زنی که آغازگر دوبله در ایران بود

ژاله علو، شوکت علو متولد 1 فروردین 1306، تهران ، شاعر، گوینده، صداپیشه و بازیگر تئاتر، تلویزیون و سینما اهل ایران است.

وی از سرشناس‌ترین دوبلورهای ایرانی محسوب می‌شود. آخرین اجرای نمایشی وی، مجموعهٔ تلویزیونی مختارنامه نام داشت. وی از برگزیدگان هشتمین همایش چهره‌های ماندگار در سال 1389 می‌باشد.

دوران کودکی ژاله علو
ژاله علو در کوچه شریعت، واقع در محله سنگلج تهران، از پدری ارتشی به دنیا آمد. پدربزرگ وی (علوالسلطنه) از خوشنویسان دوران قاجار بود. او در کودکی آثار ادبی ادیبان ایرانی، همچون حافظ و سعدی و مولانا را فرا گرفت. در نوجوانی، عضو چند انجمن ادبی و گروه شعرخوانی بود و همین فعالیت‌ها، موجبات راهیابی وی به رادیو و گویندگی در آن را در سال 1327، مهیا کرد.

ژاله علو، فارغ‌التحصیل دانشسرای مقدماتی تهران و هنرستان هنرپیشگی تهران (دوره تحصیلی 3 ساله) است.

نخستین فعالیت‌های هنری وی را گویندگی زنده در رادیو، شامل می‌شد. وی به اجرای نمایش‌های رادیویی می‌پرداخت و از پایه‌گذاران برنامه داستان شب بود. اجراهای وی در رادیو، وی را بر آن داشت که نام «ژاله» را برای خود برگزیند.

پس از پایان تحصیلات هنرپیشگی، در فیلم طوفان زندگی، به ایفای نقش پرداخت. پس از بازی در چند فیلم سینمایی، وارد عرصه تئاتر شد و نخستین اجرای خود را در سال 1328، در یکی از نمایش‌های هنریک استپانیان تجربه کرد. آخرین اجرای تئاتر خود را در سال 1337 و در نمایشی به نام توپاز، به کارگردانی نصرت‌الله محتشم، انجام داد.

او آغازگر دوبلهٔ کارتون در ایران بود و دوبلهٔ بسیاری از کارتون‌های والت دیسنی، مانند پینوکیو، سفید برفی، زیبای خفته، سیندرلا، صد و یک سگ خالدار و … به کارگردانی وی انجام شده است.

از بین کارهایتان کدام را از همه بیشتر دوست دارید؟
“سایه نگاه” را خیلی دوست داشتم. در این فیلم نقش مادری را بازی می‌کردم که پادشاهی بچه‌اش را می‌گیرد و او به دنبال فرزندش به قصر می‌آید و آنچه که بین آن‌ها اتفاق می‌افتد خیلی جالب است. البته قصه آن به صورت کتابی چاپ شده و عکس‌های ما هم به عنوان بازیگر در آن هست.

ازدواج و زندگی شخصی ژاله علو

وی در سال 1330، با نصرت‌الله محتشم ازدواج کرد.و آخرین تئاتری هم که کار کرد، “توپاز” نام داشت که در سال 1337 به کارگردانی محتشم اجرا شد.

نصرت‌الله محتشم (تولد 1298 تهران – مرگ 1359 تهران) هنرمند سینما و تئاتر ایران است.

وی فعالیت هنری را از سال 1308 با بازی در تئاتر فرهنگ رشت شروع کرد و بعد آن را تئاترهای استودیو درام کرمانشاهی، نکیسا، تهران و فردوسی ادامه داد.
فعالیت سینمایی را از سال 1314 با بازی در فیلم شیرین و فرهاد آغاز کرد. از دهه 1320 به فعالیت در رادیو مشغول شد؛ و از سال 1331 در دوبله نیز به فعالیت پرداخت. وی دو دوره در سال‌های 1331 و 1341 ریاست اداره نمایش کشور را به عهده داشته است.

وی همسر ژاله علو و روح‌انگیز سامی‌نژاد بوده است.

صدیقه سامی‌نژاد معروف به روح انگیز (1295–1376) نخستین هنرپیشه زن اولین فیلم ناطق ایرانی به نام دختر لر است.

صدیقه سامی‌نژاد در روز 3 تیر 1295 در شهر بم در استان کرمان متولد شد و در سال 1308 به همراه همسرش دماوندی که در استودیو امپریال فیلم بمبئی به کار اشتغال داشت به هندوستان مهاجرت کرد و پس از 18 سال به ایران بازگشت.

