کلاف پیچیده در واگذاری کاروانسرای وکیل کرمان
مسئولان صندوق احیا و بهره‌برداری از آثار تاریخی دهم خرداد ماه اعلام کردند، کاروانسرای وکیل کرمان در مزایده به مدت ۲۰ سال به بهره‌بردار جدید واگذار شده، اما این واگذاری یک سوال را در ذهن ایجاد می‌کند، چون این کاروانسرا در واگذاری پیشینِ خود یک تجربه‌ی تلخ را پشت سر گذاشته است.
به گزارش ایسنا، کاروانسرای وکیل کرمان سال ۸۹ و به مدت ۵۹ سال، برای بهره‌برداری هتل در قالب یک مزایده در اختیار شرکت عظام قرار گرفت، شرکتی که در کنار این کاروانسرا و در همان مزایده دو بنای تاریخی دیگر یعنی «سرای عامری‌ها» در کاشان و «عمارت مسعودیه» در تهران را نیز برنده شد، اما موفق شد فقط تعهدات خود برای سرای عامری‌ها را به سرانجام برساند.
به همین دلیل صندوق احیا مجبور شد کاروانسرای وکیل را که کارشناسان آن شرکت (عظام) معتقد بودند به دلیل وجود مشکلات در ساختمان‌های اطراف و نبود فضا و امکانات برای ایجاد کاربری نتوانسته به سرانجام برسانند، از این شرکت پس بگیرند.
در زمانی که این کاروانسرا از شرکت عظام پس گرفته شد، محمدرضا پوینده، مدیرعامل صندوق احیا به بیان چند نکته بسنده کرد؛ این‌که «مقام قضایی یک ماه پیش قرارداد شرکت عظام با صندوق احیا را قطع کرد که با این اقدام، این بنا روز گذشته در اختیار ما قرار گرفت. ما کاروانسرا را در اختیار سیستم قضایی گذاشتیم و چند روز گذشته اجازه واگذاری این بنا را از مقام قضایی گرفتیم. در آینده‌ای نزدیک این بنا را بار دیگر به مزایده خواهیم گذاشت.»
«پوینده» در آن زمان همین توضیحات را کافی دانست و حرفی از مشکلاتی که سرمایه‌گذارِ شکست خورده در این پروژه با آن مواجه شده بود، به میان نیاورد.
آخرین فراخوان برای به مزایده گذاشتن این بنای تاریخی، که ۲۰ فروردین از سوی روابط عمومی صندوق احیا منتشر شد، آن شرایط را این طور بیان کرد: «بهره‌برداری این کاروانسرای تاریخی ارزشمند که در مرکز شهر کرمان واقع شده برای مدت ۲۰ سال از سوی صندوق احیا و بهره‌برداری از بناهای تاریخی و فرهنگی به سرمایه‌گذار واجد شرایط و ذیصلاح واگذار می‌شود: هزینه مرمت: ۱۰ میلیارد تومان، مدت زمان مرمت: ۳۶ ماه، مدت زمان قرارداد: ۲۰ سال، مبلغ اجاره پایه مزایده: ۸ میلیون تومان، کاربری مصوب: اقامتی و پذیرایی و متراژ بنا : ۱۱۰۸۷ متر»
تا این‌که دهم خرداد ماه امسال، این صندوق در ادامه روند واگذاری بناهای تاریخی خود، اعلام کرد که مزایده ۹ بنای تاریخی با بازگشایی پاکت «ج» متقاضیان به‌پایان رسید که «کاروانسرای وکیل» در کرمان نیز یکی از این ۹ بنای تاریخی بودند و شرکت «سمگا» توانست بیشترین امتیاز را در این مرحله از مزایده کسب کند.
اما شرکت عظام که برای نخستین‌بار هفت سال پیش مزایده‌ی این کاروانسرا را برده بود، مشکلاتی را بر سر راه تبدیل این فضای تاریخی به مرکز اقامتی می‌دانست.
