آخوندی، وزیر سابق راه: دولت فاقد یک نظریه برای حل مسائل مختلف است
وزیر سابق راه و شهرسازی گفت: برجام کار فوق‌العاده‌ای بود که انجام شد و از آن می‌توان به عنوان یک عملکرد درخشان دولت یاد کرد، ولی در موارد دیگر دولت فاقد نظریه بود و نتوانست از سرمایه اجتماعی‌ای که به دست آورده استفاده کند.
عباس آخوندی وزیر سابق راه و شهرسازی در همایش نقد عملکرد دولت دوازدهم که به همت انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف برگزار شد، گفت: زمانی که دولت یازدهم دولت را تحویل گرفت در تمام حوزه‌ها یک وضعیت آشفته و کم نظیر از نظر تاریخی وجود داشت.
به گزارش فارسوی افزود: زمانی که دولت یازدهم روی کار آمد این دولت آنچه را که به درستی مورد توجه قرار داد بحث برجام بود لذا کاری را که دولت با برجام شروع کرد این بود که ایران را از ذیل فصل هفتم منشور با مذاکره خارج کرد.
آخوندی با بیان اینکه برجام کار بزرگی بود و امید ایجاد کرد، ولی ضعف دولت بعد از برجام شروع شد، افزود: دولت فاقد یک نظریه برای حل مسائل مختلف اعم از شکاف اجتماعی، مسائل فرهنگی، مسائل اقتصادی، مسائل سیاسی و سیاست خارجی بود. به گونه‌ای که می‌توان گفت: دولت نسبت به همسایگان و بازیگران بزرگ دنیا نقطه نظر روشنی نداشت، چون بعد از برجام باید سرمایه خارجی توافقات بین المللی و انواع فعالیت‌های تجاری انجام می‌شد، اما این اتفاق نیفتاد و اگر کاری هم صورت می‌گرفت با ابتکار وزارتخانه‌ها بود.
وزیر سابق راه و شهرسازی با اشاره به اینکه دولت در سال‌های نخست به خاطر اعتباری که از برجام کسب کرده بود به کار خود ادامه می‌داد، اظهار کرد: مخالفان تمام تلاش خود را کردند تا برجام را از حیثیت بیندازند، چون می‌دانستند برجام ابزار دولت است به همین دلیل تا می‌توانستند تلاش کردند تا با گرفتن برجام دولت را خلع سلاح کنند و در این کار هم موفق شدند.
وی تصریح کرد: مهمترین نقدی که به دولت دوازدهم وارد است این است که این دولت منطق مخالفان را پذیرفت و اصلا رفت و در زمین آن‌ها بازی کرد و این مهمترین نقدی است که به دولت دوازدهم وارد است.
آخوندی با اشاره به اینکه دولت دوازدهم دچار یک تناقض منطقی شد و نتوانست این تغییر منطق را توجیه کند، افزود: دولت دوازدهم تصمیم منطق حریف شد و از این ناحیه به شدت آسیب دید.
وزیر سابق راه و شهرسازی با اشاره به اینکه در ساختار سیاسی ایران امکان سیاست ورزی مسئولان با مشکل جدی مواجه شده تصریح کرد: در حوزه سیاست یک دولت سیاستگذار و یک بازیگر بخش خصوصی وجود دارد، ولی در ایران بازیگرانی وجود دارند که به هیچ سیستمی پاسخگو نیستند و در قدرت سیاسی نیز کاملا نقش تعیین کننده‌ای دارند؛ بنابراین در چنین شرایطی سیاست ورزی در ایران با مشکل جدی مواجه می‌شود.
آخوندی بر ضرورت اصلاح ساختار اقتصادی و سیاسی در ایران تاکید کرد و افزود: اخیرا اعلام شد که چند موسسه و بانک نظامی ادغام شده اند با این وجود سوال این است که چرا اصلا باید چنین موسسات و بانک‌هایی وجود داشته باشند که با هم ادغام شوند مگر نیروی نظامی کارش بانکداری است البته در خصوص این ادغام نیز یک برگه توضیح هم داده نشد که چه قدر کسری پوشش داده شد و چه قدر باید پول چاپ شود که این کسری را پوشش دهد و البته تاثیر آن در نقدینگی چه قدر است.
