اطلاعات فیلمسازانی که از یک مرکز سینمایی دولتی پول گرفتند؛ از اخراجی‌ها تا آقازاده‌ها
سازمان سینمایی به درخواست دبیر فرهنگی تابناک، لیست میلیاردها تومان از منابع مالی که مرکز گسترش سینمای و مستند تجربی سازمان سینمایی در اختیار سینماگران قرار داده را منتشر کرده اما این اطلاعات نیز همچون اطلاعات پیشین به صورت ناقص منتشر شده و فاقد اطلاعات مربوط به سال‌های ماقبل سال 1384 است اما در همین لیست نیز نام‌های جالبی دیده می‌شود؛ از تهیه کننده و کارگردان اخراجی‌ها تا برخی آقازاده‌ها و از چپ تا راست.
مهدی خرم دل؛ پس از راه اندازی سامانه دسترسی آزاد به اطلاعات، به درخواست نگارنده در اقدامی بی‌سابقه در تاریخ سینما، لیست فیلم‌هایی از بنیاد سینمایی سازمان سینمایی در حد فاصل سال‌های 1390 تا 1396 به نگارنده اعلام و سپس همان لیست با حذف بخش مجموع توسط این بنیاد راساً نیز منتشر شد. آن گونه که فارابی اعلام کرده، دست کم 329 فیلم در حد فاصل 1390 تا 1396 از منابع عمومی استفاده کرده‌اند که این میزان بیش از 83 میلیارد و هشتصد و سی و پنج میلیون تومان دریافت داشته‌اند.
در پایان این لیست تأکید شده بود، با توجه به آنکه بخشی از پرداخت به شماری از فیلم‌های تولیدی در سال 1395 و 1396 همچنان باقی مانده، نام این فیلم‌ها در سال 1397 اعلام خواهد شد و بنابراین، این لیست طولانی تر و رقم پرداختی به فیلم‌های سینمایی نیز بیش از 83 میلیارد و هشتصد و سی و پنج میلیون تومان است.
انتظار می‌رفت، علاوه بر واکنشهای غیرعلنی، شاهد واکنشهای علنی نیز بودیم و شورای مرکزی کانون کارگردانان در بیانیه‌ای خواستار انتشار اطلاعات فیلم‌هایی شده که در این لیست قرار ندارند و به سال‌های پیش از سال 1390 بازمی‌گردد؛ هرچند همان گونه که اشاره شد، فیلم‌های تولیدی در سال 1396 نیز در این لیست قرار نداشتند و در سال 1397 باید اعلام شوند.
از قضا نگارنده پیش از صدور این بیانیه در درخواست‌هایی از سازمان سینمایی از طریق دسترسی آزاد به اطلاعات، لیست کمک‌های صورت پذیرفته به فیلم‌های سینمایی توسط بنیاد سینمایی فارابی از ابتدای سال 1380 تا پایان سال 1389 و همچنین در طول سال 1396 را مطرح کرده، تا تصویر کامل تری از میزان پرداخت‌ها و کارگردان‌هایی که سهم بیشتری داشته‌اند، نمایان شود.
اکنون در ادامه پاسخ به این درخواست‌های نگارنده، لیست منابعی که در اختیار شماری از فیلمسازان همزمان از طریق سامانه دسترسی آزاد اطلاعات در اختیار بنده قرار گرفت و در وب سایت سازمان سینمایی نیز منتشر شد. با توجه به آنکه مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی از منابع کمتری نسبت به فارابی و موسسه رسانه های تصویری برخوردار است، این لیست به مراتب کوتاه‌تر است.