اکبر تقی‌زاده، رئیس پروژه مرمت و احیاء عمارت مسعودیه در ۱۳ اردیبهشت ۹۵ در این زمینه اظهار کرده بود: «ما نمی‌خواهیم که در یک محدوده کوچکی به نام کاروانسرای تاریخی وکیل، آشپزخانه یا موتورخانه ببریم. به صندوق احیا اعلام کردیم تا به ما زمینِ کناری کاروانسرا را واگذار کنند، تا بتوانیم این نوع خدمات را به صندوق ببریم؛ آن‌قدر این زمین واگذار نشد که اکنون آن (زمین کناری کاروانسرا) را به پاسگاه اختصاص دادند. »
از سوی دیگر پس از اعلام برنده شدن شرکت “سمگا” در مزایده «کاروانسرای وکیل»؛ مازیار نیازمند، کارشناس ارشد برنامه ریزی گردشگری سمگا، در این زمینه اظهار کرد: این شرکت در راستای شناسایی فرصت‌های توسعه گردشگری در کشور مشارکت در سرمایه‌گذاری مرمت و احیاء و بهره برداری از بناهای تاریخی را به عنوان یک فرصت سرمایه‌گذاری شناسایی کرده و با توجه به هم راستایی موضوع با اساسنامه و سابقه فعالیت شرکت سمگا با تصویب هیات مدیره شرکت به این موضوع ورود کرده است و پس از ارزیابی کارشناسی و بررسی امکان سنجی اقتصادی در مزایده بناهای تاریخی گراند هتل قزوین و کاروانسرای وکیل کرمان به عنوان دو بنای تاریخی حائز ارزش شرکت کردیم که پس از گذراندن تشریفات قانونی لازم به عنوان برنده مزایده شناخته شدیم .
او افزود: برای واگذاری کاروانسرای وکیل تشریفات قانونی مربوطه در دست انجام است .شرکت سمگا در نظر دارد تا در خصوص مرمت و احیاء بناهای تاریخی مذکور از توانمندی‌های مشاوران داخلی و خارجی استفاده کند و با مرمت و احیاء و بهره برداری پایدار از این بناهای تاریخی با ارزش گام موثری در حفاظت ، مرمت و احیاء میراث فرهنگی این مرز و بوم بردارد .
به گزارش ایسنا، با وجود این صحبت‌ها به نظر می‌رسد باید دید آیا شرکت سمگا طبق توصیه‌های گذشته ی مسئولان صندوق احیا قبل از شرکت در این مزایده بررسی‌های مورد نیاز را انجام داده، تا این بنای تاریخی به سرنوشت هفت سال پیش خود و آن‌چه امروز وضعیت عمارت مسعودیه را در ابهام فرو برده مواجه نشود؟
در واقع باید دید بهره‌بردار جدید برنامه‌ریزی بهتری برای این بنا دارد. البته براساس فراخوان اعلام شده، این شرکت نیز موظف است کاروانسرای وکیل کرمان را که یکی از بناهای ارزشمند این استان است به مرکز اقامتی تبدیل کند، یعنی همان کاربری پیشین.
کاروانسرای وکیل در حاشیه خیابان شریعتی و سه راهی شمال جنوبی شهر کرمان قرار گرفته و جزو کاروانسراهای بزرگ جهان محسوب می‌شود. این مکان با برخورداری از ۱۲۰ حجره در دو طبقه به فرمان محمد اسماعیل خان وکیل الملک والی کرمان در حدود سال‌های ۱۲۸۴-۱۲۷۷قمری ساخت آن آغاز شد و در زمان مرتضی قلی خان وکیل الملک ثانی فرزند ایشان به سال ۱۲۸۷ پایان یافت. این بنای تاریخی با حدود ۱۷۰ سال قدمت در سمت چپ بازار وکیل قرار دارد. سر در ورودی کاروانسرا در بازار با کاشی‌کاری و گچ‌بری تزئین شده و سردر دوم در قسمتی بیرونی بازار نیز دارای کاشی‌کاری‌هایی است.
