آینده سیاسی تونس بعد از «السبسی»؛ اسلامگرایان وارد عمل می‌شوند؟
فوت رئیس جمهور تونس در آستانه برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در این کشور گمانه زنی های زیادی را در خصوص مشارکت احزاب مختلف در این انتخاب مطرح کرده است.
روز پنجشنبه گذشته بود که خبر فوت الباجی فائد السبسی رئیس جمهور ۹۲ تونس در بیمارستان نظامی این کشور خبر ساز شد.این در حالی بود که تونس خود را برای بزرگداشت شصت و سومین سالگرد استقلال این کشور آماده می کرد.
بر اساس قانون اساسی تونس بعد از فوت رئیس جمهور، پارلمان این کشور باید عهده دار اداره امور تونس شود و دست کم طی یک دوره ۴۵ تا ۹۰ روزه شرایط برای انتخاب رئیس جمهور جدید مهیا گردد؛ بنابراین «محمد الناصر» رئیس پارلمان ۸۵ ساله تونس فعلا زمام امور را در این کشور به دست گرفته است. فوت رئیس جمهور تونس در شرایطی صورت گرفت که قرار بود انتخابات پارلمانی و ریاست جمهوری این کشور آغاز ماه اکتبر برگزار شود.
در حال حاضر گمانه زنی ها در خصوص آینده سیاسی تونس و اینکه چه گروه و حزبی در آینده قدرت را در این کشور به دست خواهد گرفت شدت یافته است. بسیاری از تحلیل گران تاکید دارند که فوت السبسی که در ۹۲ سالگی به سر می برد و همه احزاب سیاسی در این کشور خود را برای مرحله بعد از او آماده کرده بودند خیلی ناگهانی نبوده و باعث به وجود آمدن سردرگمی سیاسی در این کشور نشده است.
فوت السبسی در شرایط کنونی تونس و اوضاع سیاسی این کشور خلأ محسوسی ایجاد نکرده است به ویژه آنکه وی قصد نداشت برای انتخابات ریاست جمهوری آتی نامزد شود. اوضاع بعد از مرگ السبسی در تونس بسیار آرام بوده و رئیس پارلمان این کشور بدون هیچ مشکلی قدرت را به دست گرفته و سوگند قانونی خود را ادا کرد و این مسأله مورد اعتراض هیچ گروهی قرار نگرفت. تونسی ها از این روند انتقال قدرت استقبال کردند چرا که باعث شد باب اعتراضات و درگیری های سیاسی در کشور در نبود رئیس جمهور و خالی بودن این پست مهم و حساس باز نشود.
به نظر میرسد که حزب حاکم تونس که زمام امور را در این کشور در زمان حیات السبسی به دست داشت دیگر آن طور که باید، جایگاهی در میان مردم نداشته و تونسی ها در انتخابات ریاست جمهوری آتی به دنبال انتخاب کاندیدای مورد نظر خود از میان دیگر احزاب این کشور باشند. به عنوان مثال یوسف الشاهد نخست وزیر تونس یکی از کسانی است که تلاش می کند تا در رأس قدرت قرار بگیرد. نخست وزیر تونس در زمان حیات السبسی یکی از منتقدان اصلی عملکرد دولت این کشور بود.
حزب اسلامی گرای النهضه نیز خود را در چارچوب رقابتها قرار داده و تلاش می کند بعد از مرگ السبسی سکان اداره کشور را از طریق شرکت در انتخابات ریاست جمهوری و معرفی نامزد مورد نظر خود به دست بگیرد. حزب النهضه در حال حاضر بیشترین کرسی های پارلمان تونس را در اختیار خود دارد. رئیس مجلس شورای حزب النهضه عبدالکریم الهارونی به تازگی اعلام کرده که النهضه برای اولین بار طی پنجاه سال اخیر یک نامزد برای انتخابات ریاست جمهوری معرفی خواهد کرد.
