کاندیداهای ۱۴۰۰
الیاس حضرتی، قائم مقام دبیر کل حزب اعتماد ملی در گفتگویی اعلام کرده اصلاحطلبان در انتخابات ۱۴۰۰ شرکت میکنند. این فعال سیاسی از محمدرضا عارف و اسحاق جهانگیری به عنوان کاندیداهای اصلاحطلبان در این انتخابات نام میبرد. اظهارات حضرتی درباره انتخابات ریاست جمهوری در حالی مطرح شده که هنوز جز گمانه زنیها مطلب دیگری درباره انتخابات مطرح نشده است.
جهانگیری و عارف میآیند
حضرتی به تسنیم گفته: اصلاحطلبان حتماً در انتخابات شرکت میکنند و کاندیدا هم خواهند داشت. برخی چهرههای مشهور اصلاح طلبان هستند که برای ۱۴۰۰ روزشماری میکنند و برخی افراد هم شاید الان مطرح نیستند در آن زمان ظهور پیدا میکنند. این نماینده مجلس در پاسخ به اینکه اگر انتخابات ۹۲ تکرار شود محمدرضا عارف دوباره نفع روحانی کنار میرود؟ میگوید: تا آنجایی که من خبردارم آقای عارف مصمم است در انتخابات ۱۴۰۰ کاندیدا شود. او در ادامه پاسخ خود میگوید: آقای جهانگیری قاعدتاً باید بیاید وعلاوه بر اینها نفرات دیگری هم هستند. این فعال سیاسی همچنین در باره احتمال حمایت از علی لاریجانی نیز میگوید: به نظر بنده اصلاح طلبان تصمیم دموکراتی درون خودشان میگیرند، اما قطعاً اولویتشان کاندیدای اصلاح طلب خواهد بود. به نظر من آقای لاریجانی یک انسان شایسته و لایق و توانمند است، ولی باید دید در آن زمان چه اتفاقی میافتد، ولی روند کلی این است که اصلاح طلبان کاندیدای خودشان را خواهند داشت.
چهار سال سکوت هشت سال صبر؟
از انتخابات سال ۹۲ که محمدرضا عارف به نفع حسن روحانی کنارهگیری کرد، نام او به عنوان گزینه احتمالی اصلاحطلبان در انتخاباتهای بعدی مطرح شد. عارف بعد از انتخابات به چهرهای محبوب در بین اصلاحطلبان تبدیل شد. محبوبیتش او را نفر اول انتخابات مجلس در تهران کرد. رهبری فراکسیون امید در مجلس و ریاست بر شورای عالی اصلاحطلبان او را نماد امروز جریان اصلاحطلب کرده است. معاون اول رئیس جمهور اصلاحات، اما در مجلس روزهای آرامی را سپری میکند. برجستهترین رفتار او در مجلس کاندیداتوری برای ریاست مجلس شورای اسلامی بود که در صورت پیروزی میتوانست زمینهای برای ریاست جمهوری او فراهم کند. اما او به لاریجانی باخت و حالا تنها ریاست کمیسیون آموزش مجلس را در اختیار دارد.
جهانگیری، ۹۶، ۹۸ و ۱۴۰۰
اگر معاون اول رئیس جمهور بودن و نقش آفرینی برای حسن روحانی ملاک باشد کاندیدا شدن در انتخابات ۱۴۰۰ باشد جهانگیری هم مطرح میشود. جهانگیری هم به خواست اصلاحطلبان در انتخابات ۹۶ وارد میدان شد تا روحانی این بار هم با کمک دیگری ریاست جمهوری را به دست آورد. جهانگیری با مواضعی که در مناظرههای انتخاباتی گرفت با ستایش حامیان دولت و اصلاحطلبان روبهرو شد. با این حال بازداشت برادرش و کم رنگ شدن نقش او در دولت، او را به حاشیه برد. با این حال صحبت سرلیستی جهانگیری برای انتخابات مجلس ۹۸ نیز مطرح شده است.
