آمریکا چگونه به صادرکننده نفتی تبدیل شد؟
سال 2017 داستانهای جذاب بسیاری در صنعت انرژی به همراه داشت، اما جالبترین داستان را از نظر «پایگاه خبری اویل پرایس» باید ظهور ایالات متحده به عنوان یک صادرکننده جدید نفتی دانست؛ کشوری که در چند دهه اخیر، بزرگترین واردکننده نفتخام جهان بود و حتی در پی انقلاب نفتی شیل، باز هم نیاز به واردات نفت خام داشت.
اما این کشور در چند سال گذشته به تدریج توانست به خودکفایی نزدیک شود و با تغییر و تحولاتی که در سال 2017 اتفاق افتاد، حتی خود را به عنوان یک صادرکننده نفتی بر سر زبانها بیندازد.
به گزارش بازتاب به نقل از تعادل، شروع اسمی صادرات نفت خام امریکا را باید سال 2015 دانست. در آن سال ممنوعیت صادرات نفت خام این کشور لغو شد و محمولههایی هم صادر شدند؛ اما این میزان بسیار کم و قابل چشمپوشی بود. اما سال 2017 سالی بود که سیلاب صادراتی امریکا شروع شد. در نیمه نخست سال در چند هفته میزان صادرات ایالات متحده به یکمیلیون بشکه در روز نیز رسید اما میانگین صادراتی این کشور از ماه ژانویه تا ژوئن حدود 750هزار بشکه در روز بود.
به گزارش اویل پرایس در سه ماهه سوم سال جاری، ماشین صادرات امریکا سرعت گرفت و بدون شک توفان هاروی جرقه آن بود. ممکن است، عجیب به نظر برسد که یک توفان و بلای طبیعی در تگزاس را عامل رشد صادرات نفتی امریکا بدانیم. با این حال هاروی به پالایشگاههای بسیاری ضربه زد و به این صورت بخش قابل توجهی از نفت تگزاس بلااستفاده باقی ماند که باید به جای دیگری فرستاده میشد.
مازاد تولید نفت خام در امریکا که در نتیجه کمبود ظرفیت پالایشی بود، به وضوح در تخفیفهای قیمتی وستتگزاساینترمدییت خود را نشان داد. این تخفیفها به دلیل آن بود که باید برای نفت امریکا مشتری پیدا میشد. در نتیجه اختلاف قیمت وستتگزاساینترمدییت (دبلیوتیآی) با نفت خام برنت به 7دلار در هر بشکه هم رسید که بیشترین میزان در چند سال گذشته است. اگر شما یک خریدار (به عنوان مثال چین) باشید، تخفیف 7 دلاری در هر بشکه برایتان بسیار رغبتانگیز خواهد بود؛ حتی اگر مجبور شوید هزینه بیشتری برای حملونقل بپردازید. به این ترتیب جای تعجب نیست که صادرات نفت ایالات متحده به چین در سال جاری جهش داشته است.
در هفته آخر اکتبر صادرات نفت ایالات متحده به رکورد 2.133میلیون بشکه در روز رسید؛ با این حال پس از آن اندکی کاهش یافت. در واقع به نظر میرسد که امریکا کار دشواری برای حفظ چنین سطح بالایی از صادرات نفتی دارد. هر قدر که امریکا نفت بیشتری صادر کند، احتمالا میزان تخفیف قیمتی دبلیوتیآی نسبت به برنت هم کمتر خواهد شد و این موضوع به معنای کاهش مزیت رقابتی نفت خام امریکا خواهد بود.
با وجود این ایالات متحده در سهماهه چهارم بهطور میانگین 1.5میلیون بشکه در روز صادرات داشته است. این رقم علاوه بر آنکه در تاریخ امریکا به ندرت دیده شده، باعث شده تا این کشور نقش مهمی در بازار جهانی نفت به دست آورد. در این سطح امریکا نسبت به 6عضو از 14عضو اوپک نفت بیشتری صادر میکند.
با وجود چنین شرایط مساعدی برای ایالات متحده، این کشور حتی ممکن است سال آینده میلادی بتواند نفت بیشتری صادر کند، چرا که هماکنون چند نیروی مختلف بازار به نفع این کشور عمل میکنند. تخفیف دبلیوتیآی همچنان بسیار زیاد است و قیمت آن در معاملات آتی ماههای پیشرو در هر بشکه 7 دلار کمتر از برنت است. این وضعیت سطح صادرات را بالا نگه خواهد داشت. پایگاه خبری «آرگوس مدیا»ی لندن هزینه حملونقل به وسیله نفتکشهای غولپیکر (VLCCs) را در حدود 3.75دلار در هر بشکه برآورد کرده است. این رقم به معنای آن است که اختلاف 7دلاری نفت خام امریکا و برنت برای ادامه صادرات این کشور کافی است.
