آمار تولید آهن آلات کشور در سال 1402

در نیمه اول سال 1402، با وجود افت قیمت قابل توجه در بازار آهن آلات، صنایع فولاد سازی کشورهای مختلف، از جمله ایران، توانستند به پیشرفت چشمگیری دست یابند. شرکت‌های بزرگی نظیر فولاد مبارکه اصفهان، شرکت فولاد خوزستان و فولاد خراسان نیز در این دوره موفق به ثبت رکوردهای برجسته در تولید فولاد شدند. امسال، تولید فولاد خام در سراسر جهان با 1.2% رشد نسبت به سال گذشته، به حجم 1.9 میلیارد تن افزایش یافت. این مقاله به بررسی جزئیات و رکوردهای صنعت فولاد در سال 1402 در ایران و جهان می‌پردازد. لازم به ذکر است که آمار و اطلاعات این مقاله تا شهریورماه 1402 جمع‌آوری شده‌اند و ممکن است در زمان مطالعه تغییراتی کرده باشند.

وضعیت تولید محصولات فولادی

وضعیت تولید محصولات فولادی در نیمه نخست سال جاری بیانگر روندی رو به رشد در این صنعت است. با اینکه چالش‌های بین‌المللی و داخلی همچنان پابرجاست، داده‌های اخیر از این حکایت دارند که تولیدکنندگان فولاد توانسته‌اند با مدیریت منابع و بهبود فرآیندهای تولیدی، رشد قابل توجهی را تجربه کنند.

در شش ماهه نخست سال جاری، تولید محصولات فولادی به طور کلی ۳ درصد رشد داشته و به رقم ۱۱ میلیون و ۱۱۲ هزار تن رسیده است. این افزایش نشان دهنده توانایی صنعت در سازگاری با تغییرات و مقابله با فشارهای اقتصادی است. انواع محصولات فولادی نیز با رشدهای متفاوتی روبرو بوده‌اند. محصولات طویل که شامل میلگرد و تیرآهن هستند، رشدهای ناهمگونی را تجربه کردند. تولید میلگرد با کاهش ۲.۱ درصدی مواجه شد، در حالی که تیرآهن شاهد جهش چشمگیری با افزایش ۲۵.۷ درصدی بوده است. این نوسانات ممکن است از تغییر در تقاضای بازار مسکن و نوسان قیمت لوله داربست و ترجیح مصرف‌کنندگان ناشی شده باشد.

در حوزه محصولات تخت، شامل ورق‌های گرم، سرد و پوشش‌دار، شاهد پیشرفت‌های متنوعی بودیم. ورق گرم با روند صعودی ۳.۸ درصدی همراه بوده، در حالی که ورق‌های سرد با کاهشی ۲.۴ درصدی مواجه شده‌اند. ورق‌های پوشش‌دار نیز با جهش قابل توجهی به میزان ۸.۹ درصد رشد کرده‌اند که می‌توان این افزایش تولید را به نیاز رو به رشد بازارهای داخلی و خارجی نسبت داد. در مجموع، این داده‌ها نشان می‌دهند که صنعت فولادی با وجود موانع موجود، همچنان در مسیر رو به جلو حرکت می‌کند و با بهینه‌سازی مداوم، تدابیر مدیریتی و پاسخگویی به تقاضای بازار، می‌تواند طی ماه‌ها و سال‌های آتی شاهد پیشرفت‌های بیشتری باشد.

وضعیت تولید آهن اسفنجی

استقرار ایران در جایگاه دوم جهانی در تولید آهن اسفنجی نشان دهنده پیشرفت‌های صنعتی و تلاش‌های مضاعفی است که از سوی بخش‌های مرتبط صورت گرفته‌ است. بر اساس گزارش‌های منتشر شده توسط شرکت ملی فولاد ایران و سازمان ایمیدرو، ایران در سال گذشته میلادی موفق به تولید ۳۲ میلیون و ۹۰۰ هزار تن آهن اسفنجی شده است، که این میزان تولید نه تنها کشور را در جایگاه قابل تحسینی قرار داده، بلکه توانایی رقابت با سایر کشورهای پیشرو در این زمینه را نیز دارد.

