آیا نتانیاهو “جعبه پاندورا” را باز می کند؟

اقدامات بی پروای نتانیاهو در پیشبرد طرح اصلاحات قضایی اش، موجب شده تا بعضا دستگاه های مهم حکمرانی در اسرائیل و نیروهای تحت امر آن ها نیز وارد بازی های سیاسی و درگیری های جناحی شوند. مساله‌ای که البته سناریوی مطلوب برای تندروهای اسرائیلیِ متحد نتانیاهو است و همین مساله می تواند سناریوهای به مراتب خطرناک تری را برای رژیم صهیونیستی در ادامه راه نوید دهد.

بازتاب– پارلمان اسرائیل(کِنست) به تازگی بند جنجالی لایحه اصلاحات قضایی بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر این رژیم که بر اساس آن اختیارات دادگاه عالی اسرائیل به شدت محدود می شود را به تصویب رسانده است. اقدامی که با واکنش گسترده معترضان اسرائیلی و جریان اپوزیسیون مواجه شد و هزاران تن را به خیابان کشاند و همچنان نیز جوی ملتهب در اسرائیل علیه نتانیاهو و لایحه اصلاحات قضایی اش برقرار است.

در این راستا، نخست وزیر اسرائیل با حاضر شدن در برنامه های تلویزیونی سعی داشته تا به شهروندان اسرائیلی این پیام را برساند که تصویب لایحه اصلاحات قضایی بنا ندارد دموکراسی در اراضی اشغالی را به خطر بیندازد. با این حال، نه معترضان اسرائیلی و نه جریان اپوزیسیون هیچکدام از توضیحات نتانیاهو قانع نشده اند و همچنان علیه وی و دولتش دست به اعتراض می زنند.

قرار است که لایحه اصلاحات قضایی نتانیاهو و بندهای مهم آن در نوبت های دوم و سوم در پارلمان اسرائیل بررسی شود و در صورت تصویب نهایی، تبدیل به قانون شده و اجرایی گردد. در این شرایط بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که اسرائیل در شرایط کنونی فاصله چندانی تا انفجار سیاسی ندارد و گویی نتانیاهو فردی است که به دنبال باز کردن “جعبه پاندورا” است (جعبه پاندورا اشاره به تمثیلی از یونان باستان دارد که در آن فردی درِ جعبه ای را که تمامیِ سیاهی و شیاطین عالم در آن قرار دارند باز می کند و برای جهان ایجاد مشکل می کند).

تحلیلگران مسائل اسرائیل از 3 منظر، اقدامات نتانیاهو را به شدت خطرناک توصیف و ارزیابی می کنند و معتقدند که می تواند تبعات مهلکی را برای اسرائیل به دنبال داشته باشد.

اولا، در صورت تصویب لایحه اصلاحات قضایی در اراضی اشغالی، نه فقط نتانیاهو بلکه نیروهای جریان راست افراطی در دولت وی که اکنون پُست های مهمی را نیز به دست گرفته اند، فضایی باز را پیش روی خود جهت پیشبرد سیاست ها واقداماتشان خواهند یافت.

علاوه بر این، به دلیل موقعیت اکثریت آن ها در پارلمان اسرائیل، هیچ طیف و گروهی نیز نمی تواند برای آن ها چالش و بحران ایجاد کند. البته که خودِ نتانیاهو نیز پرونده قضایی گسترده و قابل توجهی که علیه وی در جریان است را نیز دور می زند و نوعی مصونیت نامشروع پیدا می کند و می تواند از تهاماتی که علیه وی در زمینه هایی نظیر دریافت رشوه، فساد و خیانت به اعتماد عمومی مطرح است، فرار کند.

از سوی دیگر افراط گرایان متحد نتانیاهو که شخص نخست وزیر اسرائیل تا حد زیادی حضور خود در قدرت را متکی بر حمایت های آن ها می‌بیند هم می توانند اقدامات قابل ملاحظه ای را بدون ترس و وحشت از تبعات آن انجام دهند.

به یاد داشته باشیم که این طیف ها حتی زمانی که نتانیاهو چند ماه قبل به صورت موقت از پیشبرد طرح اصلاحات قضایی اش عقب نشینی کرد نیز شدیدا به وی حمله کردند و حتی “آریف لوین” وزیر دادگستری دولت نتانیاهو تاکید کرد که اگر نتانیاهو بخواهد از پیشبرد طرح اصلاحات قضایی اش پا پَس بکشد، وی از ائتلاف دولتش خارج خواهد شد و زمینه را برای سقوط آن فراهم می کند. حال تصور اینکه این طیف‌ها قدرت چند برابری پیدا کنند، عملا چشم اندازهای تیره و تاری را از حیث تشدید مناسبات و درگیری های سیاسی و اجتماعی در اراضی اشغالی ایجاد می کند.

دوم اینکه اگر بنیامین نتانیاهو بر اثر تشدید فشارهای عمومی علیه خود به این جمع بندی برسد که باید از لایحه اصلاحات قضایی عقب نشینی کند نیز عملا اسرائیل را وارد دوره ای از تنش های شدید سیاستی و اجتماعی کرده است. زیرا به احتمال زیاد دولت وی به دلیل خروج متحدانش از ائتلافی که دولت او بر آن استوار است، فروخواهد پاشید و بار دیگر این رژیم باید به سمت برگزاری انتخابات بی نتیجه و چندباره حرکت کند.

مساله ای که پیش از پیروزی نتانیاهو در انتخابات اخیر نیز شاهد آن بودیم و به طور خاص اسرائیلی ها ظرف 2 سال، اقدام به برگزاری 4 انتخابات کردند. مساله ای که تا حد زیادی بن بست سیاسی در اراضی اشغالی را پیش چشم همگان قرار داد. در این چهارچوب، تشدید تحرکات راست گرایان افراطی، اقدامات تهاجمی شخص نتانیاهو جهت در امان ماندن از حملات گسترده ای که علیه وی انجام می شود و البته انسجام و وجود وحدت در جریان اپوزیسیون در اراضی اشغالی جهت برخورد با راست گرایان و نتانیاهو، عملا می تواند سطح درگیری‌ها و تنش ها در اسرائیل را به نقطه ای قابل توجه برساند و آن را با مشکلات عدیده ای روبه رو کند.

در نهایت سوم اینکه اقدامات بی پروای نتانیاهو در پیشبرد طرح اصلاحات قضایی اش، موجب شده تا بعضا دستگاه های مهم حکمرانی در اسرائیل و نیروهای تحت امر آن ها نیز وارد بازی های سیاسی و درگیری های جناحی شوند. شاید عینی ترین نمود این مساله، اعتراضات گسترده و البته پنهان در میان نیروهای امنیتی اسرائیلی باشد که البته در مدت اخیر بارها در مورد آن افشاگری شده و بسیاری بر این باورند که اگر بنا باشد نتانیاهو طرح اصلاحات قضایی خود را تصویب بکند، هیچ بعید نیست که شمار قابل ملاحظه ای از نیروهای تشکیلات امنیتی اسرائیل نیز وارد درگیری‌های سیاسی و خیابانی شوند.

مساله ای که البته سناریوی مطلوب برای تندروهای اسرائیلیِ متحد نتانیاهو است و همین مساله می تواند سناریوهای به مراتب خطرناک تری را برای اسرائیل در ادامه راه نوید دهد.