وی با اشاره به اینکه در قانون اساسی اقتصاد ایران از سه بخش خصوصی، تعاونی و دولتی تشکیل شده، اما الان این اقتصاد حداقل در دست یک نیروی تعیین کننده و نهاد‌های عمومی غیردولتی است، افزود: شما یک تعریف از نهاد‌های غیردولتی عمومی در قانون اساسی برای من پیدا کنید. با این وجود سوال این است که آیا دولت برای حل این نابسامانی‌ها اقدام مشخصی کرده است؟ اصلا هیچ کاری نکرده به همین دلیل ما باید به مسائل ساختارسازی در حوزه اقتصادی برگردیم و البته در حوزه اجتماعی، فرهنگی و سیاسی نیز وضع همین طور است.
آخوندی با بیان اینکه ما در قانون اساسی هیچ نهادی را نداریم که پس از طی شدن فرآیند تصویب یک قانون و تایید آن توسط شورای نگهبان این قانون را متوقف کند تصریح کرد: این اتفاق الان افتاده است با این وجود من به روحانی گفتم که شما اساسا نباید زیر بار چنین چیزی می‌رفتید. در هر حال امروز قانون اساسی به سمتی می‌رود که ارکان جدیدی در حال شکل گیری هستند از این رو این ارکان کشور را با وضعیت بسیار سختی در سیاست ورزی مواجه می‌کنند و امکان تصمیم درست را از دولت می‌گیرند.
وی در بخش دیگری از اظهارات خود تصریح کرد: اتفاقاتی که در دنیا و در پیرامون ما رخ می‌دهند نیاز به تامل خیلی جدی دارند بنابراین باید خیلی هوشیار باشیم البته مقامات سیاسی و امنیتی ما هوشیاری زیادی دارند.
آخوندی اظهار کرد: اگر سه گانه اسرائیل، آمریکا و کشور‌های منطقه را در نظر بگیریم اتفاقی که رخ داده این است که امروز اسرائیل نقش لیدری را در منطقه به دست گرفته و این در حالی است که ما فکر می‌کنیم این نقش را آمریکا ایفا می‌کند در هر حال این مسئله مهم است که آیا اسرائیل لیدر است و آمریکا متحد آن و یا برعکس در هر حال امروز نقش عربستان نیز نقش فالوور و پیرو است.
وزیر سابق راه و شهرسازی گفت: نه ایران و نه آمریکا تمایلی برای درگیری نظامی ندارند، ولی تنش‌ها در بدترین وضعیت قرار دارند بنابراین ممکن است هر جا یک اتفاق رخ دهد یک جنگ اتفاقی نیز در بگیرد و به یک درگیری غیرقابل پیش بینی تبدیل شود.
وی گفت: البته من به توانایی شورای ملی و سیاسیون و اینکه آن‌ها می‌توانند صحنه را مدیریت کنند، امیدوارم. اگرچه شرایط سخت و پیچیده است.
آخوندی در ادامه با بیان اینکه اصلی‌ترین کار خلق یک سرمایه اجتماعی برای حکومت است و باید بر دوگانه ملت – دولت فائق آمد، اظهار کرد: در این راستا دولت باید در هیچ حوزه‌ای با نهاد‌های مدنی رقابت نکند.
وزیر سابق راه و شهرسازی با بیان اینکه مهمترین کار اصلاح طلبان باید خلق سرمایه اجتماعی برای اصلاح طلبی باشد، چون این سرمایه دچار فرسایش شده تصریح کرد: علت این فرسایش این بوده که اصلاح طلبان راهبرد اصلی خود را حضور در قدرت گذاشته اند و برای حضور در قدرت نیز شروع به توافق کردند در هر حال اصلاح طلبان باید اصل را بر صداقت بگذارند.
