اسباب‌بازی‌ کمتر، رشد و خلاقیت بیشتر

بازتاب– اسباب‌بازی‌ها جزء جدایی‌ناپذیر دنیای کودکان هستند و بسیاری از والدین برای شاد کردن فرزندانشان، خانه‌هایشان را پر از اسباب‌بازی‌های مختلف می‌کنند. این وسایل اغلب با هدف آموزش و سرگرمی به کودکان اهدا می‌شوند، اما آیا واقعاً این حجم از اسباب‌بازی‌ها به نفع رشد و خلاقیت کودک است؟ تحقیقات جدید پاسخ این سوال را به وضوح روشن کرده‌اند و نشان می‌دهند که شاید کمتر بودن، در حقیقت بهتر باشد.

اسباب‌بازی‌ها و اثرات آن بر رشد کودک

در حالی که اسباب‌بازی‌ها به طور طبیعی جزئی از زندگی کودکان به نظر می‌رسند، تحقیقات جدید از دانشگاه تولدو در اوهایو نشان داده‌اند که تعداد زیاد اسباب‌بازی‌ها می‌تواند کیفیت بازی‌های کودکانه را کاهش دهد. در این تحقیق، که تحت عنوان «تأثیر تعداد اسباب‌بازی‌ها بر بازی کودکان نوپا» منتشر شده است، محققان دریافتند که تعداد کمتر اسباب‌بازی‌ها می‌تواند به کودکان کمک کند تا به طور متمرکزتری بازی کنند و بازی‌های خلاقانه‌تری را انجام دهند.

کاهش تنوع اسباب‌بازی‌ها، افزایش خلاقیت

مطالعات نشان می‌دهند که وقتی کودکان با تعداد محدودی اسباب‌بازی بازی می‌کنند، آن‌ها به شیوه‌های متنوع‌تری با اسباب‌بازی‌ها درگیر می‌شوند و برای مدت بیشتری در بازی‌ها مشغول می‌مانند. در تحقیقی که بر روی ۳۶ کودک بین ۱۸ تا ۳۰ ماهه انجام شد، دو گروه از کودکان مورد بررسی قرار گرفتند. گروهی با چهار اسباب‌بازی و گروهی دیگر با شانزده اسباب‌بازی به بازی پرداخته‌اند. نتایج نشان داد که کودکانی که فقط چهار اسباب‌بازی داشتند، کیفیت بالاتری در بازی خود داشتند، زیرا آن‌ها به طور خلاقانه‌تر و طولانی‌تر با اسباب‌بازی‌های خود بازی کردند.

به عبارت ساده‌تر، وقتی کودکان تعداد محدودی اسباب‌بازی دارند، از آن‌ها به شیوه‌های متنوع‌تری استفاده می‌کنند و این امر به آن‌ها کمک می‌کند تا خلاقیت بیشتری به خرج دهند. این نوع بازی نه تنها سرگرم‌کننده است، بلکه باعث توسعه مهارت‌های مهمی همچون حل مسئله، هماهنگی حرکات ظریف بدن، و توانایی‌های تخیلی نیز می‌شود.

اثرات منفی اسباب‌بازی‌های زیاد

در حالی که داشتن اسباب‌بازی‌های زیاد به نظر ممکن است برای کودکان جذاب باشد، اما این موضوع می‌تواند به سرعت به یک حواس‌پرتی تبدیل شود. پژوهشگران در مطالعه خود دریافتند که زمانی که کودکان در محیطی پر از اسباب‌بازی‌های مختلف قرار می‌گیرند، میزان توجه آن‌ها کاهش می‌یابد و بازی‌هایشان کمتر متمرکز و کمتر خلاقانه می‌شود. در حقیقت، کودکانی که با تعداد کمتری اسباب‌بازی بازی می‌کنند، بیشتر درگیر بازی‌های فکری و تخیلی می‌شوند، در حالی که اسباب‌بازی‌های زیاد ممکن است کودک را از تمرکز بر یک بازی خاص باز دارند.