هند به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده آهن اسفنجی در جهان با تولید ۴۲ میلیون و ۳۰۰ هزار تن در رتبه نخست قرار دارد و با فاصله مشهود از سایر رقبا، نشان از پتانسیل بالای این کشور در تولید فولاد دارد. کشورهای دیگری نظیر روسیه، عربستان سعودی، مصر، مکزیک، ایالات‌متحده آمریکا، امارات متحده عربی و الجزیره نیز به عنوان تولیدکنندگان بزرگ آهن اسفنجی شناخته می‌شوند و آمار تولید آن‌ها در سال ۲۰۲۲ میلادی حاکی از حضور قدرتمند آن‌ها در عرصه تولید فولاد است.

کل میزان تولید آهن اسفنجی در سطح جهانی که مرز یک میلیارد و ۳۰۱ میلیون تن را فراتر رفته، بیان‌کننده رونق و حجم بزرگ این صنعت در اقتصاد جهانی است. این ارقام، همچنین می‌توانند معیارهایی برای سنجش رشد و توسعه در بخش‌های مختلف تولیدی و بازرگانی به شمار روند و بیانگر فرصت‌هایی برای بهبود و ارتقاء بیشتر در این زمینه‌ها هستند. در نهایت، رتبه برجسته ایران در تولید آهن اسفنجی نوید بخش فرصت‌های اقتصادی گسترده و امکان توسعه سایر حوزه‌های مرتبط با صنعت فولاد است و می‌تواند بستری برای افزایش سرمایه گذاری‌های داخلی و خارجی در این بخش به شمار رود.

10 تولید کننده برتر فولاد خام جهانی امسال

بر اساس گزارش انجمن جهانی فولاد، سه کشور پیشتاز در تولید فولاد خام در جهان چین، هند و ژاپن هستند. در ماه جولای امسال، چین با تولید 90.8 میلیون تن فولاد خام، کاهش 11.5 درصدی نسبت به ماه مشابه سال گذشته را ثبت کرد. هند نیز با تولید 11.5 میلیون تن فولاد خام، رشد 14.3 درصدی را تجربه کرد، در حالی که ژاپن با تولید 7.4 میلیون تن، افزایش 0.9 درصدی داشته است. ایالات متحده با تولید 6.9 میلیون تن فولاد خام، در جایگاه چهارم قرار دارد. در ادامه، روسیه با تولید 6.3 میلیون تن و افزایش 3.8 درصدی، جایگاه پنجم جهانی را به دست آورده است. همچنین، کره جنوبی با تولید 5.7 میلیون تن و کاهش 9.0 درصدی، به جایگاه ششم منتقل شده است. همچنین، آلمان، ترکیه، برزیل، به ترتیب رتبه‌های هفتم تا دهم را دارا هستند. در مجموع، خاورمیانه در تولید فولاد خام به تعدادی از کشورهایی چون ایران، قطر، عربستان سعودی و امارات متحده عربی محدود است که در ماه جولای امسال ۳.۱ میلیون تن فولاد خام تولید کرده‌اند و در مقایسه با سال گذشته، کاهش 3.9 درصدی را نشان می‌دهد.

آمار تولید فولاد در جهان و جایگاه ایران در سال 1402

بر اساس گزارش‌های منتشر شده توسط انجمن جهانی فولاد، فروردین ماه سال 1402 برای ایران با تولید قابل توجه 3.1 میلیون تن فولاد، همراه با کسب جایگاه هشتم بوده است. این دستاورد، بیانگر موفقیت ایران در فرایند افزایش تولید و پیشی گرفتن از رقبای قدرتمند می‌باشد. ترکیه، که سابقاً در رتبه هفتم قرار داشت، در سال جاری با نزولی شدید به رتبه دهم تنزل یافته است، در حالی که ایران با پیشرفت قابل ملاحظه‌ای از رتبه دهم به هشتم صعود کرده است. این پیشرفت در بخشی به دلیل رشد تولید کارخانه فولاد مبارکه بوده است که نه تنها 2.2 درصد رشد سالانه داشته، بلکه 32.2 درصد از کل فولاد خام ایران را تولید کرده است.

