کرونا و آمار متناقضی که متولیان گردشگری ایران ارائه می کنند/ گردشگری ترکیه چگونه در دوران کرونا سر پا ماند؟

درحالی که وزیر میراث ‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، درتازه ترین اظهاراتش از بیکاری قطعی یا خانه نشینی نزدیک به یک و نیم میلیون نفر در حوزه گردشگری کشور پس از شیوع کرونا گفت، چندی پیش معاون گردشگری وزیر اعلام کرد که ۸۸ هزار و ۵۰۰ نفر از فعالان این حوزه تاکنون بیکار شده‌اند.

بازتاب؛ زهره علامی– نگاهی به آمارهای منتشرشده از سوی مسوولان وزارت میراث فرهنگی نشان می دهد که رقم دقیقی از تعداد فعالان حوزه گردشگری که در اثر شیوع کرونا بیکار شده اند، وجود ندارد.

داستان به همین جا ختم نمی شود، اعداد و ارقامی هم که درباره آسیب اقتصادی وارد شده بر صنعت گردشگری کشور اعلام می شود، متناقض است، اگر جست و جویی در آمارهای منتشر شده درباره خسارت وارده به حوزه توریسم کشور پس از کرونا داشته باشیم با ارقام متفاوتی از جمله 12 هزار میلیارد تومان (رقم اعلام شده از سوی وزیرگردشگری)، 14 هزار میلیارد تومان (فعالان حوزه گردشگری)، 30 هزارمیلیارد تومان (معاون وزیر) مواجه می شویم.

درواقع به نظر می رسد که پایش دقیقی از سوی وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی درباره آسیب کرونا بر صنعت گردشگری کشور انجام نشده است.

اما اگر آمار متناقض مسوولان صنعت گردشگری را کنار بگذاریم و به گزارش سازمان جهانی گردشگری (WTO) درباره وضعیت این صنعت در ایران پس از کرونا تکیه کنیم، اعداد و ارقام نشان از عمق فاجعه رخ داده در صنعت گردشگری کشور دارد، براساس این گزارش، متوسط رشد صنعت گردشگری ایران طی هشت ماه نخست سال ۲۰۲۰ به منفی ۷۲ درصد رسیده است، رقمی که حکایت از وضعیت نامناسب گردشگری کشور در دوران کرونا دارد و زنگ خطری برای مسوولان است که در صورت تداوم وضعیت موجود با فروپاشی این صنعت همراه می شود.

اما و اگرهای دو بسته حمایتی دولت

افزایش انتقادها نسبت به وضعیت بحرانی صنعت گردشگری کشور با شیوع کرونا موجب شد که دولت از دو بسته حمایتی برای فعالان صنعت گردشگری رونمایی کند، در بسته اول که اشتغال‌محور بود، 380 میلیارد تومان تسهیلات به فعالان گردشگری پرداخت شد و در بسته دوم که بنگاه محور است، به کلیه کسب و کارهای گردشگری از حداقل 16 میلیون تومان تا 900 میلیون تومان وام بانکی پرداخت می شود.

ارائه این دو بسته حمایتی با واکنش های تندی از سوی فعالان حوزه گردشگری کشور مواجه شد، چون تسهیلات ارائه شده به دلیل بالابودن نرخ سود، موانع پیش روی وام گیرندگان و همچنین دوره کوتاه بازپرداخت و … نمی توانست حمایت لازم را از فعالان این بخش داشته باشد.

علاوه بر ایرادات وارده به بسته های حمایتی دولت، به گفته کارشناسان گردشگری، تصمیمات غیرکارشناسی که طی ماه های گذشته اجرایی شده، این صنعت را با چالش های بسیاری مواجه کرده و این در شرایطی است که پیش بینی می شد با تبدیل سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری به یک وزارتخانه، این صنعت بیش از پیش موردتوجه قرار گیرد.

گردشگری در ترکیه در دوران کرونا

در شرایطی که طی 10 ماه گذشته، صنعت گردشگری کشور به شدت آسیب دیده و اقدامات انجام شده از سوی دولت هم نتوانسته کمک چندانی به این وضعیت کند، بررسی صنعت گردشگری ترکیه که کارنامه خوبی در جذب توریست دارد، می تواند راهگشا باشد.

آمارها نشان می دهد که اقتصاد ترکیه طی 10 سال گذشته به درآمدهای حاصل از بازار گردشگری بسیار وابسته بوده و به طور متوسط نزدیک به 12 درصد از تولید ناخالص داخلی ترکیه به صنعت توریسم تعلق دارد که با آغاز کرونا شاهد افت بیش از 50 درصدی حجم گردشگران در ترکیه بودیم، موضوعی که دولت ترکیه را بر آن داشت تا برای حمایت از این صنعت؛ 4.5 میلیارد دلار از 15 میلیارد دلار بسته حمایتی خود را به این صنعت اختصاص دهد.

درواقع با وجود آنکه صنعت توریسم حدود 12 درصد از درآمد کل کشور ترکیه را تامین می کند اما نزدیک به یک سوم از حجم بسته حمایتی مشاغل به فعالان این صنعت پرداخت شد که نشان از توجه ویژه دولت ترکیه به صنعت گردشگری دارد.

همچنین دولت ترکیه پس از کاهش تعداد جان باختگان کرونا از اوایل تابستان برای حمایت از این صنعت، اقدامات دیگری را هم در دستور کار قرار داد که یکی از آنها صدور گواهی‌ ویژه بهداشتی بود، براساس این طرح هتل ها، مراکز اقامتی و رستوران ها برای دریافت این گواهینامه نیاز به اجرای تدابیر احتیاطی دقیق به منظور پیشیگری از کرونا را داشتند.

با اجرای این طرح، امکان فعالیت بیشتر مراکز گردشگری در ترکیه فراهم شد و بسیاری از هتل ها، رستوران ها و مراکز رفاهی توانستند تا حدودی آسیب اقتصادی وارده پس از کرونا را جبران کنند.

مقایسه آمار و ارقام و نیز برخورد متولیان گردشگری ایران و ترکیه با یکدیگر به خوبی نشان می دهد که تفاوت میان دو نوع مدیریتی ما و آنها حداقل در این حوزه چه میزان متفاوت است؛ واقعیتی که شاید فهم دقیق آن بتواند پاسخ بسیاری از سئوال هایی را که پیرامون چرایی رکورد گردشگری در کشور مطرح می شود، ارائه کند.