دور ششم مذاکرات وین و اما و اگرهای پیش روی ایران/ موضع آمریکا درباره لغو تحریم ها چیست؟
در آستانه دور ششم مذاکرات وین، بر خلاف خوشبینیها در ایران، روسیه و اروپا، آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا از باقی ماندن تحریمهای غیرهستهای مرتبط با سیاست منطقهای ایران سخن گفته است. به گفته او واشنگتن خود را به حفظ این تحریم متعهد میداند.
«بازتاب»؛ آرش صفار- در حالی که امیدها نسبت به حصول نتیجه نهایی در دور پنجم مذاکرات وین، به واقعیت تبدیل نشد و قرار است دور ششم گفتگوها به زودی برگزار شود، پرسشها در خصوص اینکه چه میزان از تحریمهای آمریکا علیه ایران لغو خواهد شد، افزایش یافته است.
در حالی که مسئولان ایرانی بارها از موافقت آمریکا با برداشتن عمده تحریمها سخن گفته و با بیان اینکه تنها بخش کوچکی از تحریم باقیمانده است، بر ادامه مذاکرات برای لغو آنها تأکید کردهاند، سخنان اخیر «آنتونی بلینکن»، وزیر خارجه ایالات متحده، حکایت از دیدگاه متفاوت آمریکا دارد.
به گزارش وبسایت خبری-تحلیلی «میدل ایست آی»، بلینکن مدعی شده است که «انتظار میرود حتی پس از توافق، صدها تحریم علیه ایران باقی بماند».
بلینکن در دیدار با اعضای سنا، بیان کرده است که آمریکا برخی تحریمها علیه تهران را در ازای از سرگیری تعهدات برجامی ایران لغو خواهد کرد، اما «صدها» تحریم که به رفتارهای «بیثباتکننده» ایران مربوط است، پا بر جا خواهد بود.
او با ابراز نا اطمینانی از اینکه ایران «تمایل دارد و قادر است» به تعهدات خود بازگردد، تأکید کرد اگر تهران محدودیتهای هستهای خود را از سر گیرد، آمریکا متعهد به لغو تحریمهای هستهای است؛ اما واشنگتن به حفظ تحریمهای مرتبط با «اقدامهای مخرب ایران» در منطقه نیز تعهد دارد.
بلینکن به سناتورهای کشورش گفته است «من پیشبینی میکنم که حتی در صورت بازگشت به توافق، صدها تحریم، از جمله تحریمهایی که توسط دولت ترامپ اعمال شده است، باقی بماند؛ اگر این تحریمها با توافق هستهای در تعارض نباشد، پا بر جا خواهد بود، مگر و تا زمانی که رفتار ایران تغیر کند».
در این سو روز دوشنبه محمد جواد ظریف در پیامی توئیتری اعلام کرد که وقت آن رسیده است که دولت بایدن «تغییر جهت دهد» و اقدامات انجام شده دولت ترامپ را کنار بگذارد.
بنا به توئیت ظریف، روشن نیست که آیا بایدن و بلینکن آماده کنار گذاشتن فشار حداکثری و تروریسم اقتصادی به عنوان اهرم مذاکره هستند یا نه.
اظهارات بلینکن در خصوص آنچه فعالیتهای بیثباتکننده ایران در منطقه خوانده است، در حالی است که تهران از چندی پیش گفتگو با عربستان را با میانجیگری عراق آغاز کرده است.
وزیر خارجه ایران ضمن اشاره به گفتگوهایش با «مارتین گریفیتس»، نماینده ویژه سازمان ملل در امور یمن، و مذاکرات صلح افغانستان تأکید کرد که «ایران خواهان صلح و ثبات منطقهای و آماده تسهیل [این فرایند] است».
با توجه به آنچه گفته شد معلوم نیست برای ارزیابی مذاکرات باید خوشبینیهای مقامهای ایران را در نظر گرفت، یا اظهارات بلینکن را ملاک قرار داد.
این امکان وجود دارد که اظهارت وزیر خارجه آمریکا، صرفا با هدف کنترل مخالفتهای سنا با احیای برجام و لغو تحریمهای ایران بیان شده باشد.
همچنین ممکن است این موضع، در آستانه برگزاری دور ششم مذاکرات –که بعضا امیدوار هستند دور نهایی باشد- با هدف تأثیرگذاری بر طرحها مذاکراتی ایران اتخاذ شده باشد.
علیرغم تمام این اما و اگرها، یک گزاره مهم در اظهارات بلینکن وجود دارد، تحریمهای غیرهستهای در صورتی باقی میماند که با اجرای برجام در تعارض نباشد؛ احتمال اندکی وجود دارد که «صدها» تحریم، از این ویژگی برخوردار باشند.