نبود السبسی در عرصه سیاسی این کشور تأثیر بسیار زیادی بر حزب وی خواهد گذاشت و به اعتقاد بسیاری از تحلیل گران این مسأله در نهایت به پایان حزب السبسی خواهد انجامید. بنابراین پایان عمر این حزب که در انتخابات سال ۲۰۱۴ مرکز نخست را به خود اختصاص داده بود باعث ایجاد تغییرات در نقشه سیاسی تونس خواهد شد. یوسف الشاهد نخست وزیر تونس نیز از همین حزب جدا شده و حزب تحیا تونس را تأسیس کرده بود.
در عرصه سیاسی تونس به ویژه انتخابات ریاست جمهوری این کشور می توان به مهم ترین رقبای موجود برای شرکت در انتخابات به عنوان نامزد اشاره کرد:
یوسف الشاهد: وی که در حال حاضر پست نخست وزیری را در این کشور به دست گرفته دارای نفوذ گسترده ای بوده و حزب تحیا تونس را در آغاز سال ۲۰۱۹ بعد از به وجود آمدن اختلافات با السبسی تأسیس کرد. الشاهد توانست نیروهای قدرتمندی را به عضویت این حزب درآورد به طوریکه این حزب دربرگیرنده تعدادی از وزراء در دولت الشاهد و نمایندگان در پارلمان است و این مسأله باعث میشود یک پشتوانه سیاسی مستحکم برای آن به وجود آورد. الشاهد قبل از فوت السیسی و در ماه می گذشته از قصد و نیت خود برای نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری خبر داده بود.
راشد الغنوشی: قبل از فوت السبسی، جنبش النهضه اعلام کرد که قصد دارد تعداد زیادی از کرسی های پارلمان را به دست بگیرد و برای به دست گرفتن نخست وزیری وارد رقابت شود. این جنبش برای تشکیل ائتلاف با الشاهد تلاش کرد تا قانون انتخاباتی جدید را اجرایی کند اما این مسأله با مخالفت السبسی رو به رو شد با وجود آنکه پارلمان با آن موافقت کرده بود.
راشد الغنوشی پیشتر اعلام کرده بود که به دنبال یک «نامزد نادر» برای حمایت از وی در انتخابات ریاست جمهوری هستند؛ این در حالیست که برای نخستین بار نامزدی الغنوشی در انتخابات پارلمانی آتی قبل از وفات السبسی اعلام شد تا بدین وسیله الغنوشی بتواند پست ریاست پارلمان یا نخست وزیری را به دست بگیرد.
حافظ السبسی: وی پسر السبسی و یکی از مهمترین رقبا برای به دست گرفتن پست ریاست جمهوری در این کشور است. حافظ السبسی در حال حاضر رهبری نداء تونس را به دست گرفته و در زمان حیات پدرش از حمایت گسترده او برخوردار بود. او توانسته با وجود اختلافات داخلی، وحدت این حزب را حفظ کند.
عبدالکریم الزبیدی: وی در حال حاضر وزیر دفاع دولت کنونی تونس به ریاست یوسف الشاهد بوده و از محبوبیت بسیار زیادی در میان مردم این کشور برخوردار است چرا که از انقلاب این کشور حمایت کرده و نقش مهمی در خنثی کردن نقشه های زین العابدین بن علی رئیس جمهور نظام دیکتاتور تونس برای ناکام گذاشتن انقلاب ایفا کرد.
وی با وجود آنکه یک پست نظامی دارد اما انتقاداتی را علیه سیاستمداران تونسی و عملکرد احزاب این کشور مطرح می کند و این مسأله باعث شده تونسی ها فکر کنند که او ایده متفاوت تری برای اداره کشور در سر دارد.
در هر صورت باید گفت که عرصه انتخابات در تونس شاهد حضور نامزدهای متفاوتی خواهد بود و به نظر می رسد حزب اسلامگرای النهضه شاید برای نخستین بار از زمان انقلاب در این کشور قصد دارد به صورت بسیار جدی وارد عرصه این رقابتها شود.
