بازار بزرگ ایران؛ طلایه‌دار حمایت از کالای ایرانی
اوژن اوبن، سفیر فرانسه در ایران دوره مشروطیت، در کتاب «ایران امروز (1906-1907)؛ سفرنامه و بررسیهای سفیر فرانسه در ایران»، روایتی جالب درباره ایرانیان دگرگونی‌خواه در میانه دوره قاجار دارد. او ایرانیان را مردمانی برمی‌شمرد که با ویژگی وطن‌پرستی، برآن بوده‌اند که در میانه قدرت‌طلبی‌ها و جاه‌طلبی‌های کشورهای بزرگ در آن روزگار، بهره خویش را برده، از آسیب‌دیدن کشورشان جلوگیری کنند «نژاد ایرانی میهن‌پرست است و فرصت حساس لحظات حاضر را دقیقا درک می‌کند و به خوبی می‌داند که رضایت و روی خوش قدرتهای ذینفع [منظور، روسیه و انگلستان]، مساعدت خواهد کرد تا نیروی تعدیل‌کننده‌ای در میان جاه‌طلبی‌های روبه‌کاهش امپراطوری‌های آسیا، به وجود آید و به این طریق ضربات متقابل طرفین به ملایمت خنثی گردد». این نگرش غیر ایرانیان به مردمان این سرزمین، درنگی در ذهن کاوش‌گر آدمی پدید می‌آورد. چرا مردمانی اینچنین با دریافتی درست از خود و سرزمین‌شان، اما گاه در تاریخ آسیب‌دیده و به رکود دچار شده‌اند. پاسخ به این پرسش هرچند به پژوهش‌ها و اندیشه‌ورزی‌هایی گسترده نیاز دارد، اما نشانه‌هایی را می‌توان جست تا نشان دهد راه درست به کدام‌سو در تاریخ ایران می‌رفته است.
تصویری نو از میهن‌پرستی و باورمندی به ارزش‌های انسانی و اجتماعی
طراحان و سازندگان بازار بزرگ ایران، در جایگاه بزرگ‌ترین مرکز اقتصادی برپایه نگرش‌های اجتماعی، فرهنگی، هنری، تفریحی و گردشگری در خاورمیانه، با دریافتی نو از پیشینه، جایگاه و شایستگی‌های تاریخی ایران و ایرانی، برآن بوده‌اند تصویری نو از میهن‌پرستی و باورمندی به ارزش‌های انسانی و اجتماعی فرهنگ و تمدن ایرانی- اسلامی از دریچه یک کلان‌کنش اقتصادی ارایه دهند. این بزرگ‌بازار ایرانی در گوشه شمال غرب پایتخت در دامان مهربان البرز، در هنگامه بزرگ اقتصاد جهانی که پاره‌ای کشورها را بر دیگران چیره می‌سازد، برآن شده است با رویکردی نو، طلایه‌دار پشتیبانی از اقتصاد درون‌زای ملی، پاس‌دار سرمایه‌های ارزی و سلسله‌جنبان حمایت از کالای ایرانی باشد. کالاهای ارایه‌شده جهانی و ایرانی در مجموعه اقتصادی بازار بزرگ ایران، برپایه ویژگی‌های فرهنگی و اجتماعی جامعه ایران به این بزرگ‌بازار راه می‌یابند تا خریداران از خرید کالایی بهره‌مند شوند که با بسترهای فرهنگی و اجتماعی ایران دور و غریب نیستند. این رویکرد پاس‌داری فرهنگی و اجتماعی در این نگرش اقتصادی از آن‌رو در پیش گرفته شده است تا بسترهای فرهنگی و اجتماعی جامعه به ویژه در زمینه‌های سبک زندگی ایرانی- اسلامی مخدوش نشود. بازار بزرگ ایران بدین‌ترتیب اندیشه‌ای جامعه‌محور در نگرش‌های اقتصادی خواهد داشت تا فرهنگ و ساختار اجتماعی به آسیب‌هایی ناخواسته دچار نشود. برپایی فضای رقابتی و حضور هم‌زمان محصولات برتر خارجی و کالاهای باکیفیت ایرانی، آشنایی تولیدکنندگان ایرانی با استانداردهای روز جهان و پوشاندن و زدودن کاستی‌هایشان، رونق کسب‌وکار تولیدکنندگان و فروشندگان ایرانی را در پی می‌آورد. بخشی مهم از رویکرد اقتصادی بازار بزرگ ایران، برپایه پشتیبانی از تولیدکنندگان، صنعت‌گران و فعالان اقتصاد درون‌زای ملی شک گرفته است.
