استیضاح‌ها برای نفع شخصی بود یا برای منفعت جامعه؟

نمایندگان مجلس شورای اسلامی پس از بحث و بررسی فراوان پیرامون استیضاح سه وزیر کابینه، در نهایت استیضاح «علی ربیعی» وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، «عباس آخوندی» وزیر راه و شهرسازی و «محمود حجتی» وزیر جهاد کشاورزی را به جریان انداختند و طی روزهای 22 و 23 اسفند ماه 96 درحالی که یک هفته تا پایان سال مانده بود، سه وزیر یاد شده را به مجلس کشانده و استیضاح کردند.

به گزارش تابناک؛ هرچند آرای مخالفان سه وزیر مذکور و موافقان استیضاح آنان نشان می داد که مخالفت های جدی با این وزیران در مجلس وجود دارد، با همه تلاشی که برای پس گرفتن رأی اعتماد حداقل از یکی از وزیران کار، راه و کشاورزی صورت گرفت، باز هم آرای مخالفان این سه وزیر برای برکنار کردن آنها از وزارت ناکافی بود، چون ربیعی، آخوندی و حجتی هر سه ابقا شدند.

شرایط به گونه ای پیش رفت که استیضاح «علی ربیعی» وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی با 126 مخالف استیضاح 124 موافق، 2 ممتنع و یک رأی باطله رأی نیاورد و وزیر کار در سمت خود ابقا شد. نمایندگان مجلس همچنین با ۹۲ رأی موافق، ۱۵۲ رأی مخالف استیضاح و ۲ ممتنع از مجموع ۲۴۶ رأی مأخوذه با طرح استیضاح «عباس آخوندی» وزیر راه و شهرسازی مخالفت و او را برای سومین بار در دوران پنج ساله وزارتش را ابقا کردند.

نمایندگان مجلس در جریان بررسی استیضاح سومین وزیر کابینه امروز (چهارشنبه) استیضاح «محمود حجتی» وزیر جهاد کشاورزی را در دستور کار قرار دادند که باز هم با ۱۰۵ رأی موافق، ۱۱۷ رأی مخالف استیضاح و ۷ رأی ممتنع از مجموع ۲۲۹ رأی مأخوذه با طرح استیضاح حجتی مخالفت کردند. بدین ترتیب، مجلس بار دیگر به سه وزیری که استیضاح آنها را در دستور کار قرار داده بود، رأی اعتماد داد.

هرچند استیضاح حق مجلس است و نمایندگان در هر زمانی می توانند از اختیارات نظارتی خود درباره دولت و کابینه بهره ببرند و اگر احساس کردند کارآمدی لازم وجود ندارد، رأی اعتماد خود را از وزیری که این کاستی را در او حس می کنند، پس بگیرند، سه استیضاحی که صورت گرفت، نشان داد، این حس ناکارآمدی در بدنه غالب مجلس به منظور کنار گذاشتن یک یا هر سه وزیر یاد شده، ایجاد نشده است.

نکته خیلی مهم در این بین نگاه و عدم همراهی مردم با این جریان است. معمولا در چنین برهه هایی، آن بخشی از مردمی که با وزیر و وزارتخانه مربوطه که قرار است در معرض استیضاح نمایندگان مجلس قرار بگیرد، به موضوع حساس می شوند، آن را پیگیری کرده و دنبال می کنند، اما در جریان استیضاح های اخیر بی تفاوت ترین بخش به استیضاح وزیران تعاون، کار و رفاه اجتماعی، راه و شهرسازی و جهادکشاورزی مردم بودند.

در حقیقت به نظر می رسد مردم هم نگاهشان به استیضاح های مذکور این گونه بود که نفع و منفعتی برای مردم و مخاطبان وزارتخانه های یاد شده در جریان استیضاح هایی که انجام شد، وجود ندارد و لذا کمترین سطح حساسیت و پیگیری را در خصوص این استیضاح ها از خود نشان دادند.

شاید نگاه و برداشت مخاطبان این وزارتخانه ها به مسأله استیضاح ربیعی، آخوندی و حجتی این گونه بود که بخش اعظمی از کار به خاطر مراودات و لابی های پشت پرده ای است که نمایندگان و مسئولان وزارتخانه های مذکور در خصوص آن با هم رایزنی و چانه زنی می کنند و در حقیقت خیلی حرف از مردم و حقوق جامعه در آن نهفته نیست؛ بنابراین، مخاطبان (مردم و جامعه) خیلی حساسیت و پیگیری در این خصوص از خود نشان ندادند.

متأسفانه سخنانی که در جریان این سه استیضاح بین وزیران و نمایندگان مجلس رد و بدل شد و حرف هایی که آقایان در مجلس مطرح کردند تا حدود زیادی درستی این فرضیه مردم را به اثبات رساند که نفعی برای مردم در استیضاح های مذکور نهفته نیست؛ بنابراین، آنها هم واکنش درخور توجهی به این موضوعی نشان ندادند، در حالی که وزیران سه وزارتخانه ای استیضاح شدند که بخش اعظمی از جامعه با آن سر و کار دارند.

بهتر است مسئولان محترم، درستی عملکرد خود را در کنش و واکنش های مردمی دنبال کنند، هرگاه ملاحظه کردند که مردم رفتارهایی شبیه آنچه در جریان استیضاح های اخیر از خود نشان دادند، بدانند که راه را اشتباه رفته اند. نمی خواهیم از عملکرد وزیرانی که استیضاح شدند دفاع کنیم چون انتقادات جدی و اساسی به عملکرد هر یک از آنان داریم که پیش از این در گزارش های مبسوطی مورد اشاره قرار گرفته است، اما باید بدانیم آنچه در جریان استیضاح های اخیر دنبال شد هم رویه و بدعتی اشتباه بود که باید جلوی آن گرفته شود.

حرف ها و سخنانی که در جلسات استیضاح مطرح شد و بعضا خیلی هم با موضوع و دلایل استیضاح هم همخوانی نداشت، نشان داد که جاهایی از کار می لنگد و باید هم مجلس و هم دولت فکر اساسی برای رفع چنین رفتارهایی در پیش بگیرد. اینکه گفته شود، فلان نماینده به دنبال امتیاز است و فلان وزیر فلان امتیاز را داده، حتما رویه ای اشتباه و ناسازگار با نظام جمهوری اسلامی است که در آن امام (ره) مردم را ولی نعمتان ما (مسئولان) خوانده اند.

هرگاه حکومتی دچار چنین نقیصه ای شود، کم کم مردم را دچار بی اعتنایی خواهد کرد و بی اعتنایی مردم، بزرگترین صدمه و لطمه بر پیکره حکومت است. اگر قدم نادرستی در راستای برخی سخنانی که دیروز بین وزیران و استییضاح کنندگان مطرح شد، برداشته شده است؛ باید با جدیت تمام از سوی دستگاه های نظارتی مورد توجه و پیگرد قرار بگیرد. مردم هم رویه ای را دنبال خواهند کرد که در آن نفع مردم و جامعه دخیل باشد، نه منفعت یکسری اشخاص خاص!