حکمت‌های مزارع “سفال” + تصاویر
مزارع سفال برخلاف دیگر مزارع رایج، خشک و بدون آبیاری است، زیرا شاخص اینگونه مزارع، مولفه‌ها و کشف ناشناخته‌های تاریخی است.
در دشتی بزرگ و در کنار محوطه باستانشناسی، در ابعاد بزرگی با بندهای چهار چوبی بر روی زمین به صورت جداول شطرنجی درست شده است که در داخل هر مربع که ابعاد هر کدام نیز به اندازه یک میز متوسط است، مملو از سفال‌های شکسته است.
حال افرادی که برای بازدید از محوطه باستان شناسی “فیض آباد” که قدمتی 700 ساله دارد و با چشمان متحیر، حکمت این نوع چیدمان را پرسجو می‌کردند، دکتر رضا نوری شادمهانی – باستان شناس، به کنار “سفال‌ها” می‌آید و توضیح می‌دهد: به این جا می‌گویند: “مزرعه سفال” و علت اینگونه چیدمان برای شناسایی و مشخص کردن لایه‌های تاریخی است، یعنی هر لایه تاریخی براساس قدمت، رنگ، جنس و مولفه‌های باستانشناسی در یکی از این مربع‌ها جاسازی می‌شود.
نوری شادمهانی – سرپرست چندین فصل کاوش آموزشی باستان شناسی محوطه تاریخی فیض آباد درباره مراحل عملیات کاوش این محوطه تاریخی عنوان می‌کند: پس از آشنایی دانشجویان با ویژگی‌های محوطه و ابزار آلات مورد استفاده و نحوه مستند نگاری یافته‌ها و ساختارهای معماری چندین فصل کاوش آموزشی صورت گرفت.
عضو هیأت علمی دانشگاه کاشان با اشاره به اطلاعات بدست آمده از چند فصل کاوش در محوطه فیض آباد می‌گوید: نبود مواد فرهنگی سالم بر ترک آگاهانه شهر دلالت دارد و دلیل این امر را شاید بتوان با تغییرات اقلیمی مرتبط دانست. همچنین محوطه فیض آباد با توجه به شواهد و بررسی‌های باستان شناسی، شهری متعلق به دوران ایلخانی بوده و از دو بخش مهم ارگ و شارستان تشکیل شده است.
وی مواد فرهنگی به دست آمده همچون سفال و مسکوکات را دلیل تک دوره ای بودن (ایلخانی ) این محوطه دانست و می‌افزاید: مسکوکات کشف شده در نتیجه پنهان سازی عمومی و نه در اثر گمگشتگی سهوی به دست آمده است و سازه های معماری به دست آمده بخشی از شهرستان و مجموعه ساختمانی ارگ محوطه را نشان می‌دهند.