لاله با 6 میلیارد و پانصد و پنجاه میلیون تومان، شهابی از جنس نور با 2 میلیارد و چهارصد میلیون تومان + 300 هزار دلار ارز، رنج و سرمستی با یک میلیارد و چهارصد و شانزده میلیون، ساکن خانه چوبی با 630 میلیون تومان، رستم و سهراب با 580 میلیون، گیرنده با 580 میلیون، قلب سیمرغ با 544 میلیون، سلام بر فرشتگان با 529 میلیون، ناهید با 500 میلیون، متولد 65 با 471 میلیون، آبتین با 415 میلیون، آسمان هشتم با 452 میلیون، کاکا با 446 میلیون، نمره 4 با 420 میلیون، پستچی سه بار در نمی زند با 393 میلیون، مصائب چارلی با 354 میلیون، گیتا با 338 میلیون، دزد رویا با 319 میلیون بیشترین دریافتی‌های بالای سیصد میلیون را داشته‌اند.
بدرود بغداد با 297 میلیون، پوسته با 287 میلیون، پنجشنبه آخر ماه با 253 میلیون، آناهیتا با 245 میلیون، یهودستیز با 228 میلیون، مرگ کسب و کار من است با 219 میلیون، آتشکار با 217 میلیون، پرسه در مه 207 میلیون، آقای هنرپیشه با 200 میلیون، اخراجی‌ها 1 با 182 میلیون، فرمانده کوچولو با 157 میلیون، اخراجی های 2 با 150 میلیون، بی خوابی با 147 میلیون، چیزهایی هست که نمی‌دانی با 144 میلیون، پایان دوم با 138 میلیون، باغ قرمز با 134 میلیون، جایی نزدیک زمین با 130 میلیون، فصل باران های موسومی با 126 میلیون، شغل شریف با 126 میلیون، لبه پرتگاه با 125 میلیون، طاووس‌های بی پر با 121 میلیون، لطفاً مزاحم نشوید با 120 میلیون، نویسنده با 118 میلیون، نزدیک تر از آشنا با 117 میلیون، برخورد خیلی نزدیک با 112 میلیون، خاله سوسکه با 111 میلیون، برف با 109 میلیون، کلبه با 105 میلیون، بی انتها با 104 میلیون، خانواده ارنست با 102 میلیون، دوزخ برزخ بهشت با 100 میلیون دیگر فیلم‌هایی هستند که مالکین‌شان بیش از صد میلیون تومان از مرکز گسترش مستند و تجربی دریافت کرده‌اند.
نکته قابل تامل اینکه بسیاری از فیلمسازانی که پیش از این مدعی بودند به صورت کاملاً مستقل فیلم‌هایشان را ساخته‌اند و هیچ گاه کمکی از دولت دریافت نکرده‌اند در این لیست حضور دارند. همچنین نام برخی آقازاده‌ها نیز در این لیست مشاهده می‌شود.
نکته دیگر اینکه رقم‌های دریافتی را نباید به تنهایی نگریست، بلکه سال این پرداخت و همچنین درصدی که مابه ازای این پرداخت از فیلم خریداری شده را نیز باید توجه کرد. به عنوان نمونه به یک فیلمساز بابت 50 درصد امتیاز فیلمش 300 میلیون پرداخت شده و به فیلمساز دیگری بابت 25 درصد امتیاز فیلمش 300 میلیون پرداخت شده و طبیعتاً فیلمساز دوم عملاً دریافتی به ارزشی دو برابر فیلمساز اول داشته است. همچنین فیلمسازی در سال 1385، 200 میلیون دریافت کرده، از فیلمسازی که سال 96، 200 میلیون دریافت کرده، رقم بیشتری را کسب کرده است.
نکته سوم اینکه، این درخواست نگارنده نیز همچون درخواست‌های پیشین به صورت ناقص است و با وجود آنکه از مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی درخواست شده، اطلاعات از سال 1380 تاکنون ارائه شود اما این مرکز نیز همچون دیگر نهادهای سینمایی، اطلاعات ماقبل از سال 1384 را منتشر نکرده است. انتظار می‌رود با توجه به آنکه انتشار کامل این اطلاعات برای درک چرخه توزیع منابع در یک دوره بلندمدت کمک شایانی می‌کند، مابقی این اطلاعات نیز منتشر شود و روند انتشار این اطلاعات برای سال 1397 نیز تداوم یابد.
