آینده روشن نفتی اوپک
اجلاس روز دوشنبه تولیدکنندگان نفت عضو اوپک و غیراوپک در سن‌پترزبورگ حاوی نشانه‌یی از تلاش عربستان برای بهبود قیمت‌ها بود.
به گزارش بازتاب به نقل از تعادل ، در این اجلاس عربستان عنوان کرد که برای رسیدن به خواسته خود تلاش‌های بسیاری انجام خواهد داد. وزیر نفت عربستان، خالد الفالح اظهار کرد که صادرات نفت آنها به 6/6میلیون بشکه در روز محدود خواهد شد؛ رقمی که حدود یک‌میلیون بشکه در روز از سطح صادرات آنها در سال گذشته کمتر است.
این وزیر نفت از کاهش موجودی ذخایر تجاری تا 90 میلیون بشکه خبر داد که ناشی از کاهش تولیدات اعضای اوپک است. با این حال وی گفت که سطح کنونی همچنان یکی از سطوح بالای ذخایر تجاری نفت خام در تاریخ به حساب می‌آید و نیاز است که تولیدکنندگان تلاش بیشتری برای کاهش آن انجام دهند.
قیمت نفت در پی این اظهارات خالد الفالح، روندی صعودی در پیش گرفت به‌طوری که نفت وست تگزاس اینترمدیت از مرز 46دلار گذشت و نفت برنت هم به حدود 49 دلار رسید.
وعده کاهش بیشتر تولیدات نفتی، استراتژی عربستان برای کاهش تولید جهانی نفت خام و در واقع کاستن از حجم ذخایر تجاری نفت خام بود که در بالاترین سطوح تاریخی خود قرار دارند. این اقدامات با هدف افزایش قیمت نفت انجام شد اما به اندازه‌یی که سعودی‌ها امیدوار بودند، اثر نداشت. کاهش تولیدات اعضای اوپک در پی افزایش تولیدات نفتی ایالات متحده و برخی اعضای اوپک (مانند لیبی و نیجریه که مستثنا از طرح کاهش تولید) کم‌اثر شده است.
عربستان به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده نفت خام اوپک و بزرگ‌ترین صادرکننده نفت جهان، اقدامات چشمگیری را برای نجات قیمت نفت شروع کرده است؛ قیمتی که در پی تولید بیش از حد نفت در بازه زمانی 2014 تا 2016 سقوط کرده بود.
به تازگی، ریاض از صادرات نفت خود به ایالات متحده کاست تا به این صورت میزان موجودی ذخایر نفت خام امریکا کاهش یابد. با این حال، این اقدام به دلیل تولیدات بالای ایالات‌متحده اثر چندانی نداشت. براساس گزارش اداره اطلاعات انرژی امریکا، میزان واردات نفت خام این کشور از عربستان سعودی در میانه ماه جولای 2017 به‌طور متوسط به 524هزار بشکه در روز رسید. این رقم در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، کاهشی 300هزار بشکه‌یی را نشان می‌دهد. در پی این وضعیت، ایالات‌متحده میزان واردات نفتی خود از عراق را افزایش داد.
استراتژی عربستان، تلاشی علنی برای کاهش موجودی ذخایر جهانی و افزایش تمایل دلالان برای خرید بیشتر و در نتیجه بهبود تقاضای جهانی نفت بود. با این حال، این استراتژی، نتایج چندان مثبتی در پی نداشت. اداره اطلاعات انرژی امریکا از کاهش سطح ذخایر نفت خام خبر داد که البته در خلال ماه‌های گرم سال و افزایش رانندگی‌ها همیشه مشاهده می‌شود.
براساس گزارش‌ها، در هفته منتهی به 14جولای، موجودی ذخایر نفت خام تا 7/4 میلیون بشکه کاهش داشته و ذخایر بنزین نیز تا 4/4 میلیون بشکه کاهش را تجربه کردند تا روند نزولی موجودی آنها برای پنجمین هفته متوالی ادامه یابد. با این حال موجودی هر دو مورد، نسبت به زمان مشابه سال‌های گذشته در سطح بالاتری قرار دارد.
تصمیم سعودی‌ها برای کاهش بیشتر تولیدات در سال جاری ناشی از آن بود که وحدانیت اعضای اوپک شروع به از بین رفتن کرد. هفته گذشته اکوادور که یکی از تولیدکنندگان کوچک اوپک است، اعلام کرد که دیگر به طرح کاهش تولید متعهد نخواهد بود و اجازه خواهد داد تا تولیداتش از سطح تعیین شده فراتر برود.
