آیا جرقه استعفا، از اختلاف نظر دن کوتس و ترامپ بر سر ایران زده شد؟
کتی گیلسینان در آتلانتیک نوشت: دن کوتس در دوران ریاست خود بر اداره اطلاعات ملی آمریکا چندین بار موجب عصبانیت دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا شد. برخی ارزیابیهای او در مورد مسائلی همچون ایران، روسیه و کره شمالی در تضاد با دیدگاههای ترامپ قرار داشتند. اما یک شنبه شب دوران فعالیت کوتس در اداره اطلاعات ملی به پایان رسید. رئیس جمهور در حساب توییتر خود اعلام کرد که کوتس در حال کناره گیری از پست خود است و جان رتکلیف، نماینده سابق مجلس جای او را پر خواهد کرد.
به گزارش بازتاب؛ در ادامه این مطلب آمده است: بدین ترتیب کوتس توانست دو سال در دولت ترامپ حضور داشته باشد. البته بسیاری از مقامات امنیت ملی دیگر در کابینه ترامپ زودتر از کوتس کناره گیری کرده بودند. کوتس در مدت فعالیت خود حاضر بود نتیجه گیریهایی را در اختیار رئیس جمهور قرار دهد که ترامپ تمایلی به شنیدن آنها نداشت و در تضاد با دیدگاههای شخصی وی بود. اما ترامپ سابقه طولانی در انکار کردن اطلاعاتی دارد که بینش درونی او را نقض میکنند. کوتس اولین قربانی این خصوصیت رفتاری رئیس جمهور نبوده است و آخرین نفر هم نخواهد بود.
در مقابل، جان رتکلیف یکی از منتقدان سرشناس تحقیقات باب مولر، بازپرس ویژه آمریکایی در مورد پرونده مداخلات روسیه در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۱۶ بوده است. رتکلیف هفته گذشته در طول جلسه شنود عمومی باب مولر در کنگره آمریکا مورد توجه رسانهها قرار گرفت. رتکلیف، مولر را متهم کرد که رئیس جمهور را از حقوق قانونی خود محروم کرده است. رتکلیف گفت که بدون شک رئیس جمهور بالاتر از قانون نیست، اما نباید از حقوق کمتری در مقایسه با دیگران برخوردار باشد. رئیس جمهور از عملکرد رتکلیف در این جلسه تقدیر کرد. اما مطابق با رسوم گذشته مدیریت اداره اطلاعات ملی آمریکا باید بر عهده کسی قرار بگیرد که دارای گرایش سیاسی نیست.
کوتس از ابتدای حضور خود در اداره ملی اطلاعات در موقعیت دشواری قرار داشت. مدیر اداره اطلاعات ملی آمریکا و زیردستان او موظفند که همیشه واقعیات را در اختیار مقامات بالاتر قرار دهند. اما ترامپ هیچ گاه تمایلی به شنیدن واقعیات ندارد. همچنین باید اشاره کنیم که این پست بعد از حادثه یازدهم سپتامبر برای هماهنگ کردن فرایند اشتراک گذاری اطلاعات بین سازمانهای مختلف ایجاد شد و ترامپ قبل از انتصاب دن کوتس قصد حذف کردن آن را داشت. برخی کارشناسان معتقدند که این پست یک لایه اداری غیر بهینه به دولت اضافه میکند و در گذشته مدیران اداره اطلاعات ملی نتوانسته اند رابطه مفیدی با دیگر مراکز قدرت از جمله سازمان سیا برقرار کنند.
برای اولین بار در تابستان سال ۲۰۱۸ شایعه استعفای کوتس از مقام خود مطرح شد. او از ابتدا در بین حامیان اصلی ارزیابی جامعه اطلاعاتی در مورد پرونده دخالت روسیه در انتخابات سال ۲۰۱۶ قرار داشت. کوتس در یکی از مصاحبههای خود از این موضوع ابراز تعجب کرد که رئیس جمهور ولادمیر پوتین را به کاخ سفید دعوت کرده است. کوتس همچنین از ملاقات بین رهبران دو کشور انتقاد کرده بود. تعدادی از مقامات کاخ سفید در روزهای بعد در مصاحبه با رسانهها از اظهارات کوتس ابراز ناامیدی کردند. برخی نگران بودند که او به زودی استعفا خواهد داد. ترامپ به طور عمومی از کوتس تقدیر کرد و کوتس نیز حرفهای خود را پس گرفت.
