آغاز مرگ دریای خزر

در پی سخنرانی رئیس جمهور در سمنان و پذیرش انتقال آب خزر به این استان، نمایندگان مازندران واکنش‌های مختلفی نشان دادند.

طرح انتقال آب خزر به سمنان در کارگروه بررسی تأمین آب استان سمنان در تاریخ هشتم تیرماه سال 84 با حضور معاون اول رئیس‌جمهور و وزیر نیرو به تصویب رسید و در پی آن، مصوبه هیئت دولت در سفر استانی سمنان در چهاردهم دی‌ماه سال 89 به وزارت نیرو، ابلاغ و سرانجام این طرح در تاریخ سی‌ام خردادماه 91 به شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران به‌عنوان مجری ابلاغ شد.

این طرح به‌ صورت 2 خط لوله به طول 160 کیلومتر از سواحل دریای کاسپین (خزر) در مجاورت نیروگاه نکا آغاز شده و پس از عبور از شالیزارها و مناطق جنگلی در استان مازندران در مسیر خط لوله نکا- ری، امتداد و از منطقه دوآب وارد منطقه خطیرکوه در استان سمنان می‌شود؛ درنهایت با عبور از تونل چشمه روزبه در حوالی شهر شهمیرزاد به 2 شاخه تبدیل می‌شود که یک خط لوله به سمت دامغان و شاهرود به طول 172 کیلومتر و دیگری به سمت سمنان به طول 132 کیلومتر کشیده خواهد شد.

آنطور که شرکت آب نیرو اعلام کرده است هدف از اجرای این طرح، نمک زدایی و تصفیه 200 میلیون مترمکعب آب از دریای خزر در سال و انتقال آن به شهرهای فلات مرکزی در استان سمنان است که صرفا به مصرف شرب و صنعت می‌رسد.

مدتی این طرح به دلایل اعتراض مسئولان مازندرانی و فعالان زیست محیطی مسکوت ماند اما مجددا با پافشاری نمایندگان سمنانی، پرونده باز شد و تیرنهایی با سخنان رئیس جمهور در سفر به سمنان و پذیرش این طرح به قلب خزر اصابت کرد.

اما با بازشدن این پرونده صدای اعتراض نمایندگان مازندران در مجلس شورای اسلامی بلند شد، محمد دامادی نماینده مردم ساری و میاندرود در صفحه مجازی خود از ایراد نطقی در این مورد در مجلس خبر داد و شاعری و یوسف نژاد دو نماینده دیگر مردم مازندران نیز واکنش هایی نسبت به این مساله داشتند.

*تبعات جبران ناپذیر دستکاری در خزر

علی محمد شاعری، عضو هیئت رئیسه کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست مجلس در گفت و گو با ایسنا اظهار کرد: سخنان رئیس جمهور که روز گذشته در سمنان درباره موافقت و آمادگی دولت با انتقال آب دریای خزر به فلات مرکزی کشور بیان کردند به هیچ عنوان مبنای کارشناسی ندارد چراکه خزر یک دریاچه بسته است و هر گونه دستکاری در این دریاچه تبعات جبران ناپذیری را برای محیط زیست منطقه، اقتصاد و اشتغال مردم شمال کشور و معیشت ساکنان دریای خزر در پی دارد.

وی افزود: سخنانی که اکنون به همین راحتی درباره انتقال آب دریای خزر می گویند دقیقا مانند سخنانی است که درباره اجرای پروژه پل بر روی دریاچه ارومیه گفتند که همه مطالعات و بررسی ها انجام شده اما همه دیدند که پس از احداث پل بر روی دریاچه ارومیه مشخص شد که بررسی های کارشناسی لازم صورت نگرفته بود و احداث آن پل تبعات زیادی را برای محیط زیست و اکوسیستم دریاچه ارومیه ایجاد کرد.

*فاجعه دریاچه ارومیه دوباره تکرار خواهدشد؟

به گزارش ایسنا، نماینده مردم شرق مازندران با بیان اینکه نباید بگذاریم فاجعه دریاچه ارومیه برای دریای خزر تکرار شود، تصریح کرد: راه‌حل اساسی برای تامین آب فلات مرکزی ایران، انتقال آب از خلیج فارس و دریای عمان است که به آب‌های آزاد متصل هستند که این پروژه مجوزهای لازم را اخذ کرد و در حال حاضر این پروژه در حال اجراست و ظرف حداکثر دو سال آینده آب خلیج فارس و دریای عمان به یزد و کرمان می‌رسد.

شاعری خاطرنشان کرد: از انتهای مسیر خط انتقال خلیج فارس به یزد تا ابتدای سمنان حدود 300 کیلومتر فاصله دارد و هیچ گونه تبعات زیست محیطی در پی ندارد.

نماینده شرق مازندران در مجلس با بیان اینکه در حال حاضر دریای خزر برای مردم شمال کشور یک فرصت است اما پس از انتقال آب به تهدید تبدیل می‌شود، گفت: انتقال آب از دریای خزر به سمنان به دلیل تبعات زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی توجیه ندارد و مردم مازندران با اطلاعات و دانشی که دارند قطعا میدانند که اجرای این پروژه زندگی آن ها را تهدید می‌کند.

