اروپاییها نفس خود را حبس کرده اند؛ امیدوارند دوره ترامپ فقط دو سال دیگر ادامه یابد
نیویورک تایمز در مطلبی به قلم استیون ارلانگر و کاترین بنهولد نوشت: رهبران اروپایی دریافته اند که مواضع و توییت های ترامپ هر لحظه می تواند به پیمان دو سوی اقیانوس که طی هفت دهه گذشته تحکیم یافته است، پایان دهد. آنها امید داشتند که با گذشت زمان این اتحاد دوباره استحکام بیابد. اما به باور کارشناسان و دیپلماتها، طی روزهای برگزاری کنفرانس امنیتی مونیخ، این شکاف میان اروپا و دولت ترامپ شکلی عمیقتر و آشکارتر به خود گرفت.
به گزارش انتخاب، در ادامه این مطلب آمده است: یکی از مقامات آلمانی که خواست نامش فاش نشود به ما گفت: «هیچکس باور ندارد که ترامپ کوچکترین اهمیتی برای نظر و منافع متحدان آمریکا قائل باشد». کارشناسان و دیپلماتها هشدار میدهند که اولین خطر این است که خدشهدار شدن روابط میان قدرتهای دو سوی اقیانوس اطلس مورد سواستفاده چین و روسیه قرار بگیرد. حتی وزیر امورخارجه معمولا اخموی روسیه، سرگئی لاوروف با خنده از وخامت روابط میان آمریکا و اروپا سخن میگوید. اروپاییان امیدی ندارند تا زمانی که ترامپ متحدان اروپایی خود را به چشم رقیب نگاه میکند، تغییری در واشنگتن دیده شود. بیمیلی او به همکاری در سطح بینالمللی، چالشی برای طرز فکر اروپایی درباره نحوه ایفای نقش در سطح بینالمللی است. اما فراتر از واشنگتن، برخی کشورهای اروپایی که شمارشان رو به افزایش است نیز معتقدند روابط اروپا با آمریکا هرگز به وضع قبلی خود باز نخواهد گشت.
کارل کایزر، تحلیلگر روابط آلمان و آمریکا در این باره میگوید: «دو سال از قدرت گرفتن ترامپ گذشته و اکثریت آلمانیها و فرانسویها بیشتر از آمریکا به چین و روسیه اعتماد دارند». البته علائمی نیز وجود دارد که حاکی از آن است برخی رهبران اروپایی و آمریکایی حاضر نیستند به این سادگی از اتحاد میان اروپا و آمریکا صرفنظر کنند. برای نشان دادن همبستگی با اروپا، پنجاه نفر از نمایندگان آمریکا از هر دو حزب جمهوریخواه و دموکرات، در کنفرانس مونیخ شرکت کردند. آنها حامل این پیام برای اروپا بودند که بخشی از حکومت آمریکا شدیداً حامی اتحاد با اروپا و ناتو است. در این کنفرانس از همه بیشتر آنگلا مرکل بود که علیه ترامپ موضعگیری کرد و از مخاطرات اقدامات یکجانبه توسط شرکای مهم بدون همفکری با یکدیگر سخن گفت. در این کنفرانس از تصمیمات اخیر ترامپ برای خروج از سوریه و افغانستان و پیمان کنترل تسلیحات اتمی با روسیه انتقاد شد. مرکل گفت که این تصمیم بدون یک راهبرد جایگزین، امنیت اروپا را به خطر میاندازد. مرکل بر این باور است که ترک این پیمان موجب میشود باوجود تخطی روسها، آلمان از زیر چتر اتمی آمریکا خارج شود و میان این دو ابرقدرت تنها بماند. او در ادامه مدعی شد که ترک سوریه تنها به نفع ایران و روسیه است. این رویکرد مورد تایید وزیر امورخارجه فرانسه نیز قرار گرفت. وی سیاست آمریکا را برای خود نامعلوم دانست.
