اختلاف ترکیه و روسیه بر سر موشکهای «اس-۴۰۰»
آنکارا اصرار دارد فناوری تولید سامانه‌های موشکی «اس-۴۰۰» را بدست آورد، ولی مسکو مایل نیست جزییات فنی این تسلیحات پیشرفته در اختیار یک کشور عضو ناتو قرار بگیرد.
روزنامه «کامرسانت» در مطلبی نوشت: “مولود چاووش اوغلو” وزیر امور خارجه ترکیه روز گذشته اعلام کرد که آنکارا ممکن است از خرید سامانه‌های موشکی «اس-400» روسی صرف نظر کند، اگر مسکو امکان تولید آنها در خاک ترکیه را فراهم نکند. این در حالی است که طرف روسی عجله ای برای به اشتراک گذاشتن جزییات فنی و امنیتی این تسلیحات پیشرفته ندارد.
در مسکو سخنان وزیر خارجه ترکیه بعنوان «یک بازی سیاسی» و واکنشی به اقدام آمریکا تلقی می شود که بعد از توافق روسیه و عربستان در خصوص خرید موشکهای «اس-400»، سریعا با قرارداد فروش سامانه های دفاع ضدموشکی «تاد» به ریاض موافقت کرده است.
چاووش اوغلو روز دوشنبه هشدار داد:«آنکارا ممکن است از خرید موشکهای «اس-400» از مسکو صرف نظر کند، اگر طرفین در خصوص تولید مشترک آن به توافق نرسند». وی افزود: «ما خودداری رسمی از طرف روسیه در این زمینه دریافت نکرده ایم و “ولادیمیر پوتین” خود گفته که ما به سمت تولید مشترک این سلاح گام بر می داریم. ولی اگر مسکو این وعده خود را عملی نکند، آنکارا ممکن است با کشور دیگری برای تامین نیاز خود به سامانه های دفاع ضدهوایی به توافق برسد.»
“دمیتری پسکوف” سخنگوی دفتر ریاست جمهوری روسیه در پاسخ به اظهارات وزیر خارجه ترکیه، بدون تشریح جزییات این موضوع، گفت: «تنظیم قرارداد و مذاکرات در این زمینه در سطح کارشناسان دو کشور همچنان ادامه دارد».
بر اساس قراداد، روسیه تعهدی برای انتقال فناوری به ترکیه ندارد
لازم به یادآوری است که روسیه و ترکیه در ماه سپتامبر قرارداد تحویل چهار دستگاه سامانه موشکی «اس-400» به ارزش کلی بیش از 2 میلیارد دلار امضاء کرده اند. نظامیان ترکیه امیدوارند که نه تنها مدل آماده این سامانه موشکی را دریافت کنند، بلکه بتوانند به جزییات فنی آن نیز دست یافته و به تولید داخلی این تسلیحات بپردازند. ولی مذاکره کنندگان روسی، برغم مواضع سرسختانه مقامات ترکیه، موفق شده اند قرارداد محکمی بدون تعهدی در مورد انتقال فناوری، امضاء کنند.
مقامات بلندپایه روسی تایید کرده اند که ترکیه محصول آماده این سامانه را تحویل خواهد گرفت. “سرگئی چیمیزوف” مدیرکل شرکت «راس تکنو» گفته است: «صحبت بر سر فناوریهای بسیار جدی است که نمی توان سریعا تاسیسات مناسب برای تولید آن را ایجاد کرد. لازم است تا پرسنل متخصص و دارای دانش فناوری آن ابتدا آموزشهای لازم را ببینند که خود این مسئله سالها زمان خواهد برد.»
مقامات شرکت «راس آبارون اکسپورت» و سرویس فدرال همکاریهای نظامی-فنی روسیه به درخواست رسمی روزنامه «کامرسانت» برای تفسیر سخنان وزیر خارجه ترکیه، پاسخی نداده‌اند.
البته برخی منابع آگاه در سرویس فدرال همکاریهای نظامی-فنی روسیه به این روزنامه گفته اند که در ساختارهای روسی، سخنان چاووش اوغلو بیشتر «یک بازی سیاسی» ارزیابی شده است. آنها گفته اند: «ما قرارداد محکمی امضاء کرده ایم و در آن تعهدات حقوقی هر دو طرف مشخص شده است و طرف ترک نمی تواند به این سادگی این قرارداد را لغو کند.»
بازی سیاسی مقامات آنکارا برای تحریک واشنگتن
به عقیده این مقام آگاه، سخنان وزیر خارجه ترکیه در واقع به این دلیل بوده، چون بعد از توافق روسیه با عربستان سعودی در خصوص تحویل سامانه های موشکی «اس-400»، پنتاگون بلافاصله قرارداد فروش سامانه های ضدموشکی «تاد» به عربستان (که ارزش آن حدود 15 میلیارد دلار است) را تایید کرد. به نظر میرسد که مقامات آنکارا انتظار دارند که آمریکا چنین برخوری را با آنها نیز داشته باشد.
لازم به یادآوری است که “ولادیمیر کوژین” مشاور رئیس جمهوری روسیه در زمینه همکاریهای نظامی-فنی گفته است که روسیه از هم اکنون بیش از 100 میلیون دلار، پیش پرداخت فروش موشکهای «اس-400» را از طرف عربستانی دریافت کرده است. به گفته وی، زمان تحویل این سامانه به ریاض بعد از گذشت دو سال، آغاز خواهد شد.
روسیه نمی‌خواهد جزییات سیستم رادار «اس-400» بهدست ناتو بیافتد
ضمن اینکه انتقال فناوری به ترکیه ضرورتی ندارد، نه تنها به خاطر لزوم توسعه ظرفیت تولید این سامانه ها در داخل روسیه، بلکه سرویسهای اطلاعاتی-امنیتی روسیه هم با مسئله در اختیار قرار دادن جزییات فنی این تسلیحات نظامی به کشوری که عضو ناتو است، را عاقلانه نمی دانند.
“آلکسی لئونکوف” کارشناس نظامی یادآور شده است که سیستم رادار سامانه های موشکی «اس-400» که یکی از پیشرفته ترین بخشهای آن است، مورد علاقه بسیار زیاد کارشناسان خارجی قرار دارد.
منبع خبری این روزنامه در سرویس فدرال همکاریهای نظامی-فنی روسیه همچنین گفته است که مذاکرات بین مسکو و آنکارا در سطح کارشناسان همچنان ادامه دارد. وی افزود: «البته حتی اگر در خصوص تولید محلی این سامانه توافق شود، این تولید تنها در حد 15 درصد آن خواهد بود و بخش اعظم این تجهیزات در خود روسیه تولید خواهند شد.»