شاعری اظهار کرد: مردم مازندران باید بدانند که پس از انتقال آب دریای خزر به سمنان قطعا پروژه‌های دیگری مانند انتقال آب خزر به تهران، اصفهان، خراسان شمالی و سایر نقاط کشور صورت می‌گیرد و هر استانی که با بحران آب مواجه شود مدعی انتقال آب از دریاچه خزر می‌شود و به تدریج خزر را خشک می‌کنند چرا که این دریاچه بسته اصلا ظرفیت دستکاری را ندارد.

وی افزود: در حال حاضر دریاچه خزر پشتوانه توسعه استان مازندران است و اگر آب خزر به سمنان انتقال یابد این دریاچه در آینده به کانون ریزگردها تبدیل می شود و همچنین مردم مازندران و تمام کسانی که در دریای خزر صیادی می کنند اشتغال خود را به تدریج از دست می دهند و آب دریا به تدریج گرم می شود و تمام آبزیان به سمت سواحل کشورهای همسایه مهاجرت می کنند.

*پیامدهای انتقال آب خزر

عضو هیئت رئیسه کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست مجلس گفت: آغاز انتقال آب خزر به سمنان پیامدهایی مانند پسروی شدید آب دریای خزر، بهم خوردن اکوسیستم دریای خزر، افزایش دمای آب، افزایش میزان شوری آب دریای خزر، افزایش غلظت نمک و آسیب شدید به چرخه حیات را در پی دارد.

شاعری خاطرنشان کرد: در مسیر انتقال آب خزر به سمنان بخش زیادی از درختان جنگل های هیرکانی قطع و هزینه های غیرقابل جبرانی بر 6 میلیون ساکنان دریای خزر تحمیل می شود و مهاجرت مردم از شمال به سایر نقاط کشور را شاهد خواهیم بود و دیگر مبحثی به نام گردشگری در شمال کشور معنا نخواهد داشت.

وی افزود: در حال حاضر یکی از منابع عظیم درآمد مردم شمال کشور جاذبه دریای خزر برای گردشگران است که سالانه 30 میلیون گردشگر ایرانی و خارجی به شمال کشور مسافرت می کنند و به دلیل همین حضور گردشگران در این منطقه شغل های زیادی برای مردم ایجاد شده است.

شاعری خاطرنشان کرد: با اجرای پروژه انتقال آب دریای خزر به سمنان، این شغل ها به مرور از بین می رود و آمار بیکاری در شمال کشور افزایش می یابد.

*انتقال آب دریای خزر به سمنان، آغاز مرگ دریای خزر

نماینده مردم بهشهر، نکا و گلوگاه در مجلس با بیان اینکه بخشی از شغل ها در شمال کشور وابسته به دریا و آبزیان دریایی است و همچنین گردشگرانی که گردشگری دریایی را انتخاب می کنند خزر به عنوان مقصد این گردشگران است، عنوان کرد: آغاز پروژه انتقال آب دریای خزر به سمنان در حقیقت آغاز مرگ دریای خزر است و قطعا فاجعه زیست محیطی دریاچه ارومیه در مازندران تکرار می شود.

شاعری گفت: قطعا مجمع نمایندگان مازندارن، گیلان و گلستان واکنش های لازم را نسبت به این سخنان غیرکارشناسی رئیس جمهور در صحن مجلس ابراز و اعتراض خود را نسبت به اجرای این پروژه نشان می‌دهند.

وی تصریح کرد: سعی می کنیم در چارچوب اختیاراتی که داریم جلوی اجرای این پروژه را بگیریم اما امید اول ما آگاهی، مطلع بودن و واکنش مناسب مردم نسبت به این اقدام ضد محیط زیستی است که قطعا واکنش درست مردم جلوی این پروژه را می گیرد و نمایندگان ملت با همکاری و به پشتوانه مردم و همچنین با کمک دوستداران محیط زیست اجازه اجرای این پروژه را نمی دهند.

شاعری افزود: سخنرانی رئیس جمهور درباره موافقت دولت با اجرای انتقال آب خزر به سمنان موجب ایجاد تشنج و تنش میان جامعه می‌شود و بدبینی را نسبت به دولت ایجاد می‌کند و رئیس جمهور خود را در برابر حداقل 6 میلیون مردم شمال کشور قرار می‌دهد. رئیس جمهور مطمئن باشد که مردم شمال کشور از سخنان ایشان ناخرسند و ناراضی هستند چراکه این حرف غیرکارشناسی و جانبدارانه و ضد محیط زیستی است.

عضو هیئت رئیسه کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست مجلس گفت: حق نداریم زندگی مازندرانی‌ها را به مخاطره بیندازیم و من به عنوان نماینده ملت حاضرم برای احقاق حق مردم و برای جلوگیری از تکرار فاجعه زیست محیطی دریاچه ارومیه، با دکتر روحانی رئیس جمهور درباره پروژه انتقال آب خزر به سمنان یک مناظره انجام دهم و مباحث کارشناسی و اثرات سوء محیط زیستی آن را به صورت شفاف در برابر مردم بیان کنم.