معاون اول رییس جمهور آمریکا، مایک پنس هنگامی که در کنفرانس از سایر متحدان خواست مانند آمریکا از برجام خارج شوند، با مخالفت شدید سایر کشورها مواجه شد. اروپاییها این توافق را برای امنیت اروپا و ممانعت از گسترش تسلیحات اتمی ضروری میدانند. علاوه براین اروپاییها به شدت از این موضوع خشمگین هستند که تحریمهای آمریکا بیش از شرکتهای این کشور به شرکتهای اروپایی ضربه زده است. مرکل ضمن اظهار تأسف از اختلافنظر درباره ایران گفت که هر دو طرف در نهایت هدف یکسانی را دنبال میکنند. او برجام را تنها راه حفظ نفوذ بر رفتار ایران دانست. پنس از اقدامات ترامپ برای احیای نقش رهبری غرب توسط آمریکا تقدیر کرد اما اروپاییها چندان با او موافق نبودند. یکی از اعضای هلندی پارلمان اروپا معتقد است که از نظر اغلب اروپاییها، دولت ترامپ عامل تنش و تضعیف جبهه غرب است. ناتالی توچی، مشاور رییس روابط خارجی اروپا، موگرینی نیز میگوید که شکاف ایجاد شده میان اروپا و آمریکا، نگاه اروپا به روابط بینالملل و منافع خود را تغییر داده است. او میگوید ما هم در داخل اروپا و هم خارج از آن با ناتو به یک اتحاد نیاز داریم. اما این نشانهای از تضعیف و جدایی در داخل اروپا نیز قلمداد میشود.
تحلیلگران معتقدند علیرغم تلاش اروپاییها به منظور یافتن راه هایی برای عدم اتکای زیاد به آمریکا، وابستگی این قاره به آمریکا تداوم خواهد یافت. توچی میگوید اروپاییها انجام اقداماتی که لازم است را در پیش گرفته اند مانند تشکیل ارتش اروپایی به موازات ناتو، افزایش بودجه نظامی و اتخاذ راهبردهایی در مواجهه با روسیه و چین اما همه میدانند که این هدف در کوتاه مدت و به راحتی انجام شدنی نیست. او میگوید که اروپا در انتظار تغییر در واشنگتن است.
ویکتوریا نولاند، یکی از مقامات رسمی پیشین آمریکا در این باره اظهار میکند: “اروپاییها نفس خود را حبس کردهاند و امیدوارند که تنها دو سال دیگر این وضع ادامه پیدا کند. در عین حال آنها حاضر نیستند اقدامی انجام دهند که وضعیت را وخیم تر کند یا موجب عصبانیت ترامپ و اقدامات تلافی جویانه او شود.” اما بسیاری نیز معتقدند که ریشه های اختلاف نظر از این عمیقتر است و اوضاع به حال گذشته برنخواهد گشت.
نوربرت روتگن، رییس کمیته روابط خارجی متحدان اروپایی، ترامپ را مسبب این اوضاع نمیداند بلکه او را نشانهای از تحولات ساختاری در ژئوپلیتیک جهان میداند که موجب شد قدرتهای بزرگ با عقبنشینی از چندجانبه گرایی به رقابت باهم برگردند. او معتقد است که پس از ترامپ نیز اوضاع به حالت قبل از روی کار آمدن او باز نخواهد گشت. تضمین امنیت اروپا توسط آمریکا دیگر محقق نخواهد شد. اما کارشناسان نگرانند این شکاف موجب آسیبپذیری راهبردی در مقابل خطر روسیه و چین شود. ژان تشاو، مدیر صندوق مالی مارشال در آلمان معتقد است که ترامپ باید با فشار بر متحدان، آنها را به ایفای نقش بیشتر وادارد اما در عین حال باید این پیام را هم بدهد که همواره و هنگام نیاز در کنار آنها خواهد بود. او میگوید ترامپ به عواقب راهبردی فشاری که بر متحدان وارد کرده، واقف نیست. روسیه و چین میدانند که در صورت ابهام در روابط آمریکا با اروپا، دیکر تضمینی برای امنیت از سوی آمریکا وجود نخواهد داشت. وقتی این حمایت موجود نباشد، یک فضای راهبردی برای مداخله باز می شود.
