از اجرای چالش بی زباله تا آموزش محیط بانان

معاونت آموزش و پژوهش سازمان حفاظت محیط زیست گزارش عملکرد خود را در نیمه دوم سال ۹۶ منتشر کرد که تدوین دستورالعمل برآورد خسارت ناشی از آلودگی هوا جهت تدوین آیین‌نامه لایحه هوای پاک، آموزش سه گانه محیط‌بانان وتدوین و اجرای طرح بی‌زباله از جمله مهمترین اقدامات است.

معاونت آموزش و پژوهش سازمان حفاظت محیط زیست گزارش عملکرد شش ماه خود را در سطح ستاد مرکزی و استان‌ها منتشر کرد. توسعه فرهنگ رفتار گروهی، روحیه همکاری و همگرایی و حرکت برنامه‌محور، تهیه و تدوین برنامه صد روزه حوزه آموزش و پژوهش و اجرای آن در سطح ملی و استانی با حدود ۱۰۰۰ فعالیت و اقدام، تدوین و اجرای طرح بی‌زباله و انعکاس آن در چالش بی زباله که با موج همراهی بسیاری از فعالان محیط زیست، سیاستمداران و نمایندگان مجلس شورای اسلامی، اعضاء هیات دولت، شورای اسلامی شهرها، شهرداران، هنرمندان و … رو به رو شد، مهمترین اقدام در معاونت آموزش و پژوهش است که طی ماه‌های گذشته صورت گرفته است.

طراحی رصدخانه ملی اطلاعات

طراحی مرکز رصدخانه ملی اطلاعات و اطلس محیط زیست ایران اقدامی در جهت مدیریت دانش، توسعه و ارتقای نظام تولید، پردازش، رصد و انتشار اطلاعات است که در همه بخش‌ها به صورت یکپارچه انجام شده است و منجر به تسهیل در تصمیم‌گیری و افزایش شفافیت و آگاهی‌های زیست محیطی در همه سطوح (عمومی و حاکمیتی) خواهد شد. در این راستا و در گام نخست کلیه اطلاعات آماری در سطح سازمان حفاظت محیط زیست و ادارات کل محیط زیست استان‌ها جمع آوری شده در حال بارگذاری در سامانه ملی است . در همین راستا کارگاه آموزشی با موضوع آشنایی کارشناسان استان‌ها با چگونگی ورود اطلاعات به سامانه آمار برگزار شده است.

در حوزه آموزشی، این معاونت اقدام به آموزش یک میلیون و ۶۹۰ هزار و ۷۳۶ نفر ساعت در سراسر کشور به مخاطبان تأثیرگذار اجتماعی (کودکان و دانش آموزان، زنان و جوامع محلی، کارکنان سازمان ها و ادارات، صنعت و خدمات، ائمه جمعه و جماعات، شوراهای اسلامی شهر وروستا، دهیاران و ….. ) کرده است که این آموزش‌ها از طریق برگزاری کارگاه‌های آموزشی، مراسم ها، جشنواره‌ها و ….. در سراسر کشور بوده است.

آموزش ۵۰۰ محیط‌بان در حال اجراست

همچنین تدوین و اجرای برنامه آموزش مأمورین اجرایی محیط زیست (محیط‌بانان) در سه بخش آموزش تخصصی محیط زیست، امور انتظامی و آموزش میدانی و اجرایی صورت گرفته و در حال حاضر این آموزش‌ها برای۵۰۰ نفراز محیط بانان در حال برگزاری است. افزون بر این آموزش ۲۰۵۰۰۰ نفر ساعت به کارکنان سازمان در سطوح مختلف با برگزاری کارگاه‌های آموزشی در سراسر کشور طی ماه‌های گذشته انجام شد.