شاعری تصریح کرد: نباید مردم را به جان یکدیگر بینداخت و در شرایط حساس کنونی انتظار می رود که جنگ آب میان استان های کشور به راه نینداخت بلکه باید به دنبال راهکار مناسب و کارشناسی برای حل مشکل بحران آب فلات مرکزی باشیم.

*مجمع نمایندگان مازندران با طرح انتقال آب خزر مخالفند

علی اصغر یوسف نژاد، نماینده مردم ساری در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به سخنان رییس‌جمهور در شاهرود مبنی بر انتقال آب دریای خزر به سمنان، گفت: طراحی مسئله‌ای از سال گذشته منسوخ شده بود و اینکه دولت با چه دلیلی دوباره این مورد را عنوان کرده مسئله‌ای که باید پیگیری شود.

وی با بیان اینکه مواضع مجمع نمایندگان مازندران نیز روشن است و با طرح انتقال اب دریای خزر مخالفیم و اجازه نخواهیم داد این مسئله اتفاق بیفتد، یادآورشد: در همین راستا امروز جلسه ای برای این امر مشخص خواهد شد و حتما با دولت مذاکره خواهیم کرد که اجرای این طرح کارشناسی نیست و دلایل قابل قبول برای اجرای آن وجود ندارد.

نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی تأکید کرد: در شرایطی که دولت نیاز به همدلی و همسویی در جامعه با مردم دارد و این مسئله قدیمی بوده و ازمسیر تصمیم گیری مجدد خارج شده است ما تعجب میکنیم که چرا این موضوع در چنین فضای عنوان می‌شود.

*انتقال آب دریا خزر با اکوسیستم مازندران سازگاری ندارد

یوسف نژاد با اشاره به اینکه انتقال آب دریای خزر به دلایل مختلف کارشناسی نیست و مسائل زیست محیطی را به همراه دارد،یادآورشد: مجامع رسمی سازمان های زیست محیطی اظهار نظر کردند که انتقال آب دریا خزر با اکوسیستم مازندران سازگاری ندارد و از لحاظ مالی نیز قابل توجیه نبوده و از نظر تکنیکی و به لحاظ تخصصی امکان انتقال آب دریا تا ارتفاع بیش از هزار متر امکان پذیر نیست.

وی همچنین افزود: از نظر قانونی و حقوقی، مجلس در سال گذشته پیشنهاد انتقال آب دریای خزر به سمنان را که در لایحه دولت بوده حذف کرده است و مطرح کردن مجدد این طرح جای سوال است و ما وظیفه داریم به عنوان نماینده های مردم حرف و دیدگاه های مردم را عنوان کنیم، مردم با مسئله انتقال آب خزر به سمنان مخالف هستند.

این نماینده مجلس در پاسخ به اینکه عکس العمل کشورهای حاشیه دریای خزر با طرح انتقال آب چگونه خواهد بود، گفت: از لحاظ رژیم حقوقی دریای خزر با توجه به قراردادهایی که با کشورهای حاشیه دریای خزر داریم حتما این مورد مسئله ساز خواهد بود.

یوسف نژاد با بیان اینکه دستگاه های دولتی، وزارتخانه ها و قوه مجریه از طرح مسائلی که تحریک برانگیز است و موجبات ناراحتی مردم را فراهم می کند باید پرهیز کنند، خاطرنشان کرد: مابه عنوان نمایندگان مردم تکلیف داریم که این مسائل را به قوه مجریه متذکر شویم.

*انتقال آب خزر توجیه عقلانی ندارد

محمد علی بهمنیار عضو هیئت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری نیز در مورد انتقال آب دریای خزر به سمنان ضمن غیرقابل توجیه توصیف کردن این حرکت اظهارکرد: این پروژه نیاز به مباحث کارشناسی اصولی داشته و چنانچه بخواهیم آب دریا را قابل مصرف کنیم باید مازاد نمک آن را در جای دیگری مورد استفاده قرار دهیم.

وی با بیان اینکه کاهش آب دریای خزر باعث افزایش شوری در دریا شده و زندگی موجودات زنده آن را با خطر مواجه خواهد کرد، گفت: چه تضمینی وجود دارد اتفاقی که برای دریاچه ارومیه افتاده برای دریای خزر بوجود نیامده و اقلیم مازندران دستخوش تغییرات نگردد.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ضرر این طرح را بیشتر از منفعت آن اعلام و تصریح کرد: به چه قیمتی باید سطح سبز یک منطقه حاصلخیز را کاهش داده و به جای آن سطح سبز یک منطقه کویری را تقویت کنیم، چه توجیه عاقلانه ای برای آن وجود دارد.

بهمنیار با بیان اینکه می توان در سمنان از منابع دیگری بهره برد و استعدادهای این استان را شناسایی و بر روی آن مانور کرد، گفت: استان سمنان وضعیتی به مراتب بهتر از استان های در معرض هجوم ریزگردها داشته که می تواند با استفاده از ظرفیت های سرزمینی خود بر مشکل کم آبی فائق آید.