آزادسازی منابع ارزی ایران در بانک عراقی برای واردات مواد غذایی و دارویی

«بازتاب»؛سرپرست دفتر صنایع غذا و داروی وزارت صنعت نامه ای را به کلیه انجمن‌های صنایع غذایی، دارویی و بهداشتی فرستاده است و در آن اعلام کرده که ظرفیت هایی برای استفاده از منابع ارزی ایران در بانک تجارت عراق ایجاد شده است و وزارت صنعت از این انجمن ها درخواست کرده که اقلام پیشنهادی وارداتی خود را با قید فوریت اعلام کنند.

درخواست وزارت صمت از انجمن های صنایع غذایی، دارویی و بهداشتی برای ارسال لیست اقلام پیشنهادی وارداتی در حالی رخ می دهد که بر اساس قرارداد ایران و عراق، عراقی‌ها موظف هستند پول گاز را با یورو و پول برق را با دلار به ایران پرداخت کنند اما با آغاز روند جدید تحریم‌ها عراقی‌ها اعلام کردند امکان پرداخت دلار را ندارند، پس از آن پیشنهاد پرداخت با دینار را مطرح کردند و در نهایت قرار شد که ایران از عراق کالای اساسی بخرد.

ناگفته نماند که پیش از این، رئیس سازمان توسعه تجارت با ارسال نامه ای مشترک به معاونان وزارتخانه های وزارت جهاد کشاورزی و وزارت صنعت، معدن و تجارت اعلام کرده بود که ظرفیت هایی برای استفاده از منابع ارزی ایران در بانک تجارت عراق جهت واردات اقلام مورد نیاز کشور فراهم شده و از انجمن ها خواسته بود که فهرست پیشنهادی خود را بر اساس اولویت های کشور و عدم درج کالاهای تحریمی در لیست تدوین و در اسرع وقت به سازمان توسعه تجارت ارسال کنند.

تلاش های ایران برای آزادسازی پول های بلوکه شده

طی سال های گذشته تلاش های زیادی برای آزادسازی منابع ارزی ایران در عراق انجام شد و بارها خبرهایی درباره توافق انجام شده میان این دو کشور برای حل این موضوع منتشر شد، مثلا در اردیبهشت ماه امسال عضو هیات رییسه اتاق ایران و عراق، درباره خرید واکسن کرونا با بخشی از پول‌های مسدودشده تهران در بغداد، گفت: توافق شده که از محل مطالبات صادرات برق و گاز به عراق، واکسن استرازنکا و اسپوتنیک خریداری شود.

حمید حسینی، درباره خرید واکسن کرونا با بخشی از پول‌های مسدودشده تهران در بغداد، اظهار کرد:توافق شده که از محل مطالبات صادرات برق و گاز به عراق، واکسن استرازنکا و اسپوتنیک خریداری شود.

به گفته او، از قبل با عراق توافق شده بود که ۸ قلم کالا از محل طلب ایران خریداری شود؛ گندم، جو، برنج، روغن، سویا، ذرت، دارو، تجهیزات پزشکی از جمله این اقلام است.

طی سال گذشته هم مسوولان بانک مرکزی رایزنی هایی را برای آزادسازی منابع ارزی ایران در عراق انجام دادند،در خرداد ماه سال گذشته رایزنی هایی میان رییس کل بانک مرکزی ایران با مسوولان عراقی انجام شد، پس از آن در مهر ماه رئیس‌کل بانک مرکزی برای پیگیری آزادسازی منابع ایران در عراق به این کشور سفر کرد، این سفر پس از تغییر رئیس‌کل بانک مرکزی عراق و مدیرعامل بانک تجارت عراق (TBI) انجام شد و به نظر می رسید که این تغییرات مهم نتیجه بخش باشد اما اتفاق مثبتی در این زمینه رخ نداد.

عبدالناصر همتی پیش از این سفر اعلام کرد از منابعی که در کشور عراق داریم برای خرید کالاهای غیر تحریمی و اساسی استفاده می‌کنیم.

تلاش ها برای آزادسازی منابع ارزی ایران در عراق به همین جا ختم نشد و اسفند سال گذشته بعد از تلاش برای رایزنی با مقامات کره جنوبی و ژاپن نوبت به تلاش برای آزادسازی 6 میلیارد دلار منابع ارزی ایران در عراق رسید.

دیدار همتی با مسئولان عراقی در اسفند سال گذشته، سومین دیدار او با مسوولان عراقی در سال 99 بود، او با مقاماتی چون رئیس بانک ‌مرکزی و نخست‌ وزیر عراق دیدار کرد و به رایزنی درباره دسترسی به منابع ارزی ایران در این کشور پرداخت، دیدارهایی که در عمل بی‌نتیجه بود.

البته در سفری که اواخر سال گذشته وزیر خارجه عراق به تهران داشت،بحث روند پرداخت بدهی‌های عراق به ایران مطرح شد اما گامی در این راستا برداشته نشد، اگرچه فواد حسین وعده داد که با تلاش های مستمر حوزه‌های مالی و بانکی و دستگاه‌های اقتصادی ایران و عراق برخی موانع مهم برداشته شده و به‌زودی براساس مدل مورد توافق دو کشور روند پرداخت بدهی‌ها آغاز می‌شود.

حالا سوال این است که آیا این بار شاهد آزادسازی منابع ارزی ایران در عراق خواهیم بود؟ برخی فعالان بازار ارز معتقدند که اخبار این چنینی درباره آزادسازی منابع ارزی برای این است که بازارساز می‌داند با این اخبار ریسک معامله افزایش پیدا می‌کند بنابراین روی این اخبار مانور می‌دهد حتی اگر احتمال آزادسازی منابع ایران وجود نداشته باشد.

در این میان چندی پیش که دوباره بحث آزادسازی منابع ارزی ایران مطرح شد، مهدی کرمی‌پور، نماینده سابق ستاد توسعه اقتصاد ایران در عراق و دبیر کل سابق اتاق بازرگانی ایران و عراق گفت که در عراق اراده‌ای جدی برای این کار وجودندارد.

به گفته او حتی اگر هم این اتفاق رخ دهد در حجم بالا نیست و نهایتا شاید بتوان مبالغی خرد را به تدریج و به صورت تهاتر گرفت و این اتفاق مهمی در صحنه اقتصادی نیست.

این کارشناس مسائل عراق اظهار کرد: عراق در شرایطی کاملا ورشکسته است تا جایی که نخست وزیر جدیدشان در مصاحبه‌ای گفته که درآمدهای دولت حتی کفاف پرداخت حقوق نیروهای نظامی و کارمندان را نمی‌دهد، ضمن اینکه برای عراقی‌ها این بلوکه شدن پول ما مطلوب است چون با هزینه آمریکا این کار را کرده‌اند و قطعا در چنین شرایطی آن‌ها خودشان را چندان به تکاپو نخواهند انداخت تا این پول‌ها آزاد شود.

در این شرایط که وزارت صمت از آزادسازی منابع ارزی گفته و از سوی دیگر طرف عراقی ثابت کرده که اراده ای جدی در این زمینه ندارد، باید منتظر ماند که آیا این بار شاهد آزادسازی منابع ارزی ایران خواهیم بود.