تربیت مربیان یگان حفاظت محیط زیست

افزون بر این، تدوین برنامه آموزشی و تربیت مربی از بین محیط‌بانان و کارشناسان حایز شرایط با هدف ایجاد یگان مربیان آموزش یگان حفاظت سازمان یکی از مهمترین برنامه‌های معاونت آموزش و پژوهش سازمان محیط زیست است.

در زمینه جلب مشارکت‌های مردمی اجرای نظام مدیریت سبز در ۴۲۰ مدرسه در سراسر کشور با همکاری آموزش و پرورش و سازمان‌های مردم نهاد محیط زیستی از برنامه‌های مهم معاونت آموزش و پژوهش محیط زیست است که با تاکید بر اجرای برنامه‌هایی نظیر تفکیک زباله در مدارس، برگزاری نمایشگاه کاردستی با دورریختنی‌ها و نمایش فیلم‌های مرتبط انجام می‌شود.

تعیین سهم اقتصاد سبز در ایران و تهیه مفاهیم و کاربردهای اقتصاد سبز و برگزاری یک کارگاه آموزشی در خصوص اقتصاد سبز و مشاغل سبز در اتاق بازرگانی ایران و آلمان، به‌روزرسانی ارزش‌های ۲۱ منطقه از مناطق ارزشگذاری شده و تهیه گزارش، به روزرسانی اولویت‌های پژوهشی و فناوری سازمان در سطوح ستادی و استانی از دیگر برنامه‌های این معاونت در سازمان محیط زیست است که از ابتدای دولت دوازدهم مورد توجه قرار گرفته است.

پاکسازی ۱۳۶ منطقه گردشگری

با توجه به اجرای برنامه ۱۰۰ روزه در معاونت آموزش و پژوهش با محوریت پسماند، پاکسازی ۱۳۶ منطقه از محورها و مناطق گردشگری با همکاری سازمان‌های مردم نهاد محیط زیستی و استفاده از ظرفیت‌های ستاد تسهیلات نوروزی، برگزاری تعداد ۷۲ مراسم نمادین محیط زیستی با محوریت موضوع پسماند انجام شد.

تهیه آئین‌نامه دستورالعمل برآورد خسارت ناشی از آلودگی هوا

با توجه به تصویب لایحه هوای پاک در مجلس شورای اسلامی در سال گذشته، معاونت آموزش و پژوهش در همین راستا و بر اساس وظایف به تدوین دستورالعمل برآورد خسارت ناشی از آلودگی هوا به منظور تهیه آیین‌نامه لایحه هوای پاک اقدام کرد.

تدوین و تصویب محتوای آموزشی محیط زیستی ویژه مربیان پیش دبستان با همکاری وزارت آموزش و پرورش و دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، برگزاری ۳۸ دوره آموزشی برای کارکنان سایر دستگاه‌های اجرایی با موضوع پسماند (شوراهای شهر، دهیاران ، مدیران و کارکنان صنایع ، معلمان و …)، برگزاری استارت آپ مدیریت پسماند با همکاری مرکز مدیریت محیط زیست، شهرداری تهران، تولید ۹عنوان محتوای آموزشی،۲۰ عنوان اینفوگرافیک و ۴۵ عنوان فکت شیت آموزشی با موضوع مدیریت پسماند برای انتشار در پرتال سازمان و کانال آموزشی در فضای مجازی، برگزاری ۹ دوره آموزشی تخصصی، ۵ دوره آموزشی عمومی مجازی و ۸ دوره زنگ آموزش برای کارکنان ستادی سازمان از جمله سایر اقدامات آموزشی معاونت آموزش و پژوهش است که عمدتا با محوریت پسماند انجام شده است.

بازنگری کتاب انسان و محیط زیست

یکی از مهمترین اقدامات طی ماه‌های گذشته در راستای اهداف نظام آموزش رسمی محیط زیست، بازنگری محتوای آموزشی کتاب درسی «انسان و محیط زیست» است؛ کتابی که برای دانش‌آموزان پایه یازدهم تحصیلی طراحی شده است. نتایج این بازنگری به سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی وزارت آموزش و پرورش برای سال تحصیلی جدید (۱۳۹۷-۱۳۹۸) ارسال شده است.

