فوران آتشفشان تونگا و ورود بی‌سابقه بخار آب به لایه استراتوسفر زمین/ تصاویر
فوران آتشفشان تونگا در اقیانوس آرام جنوبی، توده عظیمی از بخار آب را به داخل لایه استراتوسفر زمین فرستاد که برای پر کردن بیش از ۵۸ هزار استخر کافی است؛ ضمن آنکه این پدیده بر روی دمای جهانی زمین نیز تاثیرگذار است.
هنگامی که آتشفشان هونگا تونگا در 15 ژانویه و در اقیانوس آرام جنوبی فوران کرد، سونامی و موج صوتی را به راه انداخت که دوبار کره زمین را دور زد. فوران زیر آب در اقیانوس آرام جنوبی، توده عظیمی از بخار آب را به داخل لایه استراتوسفر زمین فرستاد که برای پر کردن بیش از 58000 استخر در اندازه المپیک کافی بود. مقدار زیاد این بخار آب می‌تواند به اندازه‌ای باشد که به طور موقت بر میانگین دمای جهانی زمین تأثیر بگذارد.
“لوئیس میلان” دانشمند عضو آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا در جنوب کالیفرنیا گفت: ما هرگز چیزی شبیه به این پدیده ندیده بودیم. وی یک مطالعه جدید را رهبری می‌کند که میزان بخار آبی را که آتشفشان تونگا به استراتوسفر، لایه جو بین 8 تا 33 مایل (12 و 53 کیلومتر) بالاتر از سطح زمین تزریق کرد، بررسی می‌کند.
آتشفشان و سونامی هونگا تونگا (2022 Hunga Tonga eruption and tsunami) یک رخداد فوران بزرگ آتشفشانی است که از 14 ژانویه 2022 در منطقه هونگا تونگا در کشور تونگا در اقیانوس آرام آغاز شده است. دهانه این آتشفشان زیر سطح اقیانوس قرار دارد و در 14 ژانویه ستونی از خاکستر و بخار آب به ارتفاع 20 کیلومتر با یک صدای انفجار شدید از آن متصاعد شد.
سپس در ساعت 17:00 (وقت محلی) روز 15 ژانویه انفجار بزرگ تری رخ داد و قارچی از ابر به شعاع 130 کیلومتر تشکیل شد و سونامی سواحل کشورهای ساحلی اقیانوس آرام را در نوردید. آتشفشانی با این شدت معمولاً هر یک هزار سال یک بار در این منطقه رخ می‌دهد. این آتشفشان احتمالا بزرگ‌ترین آتشفشان سده 21 تا این زمان و شدیدترین انفجار آتشفشانی از زمان فوران کوه پیناتوبو (1991) بوده است.
این ویدئو یک ابر چتری را نشان می‌دهد که توسط فوران زیر آب آتشفشان هونگا تونگا-هونگا هااپای در 15 ژانویه 2022 ایجاد شده است. ماهواره GOES-17 مجموعه‌ای از تصاویر را ثبت کرده است که در آن امواج ضربه‌ای هلالی شکل و برخورد رعد و برق را نشان می‌دهد.
عکس: تصویر رصدخانه زمین ناسا توسط جاشوا استیونز با استفاده از تصاویر GOES توسط NOAA و NESDIS
مقدار عظیمی از بخار آب پرتاب شده به اتمسفر، همانطور که توسط امواج مایکروویو ناسا شناسایی شد، می‌تواند به طور موقت سطح زمین را گرم کند.
در این مطالعه که در “Geophysical Research Letters” منتشر شد، میلان و همکارانش تخمین می‌زنند که فوران تونگا حدود 146 تراگرم (1 تراگرم برابر با تریلیون گرم) بخار آب به استراتوسفر زمین فرستاده است.
این تصویر ماهواره‌ای، یک Hunga Tonga-Hunga Ha’apai دست نخورده را در آوریل 2015 نشان می‌دهد، سالها قبل از فوران آتشفشانی زیر آب که بیشتر جزیره پلینزی را در ژانویه 2022 محو کند.
منبع: تصویر رصدخانه زمین ناسا توسط جسی آلن، با استفاده از داده های Landsat از سازمان زمین‌شناسی ایالات متحده
فوران‌های آتشفشانی به ندرت آب زیادی را به استراتوسفر تزریق می‌کنند. در 18 سالی که ناسا مشغول اندازه‌گیری است، تنها دو فوران دیگر شامل رویداد کاساتوچی در سال 2008 در آلاسکا و فوران کالبوکو در سال 2015 در شیلی، مقادیر قابل توجهی بخار آب را به ارتفاعات فرستاد. اما آن‌ها در مقایسه با رویداد تونگا تنها یک ضربه بودند و بخار آب هر دو فوران قبلی به سرعت از بین رفت. بخار آب اضافی تزریق شده توسط آتشفشان تونگا، از سوی دیگر، می‌تواند برای چندین سال در استراتوسفر باقی بماند.
تصویری از 16 ژانویه 2022، توده خاکستر فوران آتشفشانی Hunga Tonga-Hunga Ha’apai را نشان می‌دهد که روز قبل رخ داد. یک فضانورد از ایستگاه فضایی بین المللی عکسی از این ستون گرفت.
منبع: ناسا
این بخار آب اضافی می‌تواند بر اتمسفر تأثیر بگذارد و واکنش‌های شیمیایی خاصی را ایجاد کند که می‌تواند به طور موقت تخریب لایه ازن را بدتر کند. همچنین می‌تواند دمای سطح را تحت تأثیر قرار دهد. فوران‌های آتشفشانی عظیم مانند کراکاتوآ و کوه پیناتوبو معمولاً سطح زمین را با بیرون ریختن گازها، غبار و خاکستری که نور خورشید را به فضا بازتاب می‌کنند خنک می‌کنند.