وی با اشاره به اینکه اصلاح طلبان ۲ استراتژی در برابر دولت دوازدهم داشتند، اظهار کرد: یک استراتژی شرط بندی بر روی اسب برنده بود و یکی دیگر اینکه مواضع خود را بیان کنند. با این وجود کاری که اصلاح طلبان انجام دادند این بود که بر روی اسب برنده شرط کردند به همین دلیل امروز امکان پاسخگوی ندارند. در هر حال حرف بنده این است که چه کسی گفته دولت باید دو دوره‌ای باشد.
آخوندی با اشاره به اینکه اصلاح طلبان فهمیده بودند که دولت بعد از برجام هیچ نظریه ندارد، ولی باز هم از دولت دوازدهم حمایت کردند، افزود: معتقدم اگر اصلاح طلبان از کاندیدای دیگری حمایت می‌کردند که رای هم نمی‌آورد وضعیت آن‌ها بهتر از وضع موجود بود.
وزیر سابق راه و شهرسازی با بیان اینکه مردم نمی‌دانند مواضع اساسی و اصولی اصلاح طلبان چیست، تصریح کرد: در انتخابات مجلس باید ببینیم اصلاح طلبان چه نظریه‌ای برای آینده ایران دارند.
آخوندی با بیان اینکه اصلاح طلبان به دلیل شرط بندی بر روی اسب برنده هویت خود را از دست داده اند، اظهار کرد: آینده اصلاح طلبی این است که باید به سمت بازسازی سرمایه اجتماعی خود بروند و به جای اینکه روی قدرت شرط ببندند، روی اصالت شرط ببندند.
وی با اشاره به اینکه فقدان نظریه باعث شده تا کسانی که در دولت هم دارای سابقه روشنی هستند، عملا از جانب دولت حمایت نشوند، افزود: همین مسئله باعث شده تا این افراد نیز نتوانند کار را ادامه دهند.
آخوندی با بیان اینکه پس از برجام شاهد حضور کشنگران سیاسی و اقتصادی جهان در تهران بودیم، تصریح کرد: در این دوران بنگاه‌ها و شرکت‌های بزرگ به ایران می‌آمدند تا با ما همکاری کنند و اساسا ایران به کانون رفت و آمد‌های سیاسی و اقتصادی در منطقه تبدیل شده بود، اما چه اتفاقی افتاد؟ مثلا در این دوره وزارت نفت درگیر شکل قرارداد‌ها شد که قرارداد باید به چه شکل باشد با این وجود از همین طریق یک سال از وقت گرفته شد.
آخوندی با اشاره به اینکه نحوه بستن قرارداد‌ها تمام فرصت‌ها را از ایران گرفت، تصریح کرد: در وزارت راه و شهرسازی ۱۶ میلیارد دلار قرارداد هواپیما امضا کردیم به گونه‌ای که بوئینگ برای مذاکره به تهران آمد.
وی با بیان اینکه ستاد کلان اقتصادی دولت اعم از بانک مرکزی و سازمان برنامه هیچ پوششی به وزارتخانه‌ها از جمله وزارت نفت نمی‌داد، تصریح کرد: در این شرایط وزارت نفت به عنوان یک بازیکن مجبور بود که از اول تا آخر زمین را در حال رفت و آمد باشد.
آخوندی تصریح کرد: بعد از برجام یک فرصت فوق العاده برای ایران شکل گرفت، ولی وزارتخانه‌ها نیاز به یک پشتیبانی از طرف ستاد کل اقتصادی دولت داشتند، اما ما در آنجا دچار یک ضعف بنیادین بوده و هستیم.