برنامه‌ریزی و اقدام برای دستیابی به “شهر بدون کیسه پلاستیکی ” با همکاری اصناف، شهرداری‌ها و سازمان‌های مردم نهاد محیط زیستی در ۳۶۳ مراکز خرید، برگزاری ۳۵ برنامه زنگ آموزش (سخنرانی – پخش فیلم ) در محل ادارات کل محیط زیست استان‌ها با اولویت موضوع پسماند با اطلاع‌رسانی عمومی برای شرکت علاقه‌مندان، برگزاری ۱۴۸ نشست با سازمان‌های مردم نهاد محیط زیستی استانی در سراسر کشور با موضوع پسماند و طرح مباحث و موضوعاتی نظیر چگونگی آموزش چهره به چهره با مردم برای استقبال از بهار و … برنامه‌هایی است که در راستای آموزش مدیریت پسماند مورد توجه قرار گرفته است.

اجرای ۲۳ دوره آموزشی برای کارکنان ادارات کل حفاظت محیط زیست استانی با موضوع پسماند و برگزاری کارگاه آموزشی با موضوع پسماند برای نیروهای خدماتی سازمان، برگزاری ۱۱ مسابقه کتابخوانی برای کارکنان ادارات حفاظت محیط زیست استانی با اولویت موضوع ” پسماند ” با استفاده از منابع اطلاعاتی تولید شده توسط نویسنده‌های بومی استان‌های آذربایجان غربی، اصفهان ، بوشهر، فارس و … و ایجاد بخش چالش بی‌زباله در پورتال دفتر آموزش محیط زیست برای رصد و سنجش برنامه‌های آموزشی اجرا شده از دیگر اقدامات آموزشی در راستای مدیریت پسماند است.

برگزاری مراسم معرفی و تقدیر از پژوهشگران و فناوران برتر سازمان (ستاد) و ادارات کل استانی، معرفی اپلیکیشن‌های تخصصی محیط زیستی، تهیه گزارش تطبیق برنامه ششم توسعه پایدار با اهداف ۱۷ گانه توسعه پایدار، ایجاد و توسعه ژئوپورتال سازمان محیط زیست، تدوین شرح خدمات نظام آموزش کارکنان سازمان و پیش نویس درخواست ارائه پیشنهاد دوره مدیرت اجرایی محیط زیست (RFP) برای تربیت مدیران محیط زیست، برگزاری رویداد رونمایی از کتاب با همکاری پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، قرار دادن لینک پژوهشنامه های چهارم و پنجم بر روی پورتال سازمان و کتابخانه مرکزی و برگزاری نشست‌های خبری، برنامه‌های نمایشی، آموزش و اطلاع رسانی از طریق رسانه‌های دیداری – شنیداری، نوشتاری و تابلوهای دیجیتالی سطح شهر و اطلاع‌رسانی از طریق فضای مجازی نظیر وب سایت ادارات کل، کانال‌های آموزشی، تولید اینفوگراف و … به تعداد ۵۰۵ مورد نمونه‌های دیگر از برنامه‌های معاونت آموزش و پژوهش طی ماه‌های گذشته است.

نمونه‌ای از اقدامات انجام شده در ادارات کل استان‌ها

علاوه بر اقدامات ستادی معاونت آموزش و پژوهش، در ادارات کل محیط زیست استان‌ها نیز برنامه‌هایی طراحی و اجرا شده است که اجرای ۴ دوره تسهیل‌گری ویژه زنان روستایی به میزان ۷۲۰ نفر ساعت در استان اصفهان، آموزش ۴۵۰ خانوار دامدار حاشیه مناطق جهت پیشگیری از بیماری‌های مشترک در استان ایلام، برگزاری جلسات حلقه خوانش زیست محیطی و گفتمان سبز با حضور سمن‌ها، دانشگاهیان و رسانه‌های استان بوشهر همچنین برگزاری سلسله جلسات هفتگی هوشیارسازی شهروند سبز در دفتر هر سمن در شهرستان‌های استان از جمله این برنامه‌ها است.