رویارویی با جریان فزاینده واردات بی‌قاعده
یکی از مسایل پیچیده و شگفت‌انگیز جامعه ایران در روزگار گذشته، نگرش ایرانیان به پدیده‌های اقتصاد، سرمایه و پدیده واردات بوده است. ایرانیان در روزگار گذشته، برگرفته از ویژگی‌های فرهنگی، اجتماعی و باورهای ذهنی خویش، همچنین متاثر از ویژگی‌های سرزمینی و سیاسی، به اینگونه پدیده‌ها در زندگی روزمره خویش می‌نگریسته‌اند. همین مساله موجب شده است جهانگردانی که در گذشته به ایران آمده‌اند، توجهی ویژه بدان داشته باشند. واردات به ویژه در شکل بی‌رویه و بی‌قاعده آن، پدیده‌ای ویرانگر و آسیب‌زا در تاریخ ایران بوده است. اندیشمندان ایرانی و جهانگردان خارجی در پژوهش‌ها و نگاشته‌هایشان، به ویژه درباره زیست روزمره مردم در تاریخ معاصر ایران، از دل‌بستگی آسیب‌زای بخشی بزرگ از ایرانیان به واردات و کالای غیر ایرانی روایت کرده‌اند. این پدیده نکوهیده، امروزه آسیبی بزرگ بر تن و جان اقتصاد و جامعه ایران وارد آورده است. کوششی بزرگ می‌خواهد تا این فرآیند با دگرگونی‌های بزرگ، به سود ایرانی و ایرانی پایان یابد. بهره‌گیری ایرانیان از برترین کالاهای جهانی و ایرانی برپایه نیازهای فرهنگی و اقتصادی جامعه و مردمان این سرزمین، از دستاوردهایی به شمار می‌آید که می‌تواند جریان فزاینده و آسیب‌زای واردات بی‌رویه و بی‌ضابطه را کاسته، آن را به مسیری درست راه بنماید.
نوزایی اقتصادی و اجتماعی از مادر تاریخ
ایران نو از مادرِ تاریخ زاده می‌شود و این تاریخ را مردمانی بازمی‌آفرینند که به خود، جامعه و آینده‌شان امید دارند و کوشایی، ویژگی راهبردی زیست روزمره آنان به شمار می‌آید. بازار بزرگ ایران، گستره کنش‌ها و کوشش‌های مردمانی است که به این نوزایی اقتصادی، ملی، اجتماعی، فرهنگی و هنری باور دارند و به امروز و آینده امیدوارند. گوشه شمال غرب تهران، اکنون چنین هوایی در سر دارد و سودایی بزرگ در ذهن می‌پروراند. بازار بزرگ ایران را مردمانی ساخته‌اند که به دگرگونی باور داشته‌اند. آنان دلبسته به فرهنگ و تمدن ایرانی- اسلامی و دوستدار مردمان این سرزمین، فرصتی فراهم آورده‌اند تا از میراث تمدنی و سرمایه ملی و اقتصادی آنان نگاه‌بانی شود. نگاه‌بانان سرمایه‌های ملی و محصولات ایرانی، در بازار بزرگ ایران به زودی در انتظار میزبانی ایرانیان و غیر ایرانیانی می‌نشینند که از خوان گسترده کوشش‌های صنعت‌گران، تولیدکننده و کنش‌گران اقتصادی در ایران برای حمایت از تولید ملی و کالای ایرانی، هم‌تراز و همراه با برترین کالاهای جهانی با هدف نگاه‌داشت سرمایه‌های ملی و ارزی و جلوگیری از برون‌رفت‌شان از مرزهای ایران بهره‌مند می‌شوند. این نگاه‌بانان سرمایه‌های ملی، به نیروی تاریخی بازار باور دارند؛ بازار بزرگ ایران به دست چنین کسانی پدید آمده است.