وی با اشاره به اینکه بانک مرکزی، سازمان برنامه و ستاد کل دولت بعد از برجام برای مبادلات پولی، FATF و تامین منابع اولیه توسعه اساسا نظریه روشنی نداشتند، تصریح کرد: هدف مسکن اجتماعی این است که دو دهک که شامل ضعیف‌ترین بخش جامعه هستند را پوشش دهد، اما اتفاقی که در دولت نهم افتاد این بود که ارگان مسکن اجتماعی به مسکن مهر تبدیل شد و همه طبقات را بدون ممیزی و با مداخله در بانک مرکزی و چاپ پول تحت پوشش قرار داد با این وجود من هیچ وقت نگفتم که مسکن مهر را پیشنهاد داده ام و همواره علیه آن یادداشت نوشته ام.
آخوندی خاطر نشان کرد: مسکن مهر ۱۰۰ هزار میلیارد تومان پروژه بود که حتی یک مورد معماری شاخص در آن وجود نداشت و بنا‌ها در بیابان‌ها و بدون هیچگونه امکانات ساخته شدند.
وی با اشاره به اینکه ۱۰۰ هزار میلیارد تومان پروژه مسکن مهر حتی یک مناقصه نداشت، تصریح کرد: با این وجود فساد که خیلی شاخ و دم ندارد.
آخوندی با اشاره به اینکه در سال تولید ملی ساخت ۳۵ هزار واحد مسکن مهر را در پردیس و ساخت ۲۵ هزار واحد دیگر در پرند را به یک شرکت ترک واگذار کردند، افزود: کاری که من انجام دادم این بود که گفتم بزرگ‌ترین تعهد دولت این است که به تعهد دولت قبل عمل کند، ولی اگر سیاستی غلط است هم باید آن را بگوید.
آخوندی با بیان اینکه من یک میلیون و ۵۰ هزار واحد مسکن مهر را تکمیل و واگذار کردم افزود: ۲۵۰ هزار واحد نیز تکمیل شد، ولی به دلیل نبود آب، برق و فاضلاب که مربوط به حوزه ما نیز نبود این واحد‌ها واگذار نشدند.
آخوندی با تاکید بر اینکه من به تعهدات دولت نسبت به مسکن مهر تا آخر وفادار بودم و خواهم بودم، اضافه کرد: من اگر می‌خواستم سیاسی بازی کنم یک میلیون و ۵۰ هزار مسکن مهر به بهره برداری نمی‌رسید. آیا من نمی‌توانستم هر ۲ و ۳ روز یکبار به تلویزیون بروم و ربان پاره کنم تا محبوب خلایق شوم، ولی نخواستم دروغ بگویم با این وجود به تعهدات عمل کردم.
آخوندی افزود: هیچ دولتی به غیر از دولت نهم و دهم به دنبال ساخت و ساز مسکن در بیابان‌ها نرفته است.
وی همچنین در پاسخ به این سوال که چرا او با نامه نگاری به رئیس مجلس مانع تصویب طرح CGT یا مالیات بر خانه‌های خالی شده، تصریح کرد: من مخالف این مالیات بودم، اما مبنای مالیات بر خانه‌های خالی چیست؟ واقعیت این است که در شهر‌های زیر ۱۰۰ هزار نفر خانه‌های خالی از مالیات معاف هستند و در شهر‌های بالای ۱۰۰ هزار نفر نیز به خانه‌های زیر ۲۰۰ متر مالیات تعلق نمی‌گیرد از طرفی در تهران اگر خانه‌ای زیر ۱۵۰ متر باشد نیز مالیات شامل آن‌ها نمی‌شود با این وجود در تهران مالیات مشمول خانه‌های بالای ۱۵۰ متر و در شهرستان‌ها مشمول خانه‌های بالای ۲۰۰ متر می‌شود، اما سوال این است که مخاطب اصلی بازار مسکن چه کسانی هستند؟
آخوندی تصریح کرد: بر اساس گزارش وزارت اقتصاد و دارایی میانگین مالیات سالانه در تهران ۳ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان با این وجود سوال این است که اگر این مالیات را در تهران از خانه‌های خالی بگیریم همه مشکلات حل می‌شود و یا در شهرستان‌ها نیز که میانگین مالیات یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان است، این رقم تمام مسائل را حل می‌کند.
