آیا افزایش نرخ دلار بر تجارت تأثیرگذار بوده است؟
برخی کارشناسان و حتی مسئولین بر این باورند، اگر نرخ ارز تغییر پیدا کند و افزایش یابد، این موضوع می تواند روی تجارت تأثیرگذار باشد و صادرات را افزایش و واردات را کاهش دهد. در یک سال گذشته، نرخ ارز مخصوصاً دلار افزایش چشمگیری داشته است. پرسشی که در این میان مطرح می شود این است که آیا این افزایش نرخ دلار بر تجارت تأثیرگذار بوده است؟
به گزارش تابناک این تفکر در برخی کارشناسان و حتی مسئولین رواج دارد که اگر نرخ ارز و به خصوص نرخ دلار افزایش یابد، این موضوع می تواند بر تجارت تأثیرگذار باشد و صادرات را افزایش داده و واردات را کاهش دهد. به همین منظور ما با استفاده از داده های موجود این موضوع را در یک سال گذشته بررسی کرده ایم.
اگر به روند یک ساله نرخ دلار نگاهی بیندازیم، متوجه خواهیم شد که این روند صعودی بوده و سی دی ماه سال گذشته تا سی دی ماه سال جاری قیمت دلار مطابق با نرخ ثبت شده در بازار آزاد از ۳ هزار و ۸۲۴ تومان به ۴ هزار و ۵۳۳ تومان رسیده است. این نشان می دهد، در یک سال گذشته رشد قیمت دلار تقریباً ۱۸ درصد بوده و قیمت آن ۷۰۹ تومان افزایش یافته است.
هر چند شاید برای قضاوت در مورد تأثیر افزایش نرخ دلار بر تجارت زود باشد، یک سال نیز زمان کمی نبوده و ما می خواهیم هم اکنون این پرسش را مطرح کنیم که در یک سال گذشته، چقدر این افزایش قیمت دلار توانسته بر افزایش میزان صادرات و کاهش میزان واردات تأثیر گذارد؟
برای پاسخ به این پرسش باید گزارش گمرک جمهوری اسلامی ایران پیرامون تجارت در ده ماهه سال جاری را مورد بررسی قرار دهیم و آن را با مدت مشابه سال گذشته مقایسه کنیم.
در ده ماهه سال جاری، میزان صادرات قطعی کالاهای غیرنفتی کشور (به استثنای نفت خام، نفت کوره و نفت سفید و همچنین بدون صادرات از محل تجارت چمدانی) بالغ بر ۱۰۴۸۸۹ هزار تن و به ارزش ۳۷۰۸۷ میلیون دلار بوده است. میزان واردات کشور نیز در مدت مذکور، به لحاظ وزنی حدود ۳۰۴۹۱ هزار تن و به لحاظ ارزشی حدود ۴۲۸۰۵ میلیون دلار بوده است.
در ده ماهه سال گذشته، آمارهای فوق الذکر به این ترتیب بوده که میزان صادرات به لحاظ وزنی ۱۰۷۲۶۷ هزار تن و به لحاظ ارزشی ۳۶۴۵۶ میلیون دلار بوده است. همچنین میزان واردات در این مدت به لحاظ وزنی ۲۷۶۲۳ هزار تن و به لحاظ ارزشی ۳۵۱۰۶ میلیون دلار بوده است.
آمار ارائه شده نشان می دهد که میزان صادرات در ده ماهه سال جاری در مقایسه با ده ماهه سال گذشته به لحاظ وزنی ۲.۲۲ درصد کاهش یافته اما به لحاظ ارزشی ۱.۷۳ درصد رشد داشته است. همچنین میزان واردات در ده ماهه سال جاری در مقایسه با ده ماهه سال گذشته به لحاظ وزنی ۱۰.۳۸ درصد و به لحاظ ارزشی ۲۱.۹۳ درصد رشد داشته است.
همان گونه که ملاحظه می شود این افزایش ۱۸ درصدی نرخ دلار در یک سال گذشته تأثیر آنچنانی بر افزایش صادرات نداشته و تنها توانسته میزان صادرات را به لحاظ ارزشی ۲.۲۲ درصد افزایش دهد و همچنین تأثیری بر میزان کاهش واردات نداشته است.
این نشان می دهد که برای افزایش میزان صادرات و کاهش میزان واردات تنها افزایش نرخ دلار کافی نبوده و علاوه بر آن باید به عوامل دیگری چون بهبود فضای کسب و کار و کاهش قوانین و مقررات پیچیده نیز توجه و در راستای حمایت از صادرکنندگان سیاست های دیگری را نیز دنبال کرد.
