اختلافات ریاض و ابوظبی در یمن؛ مناقشه منطقه‌ای و دعوا بر سَر قدرت
اختلافات میان عربستان و امارات در حالی آشکار و نمایان شده که ریشه‌های این اختلافات در مناقشات منطقه ای و دعوای دوجانبه بر سَر قدرت، نهفته است.
اختلافات میان عربستان سعودی و مقامات اماراتی در یمن که البته ریشه در گذشته نیز دارد، طی روزهای اخیر تشدید شده است. مزدوران مورد حمایت هر دو طرف (عربستان و امارات) در محور جنوبی یمن به ویژه در عدن به شدت به جان هم افتاده اند.
در این میان، مزدورانِ «منصور هادی» رئیس جمهوری مستعفی و فراری یمن، مورد حمایت سعودیها هستند و نیروهای «شورای انتقالی جنوبی» هم توسط اماراتی ها حمایت می شوند. طبق اعلام رسانه های خبری، در جریان درگیری های میان مزدوران سعودی و اماراتی در جنوب یمن حدود ۲۰۰ نفر کشته شده اند.
مقامات ائتلاف متجاوز سعودی نیز تلاش خود را به کار گرفته اند تا مبادا اختلافات میان ریاض و ابوظبی بیش از پیش نمایان شود
این در گیری ها تا حدی پیش رفته که «عبدالملک الحوثی» رهبر جنبش أنصارالله یمن به آن واکنش نشان داده است. عبدالملک الحوثی درگیری های جاری در جنوب یمن را جنگ قدرت توصیف و تأکید کرده است که هر دو طرفِ درگیری به دنبال تحقق اهداف و مصالح خود در جنوب یمن هستند.
مقامات ائتلاف متجاوز سعودی نیز تلاش خود را به کار گرفته اند تا مبادا اختلافات میان ریاض و ابوظبی بیش از پیش نمایان شده و نشانه های شکست آن (ائتلاف) بیش از گذشته بر همگان آشکار شود. درست به همین دلیل است که مقامات سعودی لب بربسته و هیچ سخنی از اختلافاتشان با امارات به زبان نمی آورند.
امارات متحده عربی در سال ۲۰۱۵ با درخواست عربستان سعودی برای عضویت در ائتلاف متجاوز آن علیه مردم بی دفاع و بی گناه یمن موافقت کرد. این در حالی است که اماراتی ها از همان روزهای اول عضویت در ائتلاف هم به دنبال زدن ساز مخالف با عربستان بودند و اقداماتی را که به زعم خود صلاح می دانستند، مستقلا و بدون هماهنگی با مقامات ریاض، عملیاتی می کردند.
یکی از تصمیمات مقامات امارات در خصوص یمن، حمایت از «علی عبدالله صالح» دیکتاتور مخلوع این کشور بود. اماراتی ها که به خوبی می دانستند، «منصور هادی» رئیس جمهوری مستعفی یمن مورد حمایت عربستان سعودی است، به صورت پنهانی از علی عبدالله صالح حمایت کردند تا بتوانند به وسیله وی، همچون عربستان، روزنه نفوذی در یمن داشته باشند.
از آنجایی که اماراتی ها پیش از مرگ علی عبدالله صالح، طی تماس هایی با مقامات عربستان سعودی خواستار راضی شدن ریاض برای دادن فرصتی مجدد به علی عبدالله صالح جهت تکیه زدن بر کرسی قدرت در یمن شده بودند، مقامات آل سعود به خوبی می دانستند که ارتباطاتی میان ابوظبی و علی عبدالله صالح در جریان است.
همین مسئله موجب شد تا اختلافات میان دو طرف از همان ابتدا آغاز شود. با این حال، سعودیها که به نقش آفرینی امارات متحده عربی در ائتلاف متجاوز خود علیه یمن نیاز داشتند، تلاش کردند تا از طریق رایزنی و گفتگوهای سیاسی مشکلات فیمابین را حل و فصل کنند.
از سوی دیگر، عربستان سعودی طی قریب به سه سالی که از حملات ددمنشانه به یمن سپری می شود، هیچگاه حاضر نشد موجبات نفوذ امارات متحده عربی در این کشور را فراهم آورد. عدم
عدم تحقق اهداف امارات متحده عربی برای تسلط بر مناطق استراتژیک موجب شد تا خشم ابوظبی بیش از پیش برانگیخته شود
تحقق اهداف امارات متحده عربی برای تسلط بر مناطق استراتژیک موجب شد تا خشم ابوظبی بیش از پیش برانگیخته شود.
همین مسئله باعث شد تا سال گذشته مقامات امارات حضور خود در ائتلاف متجاوز سعودی را به مشارکت نیروهای هواییشان محدود کرده و اقدام به عقب کشیدن نیروهای نظامی خود از خاک یمن کنند. با تشکیل شورای انتقالی جنوبی ـ تحت الحمایه امارات ـ در عدن، درگیری ها میان مزدوران سعودی و اماراتی تشدید شده است.