آخوندی بیان کرد: قانون می‌گوید که وزارت راه و شهرسازی یک سامانه را ایجاد کند و بر اساس آن اداره برق، آب و شهرداری‌ها خانه‌های خالی را معرفی نمایند و بعد مالیات به وزارت دارایی پرداخت شود با این وجود اصلا معلوم نیست که نقش وزارت راه چیست، در هر حال لایحه پیشنهادی ما برای وضع مالیات بر خانه‌های خالی این بود که این کار را در اختیار شهرداری‌ها بگذارند، چون پلاک به پلاک اطلاعات در اختیار شهرداری است.
وی در بخش دیگری از اظهارات خود به اهمیت برجام و خارج کردن ایران از ذیل فصل هفتم منشور اشاره کرد و افزود: شما نمی‌توانید تصور کنید که این اقدام چه سودی دارد، در واقع فصل هفتم منشور معنایش این است که اگر کشوری تحت این منشور قرار گرفت چند کشور جهان می‌توانند به آن حمله کنند، در واقع وقتی کشور در ذیل فصل هفتم منشور قرار می‌گیرد به مانند یک مجرمی است که جرم آن اثبات شده و هر کسی هر جا توانست می‌تواند آن را مجازات کند؛ بنابراین اولین کاری که باید انجام می‌شد این بود که ایران از ذیل فصل هفتم منشور بیرون بیاید.
وی با بیان اینکه به گفته موگرینی برجام یک موافقت نامه امنیتی است، افزود: برجام بلافاصله با FATF تکمیل می‌شد و ایران می‌توانست مبادلات خود را با جهان تنظیم کند. در هر حال دولت باید پس از امضای برجام بلافاصله FATF را امضا می‌کرد و نقد من هم به دولت همین است که چرا بلافاصله آن را امضا نکرد در هر حال دیدیم که چگونه در داخل با مخالفین مواجه شدیم و چه کسانی جلوی سرمایه گذاری‌ها را گرفتند و مردم را از این همه فرصت محروم کردند و حالا هم طلبکار هستند.
آخوندی با بیان اینکه برجام گام نخست بود و گام دوم مابقی اقداماتی بود که باید پس از آن انجام می‌شد، تصریح کرد: گام دوم پس از برجام مبادلات اقتصادی بود.
وی با اشاره به اینکه دولت اساسا فاقد نظریه راهبردی است و اصلا دولت معماری در حوزه اقتصادی ندارد، تصریح کرد: زمانی که من به وزارت راه و شهرسازی رفتم مسکن مهر ۲۰ تا ۳۰ درصد پیشرفت داشت با این وجود وقتی که من استعفا دادم و استعفایم نیز پذیرفته شد ۱۶۷ نماینده از من قدردانی کردند.
آخوندی با بیان اینکه اگر ۵ نفر باشند که محکم از عملکرد خود دفاع کنند یکی از آن‌ها من هستم، تصریح کرد: برجام یک کار فوق العاده‌ای بود که انجام شد و از آن می‌توان به عنوان یک عملکرد درخشان دولت یاد کرد، ولی در موارد دیگر دولت فاقد نظریه بود و نتوانست از سرمایه اجتماعی که به دست آورده استفاده کند.
وزیر سابق راه و شهرسازی با بیان اینکه قرارداد ایرباس لغو نشده و اگر موانع آن برطرف شود قابل اجراست، تصریح کرد: مانع اجرای قرارداد اف‌ای تی اف است، چون تبادل مالی صورت نمی‌گیرد.
وی با اشاره به اینکه نهاد‌های عمومی غیردولتی به بازیگران اصلی اقتصاد ایران تبدیل شده اند تصریح کرد: یکی از نقد‌های من به دولت این است که چرا باید این نهاد‌ها در اقتصاد نقش آفرینی کنند.