آینده بازار فولاد ایران بسیار امیدوارکننده به نظر می‌رسد. با توجه به رشد 11 درصدی در سال 99، حتی در شرایط وخیم بیماری کرونا، صنعت فولاد ایران نشان داد که انعطاف‌پذیری بالایی دارد و همچنان در مسیر رشد قرار دارد. این پتانسیل رشد، پیش‌بینی‌ها را برای افزایش تولید فولاد تا 30 میلیون تن در سال 1403 و بیش از 55 میلیون تن در سال 1404 تقویت می‌کند. این استراتژی رشد نشان‌دهنده تلاش‌های مستمر ایران برای ارتقاء جایگاه خود در بازار جهانی فولاد است و می‌تواند بستری برای جذب سرمایه‌گذاری‌های بیشتر و توسعه اقتصادی کشور باشد.

رشد آمار در تولید فولاد و ورق فولادی تأثیر قابل توجهی بر قیمت انواع ورق فولادی دارد. عوامل متعددی مانند نرخ تولید، قیمت مواد اولیه، تکنولوژی استفاده شده در فرآیند تولید، و نیازهای بازار به عنوان عوامل اساسی در تعیین هزینه و در نتیجه قیمت ورق استیل یا سایر مقاطع فولادی مطرح می‌شوند. همچنین، تقاضای رو به افزایش برای ورق فولادی در صنایع مختلف از جمله ساخت و ساز، خودروسازی، و صنعت ماشین آلات نیز به عنوان یکی از عوامل مؤثر در تنظیم قیمت این محصول نقش مهمی ایفا می‌کند. در این زمینه، تحولات در صنعت فولاد، اعمال مقررات زیست‌محیطی، و نوآوری‌های تکنولوژیکی نیز می‌توانند به طور مستقیم و غیرمستقیم بر تولید و در نهایت قیمت ورق فولادی تأثیرگذار باشند.

آمار تولید میلگرد در ایران سال 1402

تولید میلگرد در ایران در سال 1402، نمایانگر تداوم رشد و توسعه در صنعت فولاد کشور است. با توجه به پراکندگی و تعداد زیاد کارخانه‌های تولید فولاد و میلگرد سراسر کشور، ایران توانسته است با تولید سالانه بیش از 25 میلیون تن فولاد خام، خود را به عنوان چهاردهمین تولیدکننده برتر فولاد در سطح جهانی مطرح کند و در فهرست پانزده کشور برتر تولیدکننده این محصول ارزشمند قرار بگیرد. علی‌رغم این موفقیت‌های چشمگیر و تعداد بالای کارخانه‌های فعال در این حوزه، ایران هنوز در لیست بیست کشور برتر صادرکننده فولاد جایی ندارد، که این امر می‌تواند نشانگر فرصت‌هایی برای افزایش توان صادراتی در آینده باشد.

میلگرد به عنوان یکی از پرمصرف‌ترین محصولات فولادی در صنعت ساختمان‌سازی، به ویژه به دلیل کاربردهای استراتژیک خود در تأمین استحکام و مقاومت سازه‌ها، نقش بسزایی دارد. با وجود افزایش 5 درصدی تولید این محصول در شش ماهه نخست سال جاری نسبت به سه ماهه اول سال پیشین، انتظار می‌رود این روند رشد در بقیه سال نیز ادامه داشته باشد.

افزون بر این، بر اساس گزارش‌های اقتصادی، میزان تولید میلگرد در کشور 40 درصد از کل تولیدات فولاد کشور را تشکیل می‌دهد که بیانگر اهمیت این محصول در صنعت فولاد ایران است. توسعه پروژه‌های داخلی و تقاضای مستمر برای میلگرد با کیفیت، همواره موتور محرکه‌ای برای تولیدکنندگان به منظور تقویت تولید و بهبود فرآیندهای کاری بوده است. با بیش از نیم قرن تاریخ در تولید و عرضه میلگرد، کارخانه‌های تولیدی همچون ذوب آهن اصفهان (که اولین تولیدکننده میلگرد در ایران محسوب می‌شود)، فولاد کرمان بردسیر، فولاد خراسان، فولاد آناهیتا گیلان و دیگر کارخانجات، نقش عمده‌ای در تأمین نیاز‌های داخلی و افزایش صادرات فولاد خواهند داشت.