اما این واقعیت را هم نباید نادیده گرفت که خروجی شیل ایالات متحده در حال افزایش است؛ افزایشی که مانند مانعی بر سر راه صادرات بیش از پیش نفت خام وستتگزاساینترمدییت است، چرا که برخی خریداران نفت جهان به جای خرید از محمولههای متداول (وستتگزاساینترمدییت) خرید خود را از نفت شیل امریکا انجام خواهند داد. البته بلومبرگ در گزارشی که هفته پیش منتشر کرد، به مشکلپسندی خریداران آسیایی اشاره کرده بود و آنها را بیمیل به خرید از محمولههای نفت شیل امریکا عنوان کرده بود. دلیل این خریداران، بیثباتی و یکنواخت نبودن مشخصات شیمیایی نفت شیل امریکاست؛ به نحوی که با پالایش هر محموله، نوع سوخت متفاوتی به دست میآید که معمولا هم مورد خواست پالایشگاههای آسیایی خریدار نفت خام نیستند. آنطور که بلومبرگ تحلیل کرده بود، در صورتی که مشکل بیثباتی نفت شیل امریکا رفع نشود، خریداران به سمت منابع نفتی متداول (از جمله دبلیوتیآی) مایل خواهند شد.
در این سناریو انتظار میرود که هر قدر تولید وستتگزاساینترمدییت افزایش بیشتری یابد، صادرات آن هم بیشتر خواهد شد (به دلیل مزیتهایش نسبت به نفت شیل و همچنین کمبود نفت خام در بازار) . اما در سناریو دوم، مشکل بیثباتی نفت شیل امریکا حل خواهد شد و مشتریان به خرید این محمولهها ادامه خواهند داد. مساله آنجاست که در هر دو سناریو، پیشبینی میشود که میزان صادرات نفت خام امریکا در سال آینده افزایش بیشتری یابد، افزایشی که ریشه در بالا رفتن تولید نفت این کشور دارد.
اداره اطلاعات انرژی امریکا پیشبینی میکند که تولید نفت این کشور در سال 2018 به 9.9میلیون بشکه در روز برسد؛ رقمی که بالاترین رکورد تاریخ این کشور خواهد بود. بازیگران و تحلیلگران بازار هم بر این باورند که در سال آینده، تولید نفت امریکا افزایش خواهد یافت. البته تفاوتهایی هم بین انتظارات آنها وجود دارد. اوپک و برخی تحلیلگران افزایش رشد نفت امریکا در سال آینده را یکمیلیون بشکه در روز برآورد میکنند. اما آژانس بینالمللی انرژی انتظار دارد که رشد تولید شیل امریکا تنها حدود 870هزار بشکه در روز باشد. حتی در صورتی که تنها برآورد آژانس بینالمللی انرژی درست باشد، باز هم میزان تولید سال آینده امریکا بهطور چشمگیری افزایش خواهد یافت.
در همین زمان قطع شدن خط لوله فورتیز بهطور مستقیم برنت را تحت تاثیر قرار داد؛ هم بهطور بنیادین (از طریق کم شدن تولید برنت تا میزان چند هزار بشکه در روز) و هم از نظر شیوه قیمتگذاری آن (قیمت برنت تا حد بسیاری بستگی به میزان نفتی دارد که از دریای شمال راهی بازارها میشود) . اختلالهای دیگر بازار مانند اختلال خط لوله نفتی در لیبی بیش از آنکه بر نفت خام وستتگزاساینترمدییت اثر داشته باشند، بر قیمت برنت اثر میگذارند.
علاوه بر این هر قدر که تخفیف نفت دبلیوتیآی نسبت به برنت مدت بیشتری پابرجا بماند، امریکا مشتریان بیشتری برای نفت خود پیدا کرده و سهم خود را از بازار افزایش خواهد داد. در این صورت حتی با کمتر شدن تخفیفها باز هم امریکا میتواند این مشتریان را نگه دارد. پایگاه خبری آرگوس مدیا گزارش میدهد که پالایشگاههای کره جنوبی، هند و لهستان شروع به خرید نفت خام امریکا کردهاند و این نفت را جایگزین بشکههایی میکنند که پیش از این از خاورمیانه میآمدند. پالایشگاههای این کشور، نخستین محمولههای نفت خام امریکایی خود را دریافت کردهاند و براساس برنامهریزیها در چند ماه آینده چند محموله دیگر هم برای آنها ارسال خواهد شد.
یکی دیگر از دلایلی که باعث میشود، صادرات نفتی امریکا بتواند روند صعودی خود را حفظ کند، آن است که در سالهای 2018 و 2019، پایانههای صادرات نفت جدیدی در این کشور به بهرهبرداری خواهد رسید. اسکله نفت فراساحلی لوئیزیانا (LOOP) نیز در حال ایجاد تغییراتی در زیرساختهای خود است که امکان پهلوگیری نفتکشهای غولپیکر (با ظرفیت 250 تا 300هزار تنی) را هم امکانپذیر کند. با اتمام این تغییرات، ظرفیت صادراتی این اسکله افزایش یافته و بهطور همزمان هزینه صادرات کاهش خواهد یافت. این فرآیند بهسازی قرار است در اوایل سال 2018 به پایان برسد.
صادرات نفت ایالات متحده در سال 2017 افزایش یافت ولی در سال 2018 میتواند افزایش بیشتری را تجربه کند.