الکسیه متز، یکی از محققان این مطالعه، توضیح داد که در شرایطی که تعداد اسباب‌بازی‌ها بیشتر بود، کودکان بازی‌های کوتاه‌تری انجام دادند و به سرعت از یکی به دیگری منتقل می‌شدند. اما در شرایطی که تعداد اسباب‌بازی‌ها کمتر بود، مدت زمان بازی طولانی‌تر بود و بازی‌ها غنی‌تر و متنوع‌تر شدند.

نکاتی برای والدین: آیا فرزند شما واقعاً به این همه اسباب‌بازی نیاز دارد؟

شاید شما هم شنیده‌اید که والدین می‌گویند: «فرزندم اسباب‌بازی‌های زیادی دارد و اصلاً با آنها بازی نمی‌کند.» این جمله شاید برای بسیاری از والدین آشنا باشد. به نظر می‌رسد که داشتن تعداد زیادی اسباب‌بازی نه تنها به خوشحالی کودک نمی‌انجامد، بلکه می‌تواند به یک معضل تبدیل شود. در این مواقع، سوالی که باید از خود بپرسید این است که: آیا واقعاً این اسباب‌بازی به نیازهای واقعی کودک پاسخ می‌دهد؟ آیا این اسباب‌بازی به رشد ذهنی، خلاقیت یا مهارت‌های اجتماعی کودک کمک خواهد کرد یا تنها برای مدت کوتاهی مورد استفاده قرار خواهد گرفت و سپس فراموش خواهد شد؟

تغییر رویکرد: ایجاد لحظات به یاد ماندنی

به جای اینکه والدین همیشه به خرید اسباب‌بازی‌های جدید و اضافی فکر کنند، می‌توانند بیشتر وقت خود را به ایجاد لحظات خاص و به یاد ماندنی با فرزندانشان اختصاص دهند. این لحظات می‌توانند شامل فعالیت‌های مشترک خانوادگی مثل شب‌ها بافیلم، بازی‌های گروهی، پختن شیرینی با هم، یا حتی آماده کردن غذاهای آخر هفته به صورت جمعی باشند. این فعالیت‌ها نه تنها سرگرم‌کننده‌اند، بلکه باعث می‌شوند اعضای خانواده زمان بیشتری را با هم بگذرانند و ارتباط عمیق‌تری برقرار کنند.

تحقیقات نشان می‌دهند که مردم در طول زمان بیشتر از تجربیات خود خوشحال هستند تا از خرید کالاهای مادی. روانشناس دانشگاه کورنل، توماس گیلوویچ، کشف کرده که افراد به جای خریدهای مادی، از تجربیاتی مانند سفر، رفتن به کنسرت یا گذراندن وقت با خانواده و دوستان احساس رضایت بیشتری دارند. بنابراین، والدین می‌توانند با اختصاص زمان بیشتر برای تجربه‌های مشترک با فرزندان، روابط عاطفی خود را تقویت کنند و فرزندانشان را به جای داشتن اسباب‌بازی‌های جدید، با لحظات شاد و فراموش‌نشدنی پر کنند.

شاید زمان آن رسیده باشد که به جای تمرکز بر خرید اسباب‌بازی‌های جدید و زیاد، به دنیای بازی ساده‌تر و خلاقانه‌تر فکر کنیم. تحقیقات نشان می‌دهند که کمتر بودن اسباب‌بازی‌ها می‌تواند به کودکان کمک کند تا بازی‌های سالم‌تر، خلاقانه‌تر و طولانی‌تری انجام دهند و در نتیجه رشد شناختی و مهارت‌های اجتماعی آن‌ها بهبود یابد. والدین می‌توانند با انتخاب فعالیت‌های تجربه‌ای و مشترک با فرزندان خود، لحظات به یاد ماندنی و پرارزشی را ایجاد کنند که در طول زمان، تاثیر بیشتری بر روحیه و رشد آن‌ها خواهد گذاشت.

منبع psychologytoday