با تأکید بر اینکه 12 میلیون تن از تولیدات فولادی برای پروژه‌های داخلی به کار می‌رود و مابقی به بازارهای جهانی صادر می‌شود، می‌توان گفت صنعت فولاد و به خصوص تولید میلگرد در ایران نه تنها به تأمین نیازهای داخلی می‌پردازد بلکه پتانسیل زیادی برای حضور پررنگ‌تر در بازارهای جهانی دارد و می‌تواند نوسانات قیمت مقاطع فولادی را کنترل کند. این صنعت، با بکارگیری تکنولوژی‌های نوین و رویکردهای صادراتی هوشمندانه، قادر خواهد بود تا نقش بیشتری در توسعه اقتصادی کشور داشته باشد.

آینده صنعت فولاد در جهان

آینده صنعت فولاد در جهان، روندی همراه با تحولات چشمگیر فناورانه و چالش‌های زیست‌محیطی خواهد بود. فولادسازی‌های مبتنی بر هیدروژن و تکنولوژی‌های جذب و استفاده از کربن (CCU) به عنوان پیشروان تغییر و نوآوری، نقش عمده‌ای در کاهش انتشار کربن و دستیابی به یک صنعت پاک‌تر خواهند داشت. شرکت‌های فولادی بزرگی نظیر ThyssenKrupp و ArcelorMittal در حال پیاده‌سازی و آزمایش این فناوری‌ها هستند تا به این ترتیب بتوانند در راستای اهداف توافق‌های جهانی زیست‌محیطی گام بردارند. به تبع آن، آینده صنعت فولاد جهانی شاهد تولید فولادی پایدارتر و مقاوم‌تر در برابر نوسانات اقتصادی و تغییرات سیاست‌های تجاری خواهد بود، که به معنای یک دوره جدید از نوآوری و سازگاری در این بخش است.

علاوه بر این، مقررات زیست‌محیطی سخت‌گیرانه‌تری در حال تدوین هستند که این امر تولیدکنندگان را بر آن می‌دارد تا راهکارهای نوین‌تر و موثرتری را برای رسیدن به استانداردهای روز دنیا پیاده‌سازی کنند. این مقررات جدید به احتمال فراوان تأثیرات قابل توجهی بر فرآیندهای تولیدی، بازار تجارت جهانی و رقابت‌پذیری شرکت‌های فولادی خواهد گذاشت. هم‌چنین سرمایه‌گذاری عمده‌ای در زیرساخت‌های توسعه و نوسازی مورد نیاز است تا مطابق با تقاضای فزاینده برای فولاد با کیفیت بالا، بتوان به تداوم رشد بخش فولاد امیدوار بود. نگاهی به آینده صنعت فولاد نشان می‌دهد که این صنعت در مسیری قرار دارد که توام با تحولات فنی، پایداری زیست‌محیطی و تحرکات تجاری به پیش می‌رود و از این رهگذر، توسعه‌ای پایدار و رقابتی در سطح جهانی را رقم خواهد زد.

جمع بندی

در سال 1402، صنعت آهن آلات ایران شاهد یک دوره رو به رشد بوده است که با استناد به تولید بیش از 25 میلیون تن فولاد خام، جایگاه ایران به عنوان چهاردهمین تولیدکننده بزرگ فولاد در جهان تثبیت شده است. تعداد بالا و گستردگی کارخانه‌های تولید فولاد در سرتاسر کشور، علاوه بر تامین نیازهای داخلی، مبنایی برای ارتقاء صادرات و تعاملات بین‌المللی کشور شده است. با وجود افزایش 5 درصدی در تولید میلگرد در شش ماهه نخست سال جدید، که ماده کلیدی در صنعت ساختمان سازی است، این صنعت پتانسیل قوی‌تری برای حضور در بازارهای جهانی فولاد به نمایش می‌گذارد. بدین ترتیب، صنعت آهن و فولاد ایران با تکیه بر توسعه پایدار و بهره‌گیری از تکنولوژی‌های مدرن، مسیر مثبت خود را در جهت تحقق اهداف گسترده‌تر اقتصادی ادامه می‌دهد.