اما در ژانویه ۲۰۱۹ دوباره به نظر میرسید که دوران فعالیت کوتس در اداره اطلاعات ملی به پایان رسیده است. او و دیگر رهبران اطلاعاتی کشور در جلسه شنود کنگره در مورد تهدیدات امنیتی شهادت دادند. اما صحبتهای آنها در تضاد با دیدگاههای ترامپ در مورد مسائل مختلف از جمله ایران، کره شمالی و روسیه قرار داشتند. رئیس جمهور در حساب توییتر خود از رهبران جامعه اطلاعاتی کشور انتقاد کرد. ترامپ مدعی شد که آنها به طور ویژه در مورد ایران ساده لوح هستند. البته در ابتدا به نظر میرسید که دو طرف این موضوع را به فراموشی سپرده اند. ترامپ در نهایت ملاقاتی را در کاخ سفید با روسای سازمانهای اطلاعاتی برگزار کرد و گفت که به ارزیابیهای جامعه اطلاعاتی کشور اطمینان دارد. ترامپ رسانههای کشور را متهم کرد که حرفهای او را به درستی تفسیر نکرده اند.
اما چند هفته بعد دوباره گزارشهایی در مورد عصبانیت رئیس جمهور از مدیر اداره اطلاعاتی ملی کشور منتشر شد. ظاهرا این بار اختلاف آنها بر سر برنامه هستهای کره شمالی بود. ترامپ حساب زیادی روی قانع کردن پیونگ یانگ برای تحویل دادن تسلیحات هستهای خود باز کرده بود. اما دن کوتس به کنگره آمریکا گفته بود که کره شمالی احتمالا هرگز با چنین درخواستی موافقت نخواهد کرد. قرار بود ترامپ و کیم جونگ اون، رهبر کره شمالی اجلاسی را در هفتههای بعد برگزار کنند. یکی از مشاوران رئیس جمهور در مصاحبه با شبکه سی ان ان کوتس را متهم به دخالت در سیاستهای رئیس جمهور کرد. روزنامه واشنگتن پست نیز در یکی از گزارشهای خود مدعی شد که رئیس جمهور نسبت به ادامه فعالیت دن کوتس ابراز تردید کرده است.
در نهایت کوتس پنج ماه بیشتر در مقام خود دوام نیاورد. کوتس به طور مختصر در تحقیقات باب مولر در مورد دخالت روسیه در انتخابات سال ۲۰۱۶ نیز حضور داشت. بازپرسان پرونده از او سوال کرده بودند که آیا رئیس جمهور دستور صحبت کردن با رئیس اف بیای در مورد توقف تحقیقات مرتبط با روابط بین کمپین انتخاباتی ترامپ و دولت روسیه را صادر کرده است یا خیر. تناقضهایی بین شهادتهای کوتس و برخی مقامات دیگر در کاخ سفید وجود داشت. اما این موضوع توجه زیادی را در رسانهها به خود جلب نکرد.
بسیاری از مقامات سابق اطلاعاتی کشور از عزم کوتس برای بیان صریح مواضع جامعه اطلاعاتی کشور تقدیر کردند. کوتس معمولا تلاش میکرد که از جنجالهای رسانهای دور باشد. البته برخی تحلیلگران معتقد بودند که کوتس باید واکنش قاطعانه تری نسبت به حملات رئیس جمهور علیه جامعه اطلاعاتی نشان میداد. اما برخی نیز معتقدند ما نباید از کوتس انتظار داشته باشیم که به طور عمومی با رئیس جمهور درگیر شود. به عبارت دیگر، کوتس تمام تلاش خود را انجام داد که مواضع جامعه اطلاعاتی را بدون عصبانی کردن رئیس جمهور بیان کند