آخرین هشدارها به ترامپ
وندی شرمن که در دوران ریاست جمهوری باراک اوباما معاون وزارت خارجه بود در مقاله ای که در نیویورک تایمز چاپ شده می نویسد: “دولت ترامپ حق دارد که می گوید رفتار ایران باعث بی ثباتی منطقه می شود، اما این حرف که چنین رفتاری “روح” برجام را نقض می کند اشتباه است.”
کاخ سفید اعلام کرد، دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، در ادامه هفته جاری “استراتژی کلی” خود درباره ایران از جمله اینکه آیا برجام را تایید خواهد کرد یا نه اعلام می کند.
سارا سندرز سخنگوی کاخ سفید در پاسخی به سوالی درباره تصمیم رئیس جمهور در مورد تایید برجام و استراتژی کلی درباره ایران گفت: “او این موضوع را در ادامه هفته اعلام خواهد کرد. رئیس جمهور در مورد استراتژی کلی ایران به تصمیمی رسیده و می خواهد اطمینان حاصل کند که سیاستی فراگیر برای رسیدگی به… همه مشکلاتی که ایران به عنوان یک بازیگر بد ایجاد می کند داریم.”
این موید گزارش هایی است که رسانه های آمریکایی اواخر هفته پیش اعلام کردند. آنها نوشتند که ترامپ قصد دارد روز پنجشنبه ۱۲ اکتبر خروج آمریکا از برجام را اعلام کند.
او از زمانی که نامزد انتخابات ریاست جمهوری بود به برجام (توافق اتمی میان ایران و اعضای دایم شورای امنیت سازمان ملل و آلمان) به عنوان یک معامله بد حمله می کرد.
هرچند دولت او تاکنون دو بار پایبندی ایران به برجام را تایید کرده اما گزارش ها حاکیست که این تصمیم تحت فشار بعضی از چهره های ارشد دولت بوده است و آقای ترامپ تمایلی به این کار نداشته.
اگر آمریکا تصمیم به خروج از برجام بگیرد برخلاف حمایت قاطع سایر اعضای گروه پنج به علاوه یک است که قویا از آن حمایت می کنند.
ساعاتی پیشتر ترزا می نخست وزیر بریتانیا گفت در تماسی تلفنی با آقای ترامپ بر این نکته تاکید کرده است.
خانم می در گفتگوی امروز با دونالد ترامپ همچنین گفت بسیار اهمیت دارد که توافق هسته ای به دقت تحت نظارت باشد و به درستی اجرا شود.
واکنش تازه ایران
روز سه شنبه علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی هسته ای کشورمان در نشست خلع سلاح اتمی در رم گفت: “ما در این کنفرانس مواضع جمهوری اسلامی را در رابطه با برجام اعلام کردیم و گفتیم تا زمانی که دیگران به برجام متعهد باشند، ما نیز متعهد می مانیم و اگر قرار باشد آنها عهدشکنی کنند، قطعا ایران واکنش مناسبی نشان می دهد.”
به گزارش ایرنا او مذاکره مجدد درباره برجام را رد کرد: “برخی می خواهند برجام در ابعاد فنی مجددا مذاکره شود، اما این موضوع قابل مذاکره نیست. ما بارها گفته ایم که برجام یک بار مذاکره شده است، همه حتی وزیر امورخارجه روسیه، سخنگوی اتحادیه اروپا، خانم موگرینی و چین نیز تاکید کردند که برجام قابل مذاکره مجدد نیست.”
او گفت بهترین راه پایبندی به برجام است “زیرا این توافق در جهت مسایل و تفاهمات بین المللی، منطقه ای و تقویت رژیم عدم اشاعه، مفید و موثر است. اگر برجام بهم بخورد، تناقضات فراوانی از جمله بحث کره شمالی ایجاد خواهد شد. ”
“نقض روح برجام”
آقای ترامپ هفته پیش ایران را متهم کرده بود که بر خلاف توافقش با قدرتهای جهانی، روابط و مبادلاتی با کره شمالی داشته که با روح برجام در تضاد است.
ترامپ در گفتوگو با یک شبکه تلویزیونی مذهبی به نام ترینیتی گفته بود: “ایران به کره شمالی کمک مالی میکند و با این کشور مبادلات نامناسب دارد. هرچند ممکن است بگویید این موضوع ارتباطی با توافق هستهای ندارد، اما به نظر من کاملا با روح توافق (برجام) در تضاد است.”
او تهران را “بازیگری بد” در صحنه بینالملل خواند و گفت که در آینده نزدیک با ایران مثل یک “بازیگر بد” برخورد خواهد کرد.
مقام های دولت آمریکا می گویند که ایران به متن برجام پایبند بوده اما از جمله با آزمایش های موشکی روح آن را نقض می کند.
محمد باقر نوبخت سخنگوی دولت ایران روز سه شنبه گفت: “به هیچ وجه موضوع قدرت موشکی ایران قابل مذاکره نیست و ما برای افزایش توان دفاعی هرچه بیشترخود، هر آنچه را لازم باشد انجام خواهیم داد.”
ایران گفته که خود را برای خروج آمریکا از برجام آماده کرده است.
محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان اخیرا گفت: “بعد از اینکه ترامپ مطالب خود را مطرح کند که البته تقریبا مشخص است، جمهوری اسلامی ایران پاسخ درخوری خواهد داد.”
دفاع مقام سابق آمریکایی از برجام
مقام های دولت کنونی آمریکا می گویند دولت اوباما با نادیده گرفتن “سایر مشکلات” با ایران در منطقه فقط بر برنامه اتمی این کشور تمرکز کرد و با این کار مسئولیت مهار ایران را به گردن آنها انداخت.
اما وندی شرمن که در دوران ریاست جمهوری باراک اوباما معاون وزارت خارجه بود در مقاله ای که در نیویورک تایمز چاپ شده می نویسد: “دولت ترامپ حق دارد که می گوید رفتار ایران باعث بی ثباتی منطقه می شود، اما این حرف که چنین رفتاری “روح” برجام را نقض می کند اشتباه است.”
او در ادامه یادداشت خود ادعا کرد: “در واقع سیاست خارجی ایران نشان می دهد که چرا ما اساسا به چنین توافقی نیاز داشتیم، ایرانی مسلح به بمب اتمی برای امنیت منطقه و جهان خیلی خطرناک تر خواهد بود.”
شرمن که از مذاکره کنندگان ارشد دولت آمریکا در رسیدن به برجام بود گفت که خروج از برجام دارای “عواقب دامنه داری” خواهد بود.
او نوشت: “اگر ترامپ توافق اتمی را تضعیف کند، پیامدهای آن برای سیاست خارجی آمریکا فاجعه بار خواهد بود: باعث شکاف میان آمریکا و اروپا، تضعیف روابط بسیار مهم بین این دو و افزایش نفوذ ایران، روسیه و چین خواهد شد.”
او پیش بینی کرد که اگر کنگره تحریم های قبلی که براساس برجام معلق شده را دوباره علیه ایران وضع کند، تهران “از برجام خارج خواهد شد، بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی را اخراج خواهد کرد و از بحث درباره آمریکایی های مفقود یا زندانی در ایران خودداری خواهد کرد.”
شرمن حتی ابراز نگرانی کرد که تنش بر سر برنامه اتمی به جنگ با ایران منجر شود و گفت: “به راحتی نمی توان درک کرد که چنین پیامدهایی چطور می تواند باعث بهبود امنیت ملی آمریکا شود.”