ابتلای ۶۵۰۰ نفر به بیماری سل در ایران

در سال ۱۴۰۳، مجموعاً ۶۵۴۷ نفر در کشور به بیماری سل مبتلا شدند که ۲۴ درصد از آن‌ها از اتباع غیرایرانی بودند.

سل نوعی بیماری عفونی قابل انتقال است که عامل آن باکتری «مایکوباکتریوم توبرکلوزیس» است. این بیماری می‌تواند اندام‌های مختلف بدن را درگیر کند، اما بیشتر از همه به ریه‌ها حمله می‌کند، زیرا این باکتری برای رشد به اکسیژن نیاز دارد و حدود ۸۰ درصد موارد ابتلا به شکل ریوی بروز می‌کند.

بر اساس آمار جهانی، نزدیک به ۱.۷ میلیارد نفر در جهان به باکتری سل آلوده‌اند، بدون آنکه لزوماً علائم بیماری داشته باشند. این عفونت نهفته ممکن است در صورت تضعیف سیستم ایمنی به بیماری فعال تبدیل شود. هر سال حدود ۱۰ میلیون نفر به سل مبتلا شده و بین ۱.۵ تا ۲ میلیون نفر نیز بر اثر آن جان خود را از دست می‌دهند؛ این در حالی است که سل قابل پیشگیری و درمان است.

در ایران نیز، آمارها از کاهش تدریجی میزان بروز سل در سال‌های اخیر حکایت دارد. طبق گزارش وزارت بهداشت، تعداد کل مبتلایان شناسایی‌شده در سال ۱۴۰۳ برابر با ۶۵۴۷ نفر بوده که از این میان، ۳۴۹۹ نفر (معادل ۴.۱ مورد در هر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت) مبتلایان جدید سل ریوی با تست مثبت بوده‌اند. ۵۶ درصد از مبتلایان مرد و ۴۴ درصد زن بودند. میانگین سنی بیماران نیز حدود ۵۴ سال گزارش شده است.

از سال ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۳، میزان بروز گزارش‌شده سل در کشور از ۹.۶ به ۷.۶ در هر ۱۰۰ هزار نفر کاهش یافته که نشانه موفقیت نسبی در مهار بیماری است.

نمودار زیر روند شش‌ساله شاخص‌های بیماری سل را نشان می‌دهد:

علائم سل بسته به محل درگیری متفاوت است، اما شایع‌ترین علائم در سل ریوی شامل سرفه‌های مداوم (بیش از دو هفته)، تب، کاهش وزن، تعریق شبانه، ضعف عمومی، درد قفسه سینه و گاهی خلط خونی است.

میکروب سل عمدتاً از طریق قطرات تنفسی در هوا منتقل می‌شود و تماس نزدیک و طولانی‌مدت با فرد مبتلا، احتمال سرایت را افزایش می‌دهد. در فضاهای بسته و بدون تهویه، خطر انتقال بیشتر می‌شود.

به گزارش تسنیم، برای تشخیص، معمولاً نمونه خلط گرفته و آزمایش می‌شود. گاهی از تصویربرداری قفسه سینه و کشت‌های آزمایشگاهی نیز استفاده می‌شود. خوشبختانه، سل با درمان مناسب و منظم کاملاً قابل درمان است. دوره درمان حداقل شش ماه به طول می‌انجامد و این خدمات در مراکز بهداشتی کشور به‌صورت رایگان در دسترس است.