از ساماندهی تاریخ در سردشت تا مرمت‌های مشارکتی خراسان جنوبی
ساماندهی محله‌ی تاریخی«سردشت»، بررسی وضعیت محوطه‌ی تاریخی «کهنه کلوخ» در شهرستان سربیشه و مرمت‌های مشارکتی در خراسان جنوبی از مهمترین اقدماتی است که اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی در طول چند ماه گذشته در دستور کار قرار داده است.
به گزارش ایسنا، اقدس کرم‌پور، مدیر پایگاه شهر تاریخی تون و پایگاه میراث جهانی قنوات بلده فردوس از ساماندهی ورودی محله تاریخی سردشت خبر داد و گفت: یکی از مشکلات معرفی محله سردشت به گردشگران هدایت نکردن مناسب گردشگر با توجه به فاصله محله تا خیابان رسالت (یکی از محله‌های تاریخی منطقه) و حضور اصناف مختلف در بدنه‌ی این خیابان است که باعث خدشه‌ی منظر این محله از خیابان رسالت شده است.
وی افزود: به منظور رفع این مشکل و هدایت آسان‌تر گردشگران نسبت به ساخت سردر این محله اقدام شد که باعث راهنمایی بهتر گردشگران به سمت سطح شهر و بافت تاریخی می‌شود.
به گفته‌ی او نورپردازی المانِ سردر و کف‌سازی مسیر تا حمام سردشت یکی از مهمترین برنامه‌های پایگاه شهر تاریخی «تون» است که در ماه‌های آینده به مرحله اجرایی می‌رسد.
گمانه زنی به منظور تعیین عرصه و پیشنهاد حریم محوطه کهنه کلوخ
سید احمد برآبادی مسئول حوزه پژوهش اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان خراسان جنوبی، نیز با اشاره به انجام گمانه‌زنی به منظور تعیین عرصه و حریم محوطه «کهنه کلوخ» در شهرستان سربیشه استان خراسان جنوبی با هدف حفاظتِ این محوطه از تخریب بیشتر و مطالعه داده‌ها و یافته‌های این محوطه ارزشمند، گفت: محوطه کهنه کلوخ در فاصله 45 کیلومتری جنوب‌شرق شهر سربیشه و حاشیه جنوبی روستای حسین‌آباد معروف به «غیناب»، از محدود محوطه‌های ارزشمند و غنی قرون میانی اسلامی در شرق رشته کوه مومن‌آباد در خراسان جنوبی و شهرستان سربیشه به حساب است.
وی افزود: بدون شک ارتباط محوطه باستانی کهنه کلوخ با قلاع قرون میانی اسلامی در محدوده سربیشه و مومن آباد انکار ناشدنی است، چون داده‌های مشابه این محوطه را در قلعه‌هایی مانند سربیشه، درح، قلاع‌ناحیه گرسک و قلعه‌کل حسن صباح (مومن‌آباد) می‌توان دید.
او با بیان این‌که مشابه یافته‌های این فصل را در محوطه «کهنک» در 40 کیلومتری غرب این محوطه نیز می‌توان دید، بیان کرد: با توجه به داده‌های سطحی که در بررسی‌های سطحی از محدوده محوطه مورد مطالعه قرار گرفته‌اند، می‌توان گفت که محوطه کلوخ یک مرکز تولیدی یا کارگاهی بوده که در همه جای آن آثار سرباره کوره‌های فلزگری و پخت سفال و کانال سفال وجود دارد.
تخریب‌ها از ابتدای قرن 14 آغاز شده‌اند
برآبادی با تاکید بر این‌که از ابتدای قرن 14 فعالیت‌های کشاورزی در دشت حسین‌آباد باعث تخریب این محدوده‌ی باستانی شده، بیان کرد: در حال حاضر نیز علاوه بر تعیین حریم محوطه قلعه حسین‌آباد که بنایی صفوی است و در داخل محوطه قرار گرفته، عملیات مطالعه و مستندنگاری محوطه نیز در دستور کار است.
او اضافه کرد: کار تعیین حریم محوطه با استفاده و بررسی عکس‌هایی هوایی در دهه 40 و 50 شمسی آغاز شد که در این تصاویر میزان تخریب به محوطه در طول این دوران مشخص است.
به گفته‌ی او؛ در این برنامه نزدیک به 25 گمانه در ابعاد مختلف به منظور تعیین حریم و محدوده باستانی آن حفر و مورد کاوش قرار گرفت و سفالینه‌ها و داده‌های حاصل از گمانه عکاسی، طراحی و ترسیم شده و گزارش کامل این برنامه تحویل پژوهشکده باستانشناسی می‌شود. در پایان کار و مشخص شدن محدوده‌ی محوطه نیز حریم آن با تابلو مشخص می‌شود.
9 طرح مرمت مشارکتی در خوسف
علی صالحی، مسئول نمایندگی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان خوسف نیز از آغاز مرمت و بازسازی 9 طرح مشارکتی شهرستان خوسف در این استان خبر داد.
وی اعتبار در نظر گرفته شده برای این طرح‌ها را 350 میلیون تومان اعلام کرد و گفت: این طرح‌ها شامل هشت خانه تاریخی در بخش‌های مختلف شهرستان خوسف و ارگ «شیبانی» بخش ماژان است.
او طرح‌های مشارکتی را یک فرصت مناسب برای مرمت آثار تاریخی بخش خصوصی دانست و گفت: همکاری مردم در مرمت طرح‌های مشارکتی عاملی برای حفظ، حراست و احیای میراث به یادگار مانده از گذشتگان می‌شود.
وی یکی از الزامات مرمت طرح‌های مشارکتی را ثبت در فهرست آثار ملی دانست و گفت: طرح‌های مشارکتی بعد از مرمت و بازسازی به عنوان اقامتگاههای بومگردی، استفاده صاحبان بنا، کارگاههای صنایع دستی و موزه مورد استفاده قرار می‌گیرد.
