آیا ترامپ جنگ‌های جدیدی به راه خواهد انداخت؟

نشریه فارن پالیسی با اشاره به سیاست‌های نظامی و خارجی رئیس‌جمهور پیشین ایالات متحده، دونالد ترامپ، نوشته است که تصمیمات وی در خصوص استفاده از نیروی نظامی، گاهی غیرقابل پیش‌بینی و گاهی بدون توجه کافی به پیامدهای جهانی بوده است.

بازتاب– در ادامه مقاله تحلیلی این نشریه آمده است:

رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا قدرت زیادی در استفاده از نیروی نظامی دارد، حتی بدون مجوز کنگره و حتی زمانی که چنین اقدامی خلاف قوانین بین‌المللی باشد. از طریق مداخلات نظامی در خاورمیانه از تاریخ ۷ اکتبر ۲۰۲۳، دولت بایدن نه تنها محدودیت‌های موجود در قدرت جنگی رئیس‌جمهور را بیشتر از پیش تضعیف کرده، بلکه ممکن است یک درگیری جدید با گروه‌های حوثی‌ها را به جانشین خود تحویل دهد.

با وجود شعار مکرر ترامپ در خصوص «عدم آغاز جنگ‌های جدید» و ادعای وی مبنی بر اینکه در دوران ریاست جمهوری اش ایالات متحده در صلح بود، واشنگتن همزمان درگیر درگیری‌های جدید شد و درگیری‌های موجود را بدون دریافت مجوز جدید از کنگره گسترش داد و تشدید کرد، این روند در دوره او بین سال‌های ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۱ ادامه داشت.

چهار سال اول ترامپ در کاخ سفید نشان داد که وی به عنوان فرمانده کل قوا، با وجود ویژگی‌های نامنظم، تمایلات خاصی نسبت به استفاده از نیروی نظامی داشت. بخشی از این رفتار به طبیعت معامله‌گر وی بازمی‌گشت، به طوری که ترامپ به طور کلی نسبت به حضور گسترده نظامی ایالات متحده در خارج از کشور و ارزش اتحادها و شراکت‌های آمریکا تردید داشت. او همچنین تمایل داشت که در زمینه اقدام نظامی، به نوعی برتری‌جویی کند و حملات را به راه بیندازد، بخشی از این تصمیمات به این دلیل بود که رؤسای‌جمهور قبلی از انجام آن‌ها خودداری کرده بودند.

با توجه به آزادی عمل وسیعی که فرمانده کل قوا دارد و قدرت ارتش ایالات متحده، تصمیمات رئیس‌جمهور منتخب در خصوص استفاده از نیروی نظامی می‌تواند عواقب جهانی داشته باشد. در این راستا، مرور عملکرد ترامپ در استفاده از نیروی نظامی در دوره جدید اهمیت دارد.

۱. سوریه: تغییرات اندک و ادامه سیاست‌های اوباما

وقتی ترامپ در سال ۲۰۱۷ به قدرت رسید، مأموریت نظامی ایالات متحده در سوریه به‌ویژه در جنگ داخلی این کشور محدود به مقابله با داعش بود. رئیس‌جمهور پیشین، باراک اوباما، علیرغم اهداف گسترده‌تر سیاسی، استفاده مستقیم از نیروی نظامی در سوریه را محدود کرده بود و از حمله به بشار اسد و اعمال «خط قرمز» خود در خصوص استفاده از سلاح‌های شیمیایی خودداری کرده بود.

دولت ترامپ در ابتدا تصمیم به تغییر نام «ISIL» به «ISIS» گرفت و بیشتر استراتژی‌های ضدتروریستی اوباما را ادامه داد. با این حال، ترامپ با حمله به سوریه در واکنش به حمله ادعایی شیمیایی اسد در خان شیخون در سال ۲۰۱۷، تصمیم به تجاوز نظامی گرفت. اگرچه حمله به‌صورت هوایی به پایگاه شیارت انجام شد، اما ترامپ همچنان نسبت به استفاده از نیروی نظامی ایالات متحده در چنین مواردی احساس عدم رضایت داشت.

۲. ایران: تصمیمات پرتنش و تغییر سیاست‌ها

ترامپ پس از خروج از توافق هسته‌ای ایران و بازگرداندن تحریم‌ها، سیاست‌های ضدایرانی شدیدی را در پیش گرفت. ترامپ علی رغم چالش های فراوان با ایران و با وجود لفاظی‌های شدید، در عمل علاقه‌ای به درگیری گسترده با ایران نداشت.

هرچند پس از شهادت سردار قاسم سلیمانی در ۲۰۲۰، ترامپ از تهدیدهای شدیدتر علیه ایران کوتاه نیامد، اما در مواجهه با پاسخ‌های احتمالی تهران، ترجیح داد از تشدید تنش‌ها خودداری کند.

۳. یمن: حمایت از جنگ نیابتی عربستان

در یمن، ترامپ به سرعت سیاست‌های اوباما را تغییر داد و قراردادهای فروش تسلیحات به عربستان سعودی را که اوباما در دوره پایانی ریاست‌جمهوری‌اش محدود کرده بود، از سر گرفت. علی‌رغم اینکه ترامپ علاقه‌ای به درگیری مستقیم ایالات متحده در جنگ سعودی-حوثی‌ها نداشت، از ارسال تسلیحات به سعودی‌ها حمایت کرد.

حمله به مدرسه‌ای در یمن که توسط عربستان سعودی با تسلیحات آمریکایی انجام شد و منجر به کشته شدن کودکان یمنی شد، نمونه‌ای از برخورد بی‌توجه به پیامدهای انسانی جنگ بود که ترامپ بعداً آن را به‌عنوان «نمایش وحشتناک» توصیف کرد.

۴. پیش‌بینی رفتار ترامپ در آینده

با توجه به سوابق ترامپ در دوره اول ریاست جمهوری اش، ممکن است دور دوم، تصمیمات وی در استفاده از نیروی نظامی کمتر قابل پیش‌بینی و از محدودیت‌های کمتری برخوردار باشد. اظهارنظرهای اخیر ترامپ در خصوص حملات نظامی به کشورهای مختلف و تغییر سیاست‌ها در سوریه و عراق نشان‌دهنده این است که ترامپ در کنار لفاظی‌های تهاجمی، ممکن است در عمل از درگیری‌های گسترده خودداری کند.

با این حال، نگرانی‌هایی وجود دارد که ترامپ بدون درک کامل عواقب تصمیماتش، به تشدید درگیری‌های نیابتی یا تهاجمی در سطح جهانی دامن بزند، به‌ویژه اگر تحت تأثیر مشاوران تندرو قرار گیرد. برای مثال، وعده‌های پیشین وی در خصوص حملات به کارتل‌های مواد مخدر در مکزیک می‌تواند نمونه‌ای از چنین رویکردی باشد.

نتیجه‌گیری این است که اگرچه ترامپ در پی جلوگیری از درگیری‌های بزرگ نیست، اما تمایلش به ایجاد تنش‌های بین‌المللی و حمایت از دیگر کشورها در جنگ‌های نیابتی، نگران‌کننده است و ممکن است جهان را با پیامدهای ناخواسته مواجه کند.