لاریجانی اصولگرایی نیازمند اصلاحطلبان
علی لاریجانی یکی دیگر از مدعیان احتمالی انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۴۰۰ خواهد بود. تغییر کردن لاریجانی باعث شده او گاهی با مرحوم هاشمی رفسنجانی مقایسه شود. علی لاریجانی هم مثل روحانی خاستگاه اصولگرایی دارد، اما مدیریتش در مجلس در روزهایی سرنوشت سازی مثل تصویب برجام یا CFT بارزترین وجهه اعتدالی او به حساب میآید. هر از چند گاهی نیز برخی از چهرههای اصلاحطلب از احتمال رای جریان سیاسی خود به لاریجانی در ۱۴۰۰ صحبت میکنند. اما اینکه شورای نگهبان در ادوار گذشته انتخابات ریاست جمهوری به اصلاحطلبان روی خوش نشان نداده نمیتواند به طور قطعی تضمین کند که اصلاحطلبان در انتخابات ریاست جمهوری حضور نخواهند داشت و این موضوع میتواند به نفع لاریجانی تمام شود.
۱۶ میلیون ولع انگیز
در جریان اصولگرا، کسانی که میتوان تصور کرد وارد عرصه انتخابات میشوند ابراهیم رئیسی، سعید جلیلی، عزت الله ضرغامی و محمدجواد آذری جهرمی هستند. ابراهیم رئیسی ۱۶ میلیون رای در انتخابات ریاست جمهوری گذشته به دست آورده بود. این میزان رای برای کسی که همه سوابق خود را در قوه قضاییه گذرانده و حتی یک روز سابقه فعالیت اجرایی ندارد عدد خوبی است. تجربه هم نشان میدهد کاندیداهای شکستخورده بعد از انتخابات تا مدتی غیرفعال میشوند و از دیده شدن خودداری میکنند، اما ابراهیم رئیسی کاملا برعکس رفتار میکند. در این اوضاع و احوال کنونی که بسیاری از تحلیلها هم از ناامیدی بخشی از بدنه اجتماعی اصلاحطلبان از دولت روحانی حکایت میکند ممکن است رئیسی و دوستان جمنایی او تصور کنند رای آنها از ۱۶ میلیون سال ۹۶ بیشتر هم خواهد بود.
محمدجواد آذری جهرمی وزیر دهه شصتیها را نمیتوان جزء معادلات قرار نداد. سال ۹۶ وقتی نامش برای وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات به میان آمد حرف و حدیثها درباره او مطرح شد. صحبت از بازجو بودنش در وزارت اطلاعات مطرح میشد. برخی نیز میگفتند بین سالهای ۸۴ تا ۸۸ در بخش شنود وزارت اطلاعات فعال بوده است. آذری جهرمی در گفتگویی این موضوع را تکذیب کرد و گفت که اساسا وزارت اطلاعات بخشی به نام شنود ندارد، اما تایید کرد که در وزارت اطلاعات کارشناس حوزه فنی بوده است. او اکنون سعی میکند چهره جدیدی از یک سیاستمدار ارائه دهد. به هرحال وزیری که آستین کوتاه و شلوار جین میپوشد، با فرزندش به استادیوم آزادی میرود و … حتی اگر قصد انتخاباتی نداشته نباشد خود را در مظان کاندیداتوری قرار میدهد.
یک روایت جدید دیگر
عزت الله ضرغامی هم یکی دیگر از گزینههای احتمالی است. ضرغامی فرصت دارد خود را گزینه مساعدی نشان دهد. در فضای مجازی به شدت فعال است و با مواضعی که میگیرد سعی میکند روایتی متفاوت از اصولگرا بودن به دست دهد. اینکه یک اصولگرا هم با صادق زیباکلام پای میز صبحانه بنشیند و هم با حسن عباس یا طلاب تهدید کننده روحانی در قم در نوع خود عجیب نیست؟ مخصوصا اگر در انتخابات سال ۹۶ اعلام نامزدی هم کرده باشد؟
بحث انتخابات در هیچ حزبی مطرح نشده
با این حال عبدالله ناصری فعال سیاسی اصلاحطلب به فرارو میگوید: هنوز هیچ مرجعی حتی هیچ حزبی در جبهه اصلاحات وارد بحث انتخابات ریاست جمهوری نشده است. حتی بحث انتخابات مجلس سال آینده نیز در دستور کار قرار نگرفته است. این فعال سیاسی میگوید تا جایی که میدانم صحبتهای آقای حضرتی نظر شخصی اوست. اینکه آقای حضرتی میگوید آقای عارف مصمم است، شاید از خود آقای عارف شنیده باشد. اما آنچه مربوط به جبهه اصلاحات میشود در هیچ نهاد یا حزبی درباره انتخابات یا مصادیق آن صحبتی به میان نیامده است.