آیا افزایش نرخ دلار بر تجارت تأثیرگذار بوده است؟

برخی کارشناسان و حتی مسئولین بر این باورند، اگر نرخ ارز تغییر پیدا کند و افزایش یابد، این موضوع می تواند روی تجارت تأثیرگذار باشد و صادرات را افزایش و واردات را کاهش دهد. در یک سال گذشته، نرخ ارز مخصوصاً دلار افزایش چشمگیری داشته است. پرسشی که در این میان مطرح می شود این است که آیا این افزایش نرخ دلار بر تجارت تأثیرگذار بوده است؟

به گزارش تابناک این تفکر در برخی کارشناسان و حتی مسئولین رواج دارد که اگر نرخ ارز و به خصوص نرخ دلار افزایش یابد، این موضوع می تواند بر تجارت تأثیرگذار باشد و صادرات را افزایش داده و واردات را کاهش دهد. به همین منظور ما با استفاده از داده های موجود این موضوع را در یک سال گذشته بررسی کرده ایم.

اگر به روند یک ساله نرخ دلار نگاهی بیندازیم، متوجه خواهیم شد که این روند صعودی بوده و سی دی ماه سال گذشته تا سی دی ماه سال جاری قیمت دلار مطابق با نرخ ثبت شده در بازار آزاد از 3 هزار و 824 تومان به 4 هزار و 533 تومان رسیده است. این نشان می دهد، در یک سال گذشته رشد قیمت دلار تقریباً 18 درصد بوده و قیمت آن 709 تومان افزایش یافته است.

هر چند شاید برای قضاوت در مورد تأثیر افزایش نرخ دلار بر تجارت زود باشد، یک سال نیز زمان کمی نبوده و ما می خواهیم هم اکنون این پرسش را مطرح کنیم که در یک سال گذشته، چقدر این افزایش قیمت دلار توانسته بر افزایش میزان صادرات و کاهش میزان واردات تأثیر گذارد؟

برای پاسخ به این پرسش باید گزارش گمرک جمهوری اسلامی ایران پیرامون تجارت در ده ماهه سال جاری را مورد بررسی قرار دهیم و آن را با مدت مشابه سال گذشته مقایسه کنیم.

در ده ماهه سال جاری، میزان صادرات قطعی کالاهای غیرنفتی کشور (به استثنای نفت خام، نفت کوره و نفت سفید و همچنین بدون صادرات از محل تجارت چمدانی) بالغ بر 104889 هزار تن و به ارزش 37087 میلیون دلار بوده است. میزان واردات کشور نیز در مدت مذکور، به لحاظ وزنی حدود 30491 هزار تن و به لحاظ ارزشی حدود 42805 میلیون دلار بوده است.

در ده ماهه سال گذشته، آمارهای فوق الذکر به این ترتیب بوده که میزان صادرات به لحاظ وزنی 107267 هزار تن و به لحاظ ارزشی 36456 میلیون دلار بوده است. همچنین میزان واردات در این مدت به لحاظ وزنی 27623 هزار تن و به لحاظ ارزشی 35106 میلیون دلار بوده است.

آمار ارائه شده نشان می دهد که میزان صادرات در ده ماهه سال جاری در مقایسه با ده ماهه سال گذشته به لحاظ وزنی 2.22 درصد کاهش یافته اما به لحاظ ارزشی 1.73 درصد رشد داشته است. همچنین میزان واردات در ده ماهه سال جاری در مقایسه با ده ماهه سال گذشته به لحاظ وزنی 10.38 درصد و به لحاظ ارزشی 21.93 درصد رشد داشته است.

همان گونه که ملاحظه می شود این افزایش 18 درصدی نرخ دلار در یک سال گذشته تأثیر آنچنانی بر افزایش صادرات نداشته و تنها توانسته میزان صادرات را به لحاظ ارزشی 2.22 درصد افزایش دهد و همچنین تأثیری بر میزان کاهش واردات نداشته است.

این نشان می دهد که برای افزایش میزان صادرات و کاهش میزان واردات تنها افزایش نرخ دلار کافی نبوده و علاوه بر آن باید به عوامل دیگری چون بهبود فضای کسب و کار و کاهش قوانین و مقررات پیچیده نیز توجه و در راستای حمایت از صادرکنندگان سیاست های دیگری را نیز دنبال کرد.