این حرکت باعث ناآرامی‌هایی در بازار شد؛ هر چند قیمت‌های تعیین شده تغییر قابل توجهی نداشتند. به گزارش بلومبرگ، تولیدات اوپک در ماه جولای به یکی از بالاترین سطوح خود در سال جاری رسید که ناشی از کاهش همراهی اعضای اوپک با طرح کاهش تولید بود. در حالی که انطباق با طرح کاهش تولید در میان اعضای اوپک در ماه گذشته 100درصد بوده این رقم اکنون به 92 درصد رسیده است.
در نتیجه نشست سن‌پترزبورگ ریاض از تعهد نیجریه به سقف جدید تولید اطمینان حاصل کرده است. پیش از این، نیجریه به‌طور معمول خود را از برنامه‌های تعیین سقف تولید مستثنا می‌کرد. اما اکنون این کشور اعلام کرده است که تولیدات خود را در سطح 8/1میلیون بشکه در روز (100هزار بشکه بیشتر از سطح تولید کنونی خود) نگه خواهد داشت.
عربستان نیازمند قیمت‌های نفتی بالاتر تا انتهای سال جاری میلادی است تا به این صورت بتواند بر اساس برنامه تعیین شده در ابتدای سال 2018، اوراق قرضه شرکت «سعودی آرامکو» را عرضه عمومی کند. قیمت‌های بالاتر باعث خواهد شد تا قیمت اوراق قرضه آرامکو افزایش یافته و تحقق برنامه اقتصادی بلندمدت آن امکان‌پذیر شود. این شرکت قرار است به تدریج وابستگی کمتری به نفت و صادرات آن داشته و منابع درآمدی جایگزینی برای آن داشته باشد.
بازار پس از چند هفته حرکت نزولی، روندی صعودی را در اواخر ماه جولای در پیش گرفت. کاهش موجودی ذخایر نفت خام امریکا و برنامه‌ریزی برای محدود شدن تولید نفت این کشور در سال 2017 (از 1/10میلیون بشکه در روز به 9/9میلیون بشکه، براساس آمارهای اداره اطلاعات انرژی امریکا) باعث بالارفتن نسبی قیمت‌ها و بهبود ارزش و جایگاه نفت وست تگزاس اینترمدیت شده است. کاهش موجودی ذخایر نفت خام باعث شد تا حتی برای ساعاتی، قیمت نفت برنت به بالاتر از 50 دلار در هر بشکه هم برسد.
هر چند احتمالا عربستان سعودی بتواند در نهایت به اهداف بلندمدت خود در جنگ قیمتی دست پیدا کند، این احتمال وجود دارد که عامل اصلی قیمت‌ها در آینده ناشی از تحولاتی در بازار باشند که کاملا جدا از سیاست نفتی سعودی‌هاست. احتمال شروع تحریم‌های نفتی امریکا علیه ونزوئلا یکی از اعضای اوپک که از بی‌ثباتی‌های اقتصادی و سیاسی بسیار ناشی از قیمت‌های پایین نفتی رنج می‌برد، ممکن است باعث سقوط صنعت نفت این تولیدکننده امریکای جنوبی شود. ونزوئلا بیشتر نفت خام خود را به پالایشگاه‌های کاراییبی واقعی در خلیج مکزیک ارسال می‌کند که اختصاصا برای فرآوری تولیدات ونزوئلایی تجهیز شده‌اند.
تصمیم ایالات متحده بر محدودسازی واردات نفت خام از ونزوئلا که براساس داده‌های اداره اطلاعات انرژی این کشور در آوریل سال جاری میلادی 850 هزار بشکه در روز بود، آثار دوجانبه‌یی بر جای خواهد گذاشت. از یک طرف ونزوئلا باید به دنبال بازارهای جدیدی برای نفت خود باشد و از طرف دیگر هم پالایشگاه‌های خلیج مکزیک مجبور به یافتن نفت‌خام‌های سنگین دیگری خواهند بود. اثر احتمالی چنین وضعیتی جهش ناگهانی قیمت‌ها خواهد بود.
ونزوئلا برای نجات از فروپاشی کامل اقتصاد خود، به قیمت‌های نفتی بالاتری نیاز دارد و برای رسیدن به این منظور در حال لابی در اوپک برای کاهش تولیدات آنهاست. اعلام کاهش تولیدات عربستان می‌تواند پاسخی به نیازهای ونزوئلا بوده باشد. با این حال احتمال قوی‌تر آن است که عربستان به دنبال اهداف و نیازهای خود است و نه برآورده‌سازی آرزوهای یکی از مستاصل‌ترین اعضای اوپک.
در هر صورت، کمپین سعودی برای کاهش تولید به همراه تعیین سقف غیررسمی برای تولیدات نیجریه و اختلالات احتمالی در صادرات نفت ونزوئلا به ایالات متحده همه و همه حاکی از آن هستند که قیمت‌های نفت پس از ماه‌ها رکود در آستانه صعود قرار دارد.
