردهایی بود که بین جناح‌ها و سلایق شکل می‌گرفت. این برخوردها با اخلاق، دین و مروت در تعارض بود.
** بخاطر تفاوت سلیقه‌ها؟
رشیدیان: بله، به جای اینکه آقایان بنشیند، حرفهای یکدیگر را بشنود و با یکدیگر با زبان منطق و استدلال صحبت کنند، با زبان برخورد، طعنه صحبت می‌کردند. این موارد تلخ بود.
** یعنی شما هم درگیر این مسائل بودید؟
رشیدیان: بله، همه هستند.
