از جشن امضا تا مشکلات کتاب
مهدی غبرایی با بیان دیدگاهش درباره جشن امضا می‌گوید: اگر واقعا اراده‌ای وجود داشته باشد، رفع مشکلات کتاب ناممکن نیست و شدنی است.
این مترجم در گفت‌وگو با ایسنا در ارزیابی خود از جشن امضا و رونمایی کتاب، با بیان این‌که این کار، کار مفیدی است، اظهار کرد: این مراسم باعث آشنایی مولف و یا مترجم با مخاطبان می‌شود. مخاطبان نیز نویسنده و مترجم را کمابیش می‌شناسند. در این مراسم شرحی از کتاب تازه منتشرشده داده می‌شود که باعث می‌شود مخاطب کتاب را بشناسد و همه این‌ها برای کتاب مفید و خوب است اما کافی نیست.
او با بیان این‌که نشر کتاب گرفتار مشکلات زیادی است، به برخی از مشکلات آن اشاره کرد و گفت: اولین و بزرگ‌ترین مشکل نشر و کتاب، سانسور، ممیزی و یا هر نامی است که برای آن می‌گذارند. در بسیاری از موارد کتاب‌ها بی‌جهت معطل می‌شوند و یا گاهی با حذف‌های کلان روبه‌رو می‌شوند. متأسفانه با وجود قول‌هایی که دولت فعلی داده، ما همچنان با حذف و معطلی‌های بی‌مورد کتاب‌ها روبه‌رو هستم. به طور مثال کتاب‌هایی دارم که شش – هفت سال است معطل شده‌اند و در انتظار مجوزند.
غبرایی افزود: مشکل دیگر، مشکل توزیع کتاب است. در بسیاری از مناطق دورافتاده و یا حتی مراکز استان‌ها کتاب‌ها به درستی توزیع نمی‌شود و به دست مخاطب نمی‌رسد. این مشکل کتاب نیز داستان پرآب چشمی دارد که ناشران بیشتر در جریان این مورد هستند. لابد موانعی وجود دارد که نمی‌توانند کتاب را به درستی توزیع کنند.
او در ادامه گفت: ضابطه‌مند نبودن و نبود حکمفرمایی قانون بر مسئله چاپ، مشکل دیگر نشر است و مسئله کتاب‌های صوتی و تصویری هم به تازگی اضافه شده است، در بسیاری از موارد، بدون مجوز ناشر، کتاب‌های صوتی و تصویری تکثیر می‌شوند و از طریق رسانه‌های جدید، اینترنت و… در اختیار خوانندگان قرار می‌گیرند.
این مترجم در بخش دیگری از این گفت‌وگو با بیان این‌که ایرادهای جشن امضا و رونمایی کتاب باید به صورت موردی بررسی شود، اظهار کرد: به نظر می‌رسد اگر جای ثابتی برای این مراسم در نظر گرفته شود خوب است؛ مثلا در اطراف دانشگاه تهران و خیابان انقلاب که مرکز عمده کتاب است شهرداری سالنی را برای مراسم رونمایی و جش امضا اختصاص دهد، یا دولت تسهیلاتی رابرای این کار فراهم کند. به طور مثال من عضو هیئت داوری جایزه مهرگان هستم و برای گرفتن سالن یا محلی برای برگزاری این مراسم با توجه به این‌که هزینه‌اش را می‌پرداختیم به مشکل برمی‌خوردیم تا دوره اخیر که مجوز رسمی گرفتیم و توانستیم در یکی از فرهنگسراها این مراسم را به نحو شایسته برگزار کنیم.
او با اشاره برگزار شدن مراسم جایزه «لاک‌پشت پرنده» در شهر کتاب، اظهار کرد: در این محل‌ها جا به قدر کفایت نیست و به قدری شلوغ می‌شود که حرف به حرف نمی‌رسد و نقض غرض می‌شود، اگر جای مناسب‌تری در نظر بگیرند که همه علاقه‌مندان بتوانند در آن‌جا حضور داشته باشند و کتاب را برای فروش بگذراند، خوب است؛ نه جایی که فروشگاه است و بخصوص در روزهای تعطیل که شلوغ می‌شود و اگر مخاطب نوجوانان و کودکان باشند شلوغی به مراتب بیشتر خواهد بود.
غبرایی خاطرنشان کرد: جذب مخاطب عام به کتاب نیازمند برنامه‌ریزی بلندمدت است و پدر و مادرها باید بچه‌ها را از همان دوران کودکی به کتاب‌خوانی عادت دهند. زمانی که کتاب‌خوانی برای‌شان عادت شد سخت نمی‌شود. اگر مراکز مناسبی هم با برنامه‌های کوتاه‌مدت وجود داشته باشند که مردم دسترسی بیشتر و راحت‌تری به کتاب داشته باشند، موثر خواهد بود.
او با تأکید بر این‌که تبلیغات برای کتاب بسیار موثر و مهم است، گفت: در کشورهای اروپایی زمانی که کتاب را چاپ می‌کنند پیش از توزیع آن، چند نسخه از کتاب را برای اهلش می‌فرستند؛ منظور از اهل کسی است که در زمینه کتاب تازه منتشرشده تخصص دارد، مثلا اگر کتاب رمان است برای نویسنده‌ای که در این زمینه کار می‌کند می‌فرستند، اگر کتاب کودک و نوجوان باشد برای نویسنده کودک و نوجوان می‌فرستند، تا هرکدام از آن‌ها که توانستند دو سطر درباره کتاب بنویسند که از طریق رسانه‌های مختلف آن را منتشر کنند؛ اما در کشور ما، به طور مثال، من که به کتاب علاقه‌مند هستم، خبر انتشار کتابی بعد از شش ماه به گوشم می‌رسد؛ این در حالی است که روزانه به رسانه‌ها سر می‌زنم.
