آیا رئیسی جایگاهی را برای قالیباف در نظر گرفته؟
«بیدلیل نیست که قالیباف بیمحابا میتازد تا خود را دستکم بهعنوان معاون اول رئیسجمهوری جا بیندازد، تا با توان اجراییاش، رئیسی را در سایه قرار دهد اما بعید است رئیسی در صورت پیروزی، این جایگاه را بهراحتی در اختیار قالیباف قرار دهد.»
احمد غلامی – سردبیر روزنامه «شرق» – در سرمقاله این روزنامه نوشته است: ابراهیم رئیسی بیش از آنكه با نامزدهای دیگر ریاستجمهوری در تقابل باشد در مواجهه با خودش است. او ناگزیر پیش از رسیدن به چنین جایگاهی باید تكلیفش را با خودش روشن كند. مردی كه همواره در سمتهای قضائی بوده و به كسی جز بالادستیاش پاسخگو نبوده، این بار در صورت پیروزی در جایگاهی مینشیند كه باید پاسخگوی همگان باشد. شاید از همینرو است كه رئیسی طوری رفتار میكند گویا برای كسب جایگاه ریاستجمهوری به میدان نیامده است و بیشتر درصدد انجام تكلیفی است كه بر گردنش نهادهاند.
او بیش از هر چیز تلاش میكند تا از شخصیت خود صیانت كند. از همین جا معلوم میشود كه رئیسی برای در معرض رأی قراردادن خود، دست به كار خطیری زده است و بعید است برای رسیدن به این جایگاه همچون قالیباف به آب و آتش بزند. محمدباقر قالیباف در این زمینه بیشباهت به محسن رضایی نیست كه او هم خدمت به خلق را صرفا از مسیرِ كسب مناصب ردهبالای اجرائی دنبال میكند.
با یک قیاس دمدستی اختلاف فاحش قالیباف و رئیسی عیان میشود که بیانگر اختلاف سلیقه جدی اصولگرایان در این زمینه است. قالیباف با آگاهی و حساببازکردن بر این خصیصه رئیسی، مایل است در صحنه بماند تا با آغاز فعالیتهای انتخاباتی، بهطرز عملی ثابت كند كارآمدتر از دیگر نامزدهای اصولگراست. برای قالیباف این انتخابات بازی دو سَر بُرد است، حتی اگر به نفع رئیسی كنار برود انتظار آن را دارد كه جایگاه مهمی در دولت آینده بهدست آورد. ازاینرو كشفِ بازی سیاسی پنهان- آشكارش چندان كار سادهای نخواهد بود. قالیباف به قدرت برگه رأی طیفهای مختلف سیاسی باور دارد و حتی برای جمعآوری آرای اصولگرایانِ تندرو در مناظرهها از بازگویی خدمات خود در وقایع مختلف پرهیز نکرد.
قالیباف نشان داده است اشتیاق وافری برای رسیدن به جایگاه ریاستجمهوری دارد و همین اشتیاق است که دیگران را از او برحذر میدارد. قالیباف هرچه بیشتر به سمت این جایگاه میدود، انگار همچون محسن رضایی از آن دورتر میشود. برخلافِ قالیباف، رئیسی اینگونه نشان میدهد که رغبت چندانی به این جایگاه ندارد و در صورتی آن را میپذیرد که همه حول او اجماع كنند. مردی که در جوانی بالاترین مقامهای قضائی را داشته و اینک تولیت آستان قدس را بر عهده دارد، بعید است انگیزهای برای مدیریت کلان اجرائی داشته باشد. خاصه آنکه در این زمینه سابقه و تجربهای هم ندارد. اگر رئیسی در انتخابات پیروز شود شاهد نوعی ترویج اندیشههای سنتی خواهیم بود؛ اندیشههایی که برخی از آنان در سالهای بعد از انقلاب بارها به انحای مختلف محک خورده است.
رئیسی راه دشواری پیشِرو دارد، او مایل نیست خاستگاه و موقعیت کنونیاش را در سبد اصولگرایان سیاستپیشه بگذارد. او نگاهی فرادستی به اصولگرایان دارد و در برابر تمجیدها و حمایتهای بیدریغ رسانههای اصولگرا با نوعی بیاعتنایی برخورد میکند، زیرا اوست که همه داراییهای مادی و معنویاش را به میدان آورده است. پس تعریف و تمجید این رسانهها برای او چندان شوقی ایجاد نمیکند. حالا میتوان مخالفت برخی از اصولگرایان با رئیسی را درک کرد. برخورد رئیسی با اصولگرایان، برخورد تفقدآمیزِ رئیس با وظیفهشناسان را تداعی میکند. مهمتر از همه رئیسی شاید در ایده به اصولگرایان نزدیک باشد اما در قرائت آن، تئوریپذیر نیست و خود تئوریسین است. اصولگرایانِ موقعیتشناس همانهایی هستند که عَلَم مخالفت برداشتهاند و ترجیح میدهند با ارابه قالیباف وارد این کارزار شوند.
از این منظر اگر سختجانی قالیباف اصالت داشته باشد، قابل تأمل است اما گذشته او نشان میدهد بیش از آن كه کنشگر باشد، کنشپذیر است. بزرگترین خصیصه قالیباف آن است که تضاد چندانی با جایگاهی که در پی آن است ندارد؛ حال آنکه رئیسی خود را فراتر از این جایگاه میداند و اگر او به این جایگاه دست پیدا کند بهدلیل همین تضاد با جایگاهش، یا به زبان دیگر تضاد فرم با محتوا امور کشور را دچار نوعی دگرگونی خواهد کرد. پس بیدلیل نیست که قالیباف بیمحابا میتازد تا خود را دستکم بهعنوان معاون اول رئیسجمهوری جا بیندازد، تا با توان اجراییاش، رئیسی را در سایه قرار دهد اما بعید است رئیسی در صورت پیروزی، این جایگاه را بهراحتی در اختیار قالیباف قرار دهد.