نگاهی به سرنوشت سه دیکتاتوری که عالم دینی را به شهادت رساندند

واژه «عبره»، عربی و در فارسی به معنای «پند و اندرز» آمده است. اگر به معنای عام «عبرت» توجه کنیم، در می یابیم که تمام آیات الهی پند و عبرت است. قرآن، افزون بر مسائل احکام، عقاید و اخلاق، به مسایلی پرداخته که در آن یا به صورت کنایه یا به صراحت، عبرت و پند نهفته است.
به گزارش بازتاب؛یکی از اهداف نقل تاریخ و داستان گذشتگان در قرآن، عبرت و پند برای مسلمانان است. در بسیاری از آیات الهی، داستان های پیامبران بزرگ الهی بیان شده است. در این داستان ها، هرگز هدف قرآن داستان سرایی محض نیست، بلکه هدف ارائه رهنمود از رهگذر این داستان های سازنده است. بر همین اساس است که در هیچ یک از داستان های پیامبران، از مسائل بی فایده یا کم فایده ای که نقشی در هدایت ندارد؛ سخن به میان نیامده است. برای مثال از تاریخ ولادت، تاریخ وفات، عدد اولاد و همسر انبیاء و… سخنی به میان نیاورده است.
اما متأسفانه به رغم این همه تأکیدی که در قرآن و روایات شده و ما را به عبرت گرفتن از گذشتگان دعوت کرده، باز هم در عصر حاضر می بینیم دیکتاتوران و حکام ظالم در سرتاسر جهان وجود دارند.
در این گزارش سعی داریم به سرنوشت شوم سه دیکتاتور که در دوران حکومت خود سه تن از عالمان دینی را به شهادت رساندن، نگاهی گذرا بی اندازیم و ببینیم که چگونه و با چه فلاکتی کشته شده و از دنیا رفتند. اما ابتدا به جایگاه شهدا و ظالمان از منظر قرآنی نگاهی کوتاه می اندازیم.
خداوند در قرآن کریم در سوره آل عمران در آیات ۱۶۹ تا ۱۷۱ می فرماید: ولا تحسبن الذین قتلوا فی سبیل الله امواتاً بل احیاء عند ربهم یرزقون، فرحین بما آتاهم من فضله و یستبشرون بالذین…
در این آیات خداوند بعد از اینکه می فرماید شهیدان را مرده مپندارید، اشاره می کند به اینکه شهیدان زنده اند و نزد پروردگارشان روزی می خورند (عند ربهم یرزقون) که در این قسمت از آیه به ارتزاق شهیدان اشاره شده است.

در حدیثی از پیامبر (ص) نیز نقل شده که رسول اکرم (ص) در روز احد بالای سر “مصعب بن عمیر” ایستاد و برای او دعا کرد و سپس گفت: انّ رسول الله یشهد انّ هولاء شهداء عند الله یوم القیام فاتوهم زوروهم وسلمو علیهم فوالذی نفسی بیده، لا یسلم علیهم احد الی یوم القیامه، الاّ ردّوا علیه، یرزقون من ثار الجن ووتح. (کشف الاسرار، ج۱ ، ص۴۱۷)
یعنی رسول خدا گواهی می دهد که شهدا شاهدان من نزد خدا در روز قیامت هستند. بیایید و ایشان را زیارت کنید، بر اینان سلام کنید، که سوگند به آن که جانم در دست اوست، هیچ کس نباشد که بر آنها سلام کند الا اینکه جوابش را می دهند. وآنها از میوه های بهشتی وهدایای آن روزی داده می شوند.
و اما در کتاب حیات بخش و آسمانی قرآن کریم آیات زیادی نیز درباره ظلم وجود دارد و خداوند عزیز در قرآن با ذکر عاقبت فرعون و فرعونیان، سرانجام کار ستمگران را به مخاطبانش گوشزد نموده و فرموده: «فَأَخَذْنَاهُ وَجُنُودَهُ فَنَبَذْنَاهُمْ فِی الْیَمِّ فَانظُرْ کَیْفَ کَانَ عَاقِبَهُ الظَّالِمِینَ [قصص/۴۰] ما نیز او و لشکریانش را گرفتیم و به دریا افکندیم، اکنون بنگر پایان کار ظالمان چه شد؟»
فرعونیان بخاطر ظلم هایی که مرتکب شدند، لعنت الهی را در دنیا و آخرت برای خود خریده و خود را از یاری الهی در آخرت محروم کردند. قرآن کریم در این باره می فرماید: «وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّهً یَدْعُونَ إِلَى النَّارِ وَیَوْمَ الْقِیَامَهِ لَا یُنصَرُونَ [قصص/۴۱] و ما آنها را پیشوایانی که دعوت به آتش (دوزخ) می‏کنند قرار دادیم، و روز رستاخیز یاری نخواهند شد.»