یکی از علل و عوامل مهمی که منجر به علنی شدن اختلافات کهنه و پنهانی میان متجاوزان عربستان سعودی و امارات متحده عربی در یمن شده است، ریشه در «تمامیت خواهی» خاندن سعودی دارد. هرچند که عربستان سعودی تجاوز نظامی خود به مردم بی دفاع و بی گناه یمن را پس از تشکیل ائتلافی با ۱۷ عضو کلید زد، اما تاکنون حاضر نشده است سهم هم‌پیاله‌های شریکِ جرم خود در جنایت های قریب به سه سال گذشته را به آنها بپردازد.
در این میان، مقامات امارات متحده عربی به عنوان یکی از دولتهای فعال در عملیات تجاوزکارانه «طوفان قاطعیت»، بارها سهم خود از مشارکت در این عملیات را مطالبه کرده اند، اما سعودیها هر بار به بهانه ای دست رد به سینه آن ها زده اند.
این در حالی است که سعودیها و اماراتی ها به منابع نفتی و گازی موجود در جنوب یمن نیز چشم دوخته اند. اگر امروز شاهد تشدید درگیری ها میان نیروهای مزدور سعودی و اماراتی در یمن هستیم، یکی از علل و عوامل اصلی آن به منابع نفت و گاز موجود در محور جنوبی این کشور باز می گردد.
سعودیها حاضر نیستند اجازه دهند نیروهای اماراتی بر منابع نفت و گاز یمن مسلط شوند. لذا باید گفت که در گیری های کنونی ریاض و ابوظبی در امارات، نشأت گرفته از حرص و طمع آن ها نسبت به پول، قدرت و نفوذ است؛ مسئله ای که تداوم درگیری ها میان دو طرف با وجود گذشت سه سال از جنگ یمن را به دنبال داشته است.
مقامات ابوظبی عزم خود را جزم کرده اند تا نگذارند سعودیها به همراه ترکیه به تلاشها برای بسط نفوذشان ادامه دهند
علاوه بر مواردی که ذکر شد، باید گفت که برخی مناقشات منطقه ای میان ریاض و ابوظبی برخلاف روابط حسنه ای که در بسیاری از موارد دارند، موجب شده تا آنها وجود یکدیگر در یمن را برنتابند.
ازجمله این مناقشات منطقه ای می توان به اختلاف نظر امارات با مقامات ریاض در خصوص داشتن رابطه با ترکیه اشاره کرد. دولت امارات مدتهاست که متعاقب حمایت از عبدالفتاح السیسی، رئیس جمهوری ترکیه، مغضوب مقامات آنکارا واقع شده است.
این در حالی است که در نقطه مقابل، عربستان سعودی روابط نسبتا حسنه ای را با ترکیه دارد. این مسئله در کنار تلاش آنکارا به موازات عربستان سعودی جهت گسترش نفوذ خود در منطقه موجب برافروخته شدن آتش خشم ابوظبی شده است. از همین روی، مقامات ابوظبی عزم خود را جزم کرده اند تا نگذارند سعودیها به همراه ترکیه به تلاشها برای بسط نفوذشان ادامه دهند.
از سوی دیگر، خاندان سعودی با چشمان خود می بینند که تلاش ابوظبی برای دخالت در تحولات مختلف غرب آسیا و شمال آفریقا مدتی است که آغاز شده است. حمایت همه جانبه امارات از دولت عبدالفتاح السیسی، حمایت از خلیفه حفتر در لیبی، دخالت مستقل و بعضا بدون هماهنگی با ریاض در سوریه و همچنین مداخله در امور تونس تنها گوشه از اقدامات ابوظبی برای نفوذ به خارج از مرزهای خود به شمار می رود. عربستان سعودی نمی خواهد که یمن یکی دیگر از کشورهایی باشد که دست طمع امارات به آن دراز شود. به همین دلیل دو طرف در جنوب یمن با یکدیگر وارد درگیری شده اند.
با تمامی این ها، درگیری های میان عربستان و امارات در یمن، بیش از هر چیزی، نشانگر به بن بست رسیدن ائتلاف متجاوز عربی به سرکردگی عربستان علیه مردم بی دفاع یمن است. امارات یکی از قوی ترین اعضای ائتلاف متجاوز سعودی است که درگیری آشکار آن با سعودیها در یمن هیچ معنای دیگر جز نمایان شدن نشانه های شکست ائتلاف سعودی نمی تواند داشته باشد.
در این میان، این مردم یمن هستند که پس از شهادت بیش از ۱۳ هزار نفر و زخمی شدن ۲۰ هزار تَن دیگر همچنان باید تقاص اقدامات تجاوزکارانه، توسعه طلبانه و تمامیت خواهانه متجاوزان سعودی و اماراتی را پس بدهند.
