آیا منطقه ای شدن دستمزد به نفع کارگران است؟/ تبعات اجرای مزد منطقه ای
«بازتاب»؛ منطقه ای شدن دستمزد از جمله اصلاحات قانون کار است که به عنوان راهکاری برای کاهش مشکلات اقتصادی کارگران، پرداخت صحیح دستمزد و از بین رفتن معضلات موجود برای کارفرمایان ارائه شد.
براساس این طرح، دستمزد کارگران هر منطقه براساس میزان تورم همان منطقه و جدا از سایر مناطق کشور تعیین می شود و جدا از مزد حداقلی است که همه ساله در شورای عالی کار تعیین می شود.
عضو کانون عالی شوراهای اسلامی کار در این باره می گوید: در شرایطی که خط معیشت به ۱۱ میلیون تومان رسیده و افراد برای تامین هزینه‌های زندگی به مشاغل کاذب و غیر مولد روی آورده‌اند با چه دلیلی برخی درصدد منطقه‌ای کردن دستمزد کارگران هستند؟
علی اصلانی، اظهار می کند: در حال حاضر زیرساخت ها برای اجرای مزد منطقه‌ای در کشور فراهم نیست.
او ادامه می دهد: موسسه عالی پژوهش تامین اجتماعی به جای ورود به مزد منطقه‌ای بهتر بود در خصوص این مساله تحقیق می کرد که چرا کارگران برای کار به کارخانه‌ها نمی روند و برای درآمدزایی و تامین هزینه های زندگی به مشاغل کاذب و غیر مولد روی می آورند؟
عضو کانون عالی شورای اسلامی کار ادامه می دهد: افزایش فاصله خط معیشت و دستمزد موجب شده تا افراد به دنبال شغل های کاذب و ناپایدار باشند و از آن طرف کارفرمایان به دنبال نیروی کار برای راه اندازی خط تولید خود بگردند.
او با بیان اینکه مزد حداقلی در تمام دنیا اجرا می شود، تصریح می کند: مزد منطقه ای زمانی تعیین می شود که بسترهای اشتغال فراهم و اقتصاد کشور از ثبات لازم برخوردار باشد ولی در شرایطی که ضمانت اجرایی مزد منطقه‌ای در کشور وجود ندارد و معلوم نیست که کارگر بعد از توافق با کارفرما سر حقوق و دستمزد دچار مشکل نشود، نمی توان مزد منطقه ای را اجرایی کرد.
اصلانی با بیان اینکه خط فقر و معیشت سال گذشته حدود 7 میلیون تومان بود و امسال به 11 میلیون تومان رسیده است، می گوید: متاسفانه هزینه ها آنقدر بالا رفته و دستمزدها پایین مانده که کارگران مایل نیستند در کارخانه‌ها کار کنند و با وجود بخشنامه شورای عالی کار، هیات های حل اختلاف با شکایات بسیاری در خصوص عدم پرداخت حقوق و دستمزد روبه رو هستند.
پیش زمینه های اجرای طرح مزد منطقه ای
در شرایطی که نمایندگان مجلس شورای اسلامی به دنبال تصویب طرحی برای منطقه ای کردن دستمزد کارگران هستند، کارشناسان حوزه کار معتقدند زمانی می توانیم به سمت تصویب و اجرای چنین طرح هایی حرکت کنیم که اولا حقوق حداقلی نیروی کار را بپذیریم و ثانیا حداقل مزد پاسخگوی هزینه های زندگی کارگران باشد؛ وقتی حداقل دستمزد هزینه های معیشت را پوشش داد و کارفرمایان مشکلات خود را ناشی از افزایش دستمزد ندانستند آن زمان می توانیم به مزد منطقه ای ورود کنیم.
همچنین پیش بینی می شود که با اجرای طرح منطقه ای کردن دستمزد و به تبع آن افزایش حقوق کارگران شهرهای بزرگ و کلانشهرها، شاهد مهاجرت نیروهای کار از یک نقطه به نقطه دیگر خواهیم بود و کارگران به امید دستمزد بیشتر محل سکونت خود را ترک می کنند و این در حالی است که عدم آگاهی کارگران از هزینه های سنگین کلان شهرها آنها را به تدریج دچار مشکل می کند.
جدا از مسائل مربوط به افزایش مهاجرت، با منطقه ای کردن دستمزد شاهد ایجاد نابسامانی در پرداخت مزد، مشکلات بیمه‌ای و نارضایتی کارگران و کارفرمایان نسبت به این موضوع خواهیم بود.
به عبارتی در شرایط فعلی و وضعیت نامناسب معیشتی کارگران و با توجه به افزایش بی‌رویه قیمت‌ها، بهترین راه برای کمک به سبد معیشت کارگران افزایش مزد چند بار در سال با توجه به نرخ تورم است.
البته نسبت به افزایش چندین باره دستمزد کارگران هم، اما و اگرهایی وجود دارد به گفته برخی مسئولان افزایش دستمزد کارگران تورم‌زا است اما فعالان جامعه کارگری افزایش دستمزد کارگران را عامل اصلی افزایش نرخ تورم نمی‌دانند.