همچنین ادامه روند فعالیت کمپین پیشگیری از اسراف مواد غذایی با همکاری سمن‌های محیط زیستی استان اصفهان، برگزاری کارگاه آموزشی کمپوست ویژه شوراهای روستای پیشوای استان تهران، راه‌اندازی گشت مشترک پسماند با سازمان مدیریت پسماند جهت پایش وضعیت پسماند شهر مشهد در فیلد عملیاتی و تکمیل بانک اطلاعات رقومی استان خراسان رضوی و اجرای طرح شهر تکانی با همکاری سازمان مردم‌نهاد ، شهرداری‌ها و سایر دستگاه‌ها با محوریت طرح بی زباله استان خراسان شمالی اقدامات دیگری است که از سوی محیط زیست استان ها انجام شده است.

افزون بر اینها، اجرای کارگاه‌های آموزشی محیط زیستی ویژه فرماندهان پاسگاه‌های مرزی استان خراسان جنوبی و پیگیری اجرای طرح مدیریت معضل زباله‌گردها با همکاری انجمن حمایت از محیط زیست استان و دفتر امور اجتماعی استانداری، اجرای برنامه کتابخوانی و مقاله نویسی با محوریت پسماند در مدرسه نمونه دولتی حضرت معصومه (س) استان سیستان و بلوچستان، تهیه برنامه‌های رادیویی با موضوع اخلاق و محیط زیست به مدت ۱۵۰ دقیقه و موضوعات مرتبط با جلوگیری از آلودگی زمین در منابع دینی استان قم و برگزاری جشنواره باران مهر با موضوع نقاشی محیط زیست و جشنواره عکس درنا برای دانش آموزان پایه یازدهم متوسطه استان فارس صورت گرفته است.

تجهیز کتابخانه ۲۰ مدرسه ابتدایی با ارسال کتاب های سبز محیط زیستی در راستای ترویج فرهنگ محیط زیستی در بین دانش آموزان استان کرمانشاه، جذاب‌سازی ورودی‌ها و خروجی‌های شهرهای استان گلستان به وسیله تبلیغات‌ محیطی با موضوع پسماند و تفکیک زباله از مبداء با همکاری تمامی سازمان‌ها و نهادهای دولتی و غیر دولتی استان و برگزاری کارگاه آموزشی پسماند در شهرستان بندرترکمن و بندرگز و پاکسازی زباله‌های شناور در تالاب بندر انزلی استان گیلان انجام شد.

همچنین طی ماه‌های گذشته، پیگیری عدم استفاده از خودرو و ظروف یکبار مصرف درمناطق گردشگری طبیعی با همکاری سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و مسئولین تورهای طبیعت گردی مناطق غرب استان مازندران، توزیع کیسه زباله تجدید پذیر، توزیع کیسه پارچه ای در شهرستان ساوه استان مرکزی و اجرای نمایش با مفاهیم آموزشی محیط زیست برای خردسالان در مهد کودک و دبستان و اجرای نمایش خیابانی محیط زیستی با اولویت موضوع پسماند استان هرمزگان از سوی ادارات کل محیط زیست استان‌ها در زمینه جلب مشارکت‌های مردمی انجام شد.

به گزارش ایسنا، با استعفای کاوه مدنی از معاونت آموزش و پژوهش سازمان حفاظت محیط زیست، سرنوشت تعدادی از برنامه‌ها و طرح‌های کلیدخورده در هاله‌ای از ابهام قرار گرفته است. ضمن اینکه هنوز فردی برای تصدی این پست منصوب نشده است.