وی به دلیل بازی و ظاهر شدن بدون حجاب در سینما مورد انتقاد شدید خانواده اش قرار گرفت و مجبور شد سختی را پشت سر بگذارد

وی پس از سه ازدواج ناموفق (که دومین آنها با نصرت‌الله محتشم بود) در حالی که فرزندی نداشت سی سال آخر عمر را به تنهایی زندگی کرد و زمانی که درگذشت بسیاری تصور می‌کردند او سال‌ها پیش از آن درگذشته است.

روح‌انگیز سامی‌نژاد تا صبح 10 اردیبهشت 1376 در طبقه پایین خانه‌ای دو طبقه واقع در خیابان پاسداران تهران، سروستان ششم زندگی می‌کرد و در بعد از ظهر چهارشنبه دهم اردیبهشت 1376 در تهران در سن 81 سالگی درگذشت و در قطعه 36 ردیف 44 شماره 41 بهشت زهرا به خاک سپرده شد.

جوایز ژاله علوتندیس افتخار برای یک عمر فعالیت سینمایی از سوی خانهٔ سینمای ایران (1382)تقدیرنامه برای یک عمر فعالیت هنری و تأثیر فرهنگی از انجمن بازیگران سینمای ایرانلوح تقدیر به عنوان کارگردان برتر از ششمین جشنوارهٔ بین‌المللی برنامه‌های رادیوییلوح تقدیر و جایزهٔ بهترین کارگردانی برای نمایشنامهٔ رادیویی «یک اتفاق ساده» در جشنوارهٔ بین‌المللی برنامه‌های رادیویی (1385)معرفی به عنوان چهرهٔ ماندگار (1389)

فیلمهای سینمای ژاله علو

طوفان زندگی (1327)زندانی امیر (1327)واریتهٔ بهاری (1328)افسونگر (1331)آغا محمدخان قاجار (1333)ماجرای زندگی (1333)عروس دجله (1333)اتهام (1335)یعقوب لیث صفاری (1336)طلسم شکسته (1337)بیژن و منیژه (1337)بی‌ستاره‌ها (1338)پیمان دوستی (1338)آسمون جل (1338)صفرعلی (1339)پیمان (1339)دندان افعی (1340) بیوه‌های خندان (1340)ور پریده (1341)طلای سفید (1341)کلید (1341)هوکانی (ناتمام-1348)شیرین و فرهاد (1349)لیلی و مجنون (1349)طوقی (1349)پنجره (1349)پل (1350)احساس داغ (1350)داش‌آکل (1350)لوطی (1350)آدمک (1350)قلندر (1351)اتل متل توتوله (1351)فتنهٔ چکمه پوش (1351)ساعت فاجعه (1351) عباسه و جعفر برمکی (1351)آبنبات چوبی (1351)شیرعلی مردان (1351)کیفر (1352)غریب (1352)صدای صحرا (1354)واسطه‌ها (1356)زمان از دست رفته (1368)پرواز را به خاطر بسپار (1371)جنگ نفت‌کش‌ها (1372)آدم‌برفی (1373)روز واقعه (1373)پری (1373)طالع سعد (1374)زن امروز (1375)سلطان (1375)مسافر ری (نسخهٔ سینمایی) (1380)مهمان مامان (1382)

سریالهای تلویزیون ژاله علو

سال نام سمت کارگردان توضیحات

1389–1390 مختارنامه بازیگر داوود میرباقری

1387–1390 مستند ساکن صحرای سکوت

1382–1387 شیخ بهایی بازیگر شهرام اسدی

1385 ساعت شنی بازیگر بهرام بهرامیان

1385 روز رفتن بازیگر جواد افشار

1383–1384 مشق عشق بازیگر بهرام بهرامیان در سال 1387 از شبکه 1 پخش شد.

1378–1381 روشن‌تر از خاموشی بازیگر حسن فتحی شبکه 1

1377–1381 تفنگ سرپر بازیگر امرالله احمدجو

1379 مسافر ری بازیگر داوود میرباقری شبکه 1

این سریال، یک نسخه سینمایی هم دارد.

1379 آی آدم‌ها بازیگر محمد حسین‌پور

جهان خادم برنامه کودک و نوجوان شبکه 2

1378 یکی بود، یکی نبود بازیگر جواد ارشاد

1377–1378 روزهای زندگی بازیگر سیروس مقدم در سال 1379 از شبکه 3 پخش شد.

1377–1378 بگذار آفتاب برآید بازیگر مهمان حسین مختاری

1377 چشم‌به‌راه بازیگر اصغر فرهادی شبکه تهران

کارگردان تلویزیونی: «مهتاج نجومی»

1375 پیگرد بازیگر اردشیر طلوعی شبکهٔ 1

به سفارش وزارت کشور و پرونده‌های موجود در ادارهٔ آگاهی

1375 قائم‌مقام فراهانی بازیگر محمدرضا ورزی تهیه شده برای سیمای آذری شبکه جهانی سحر

1375 زیر چتر خورشید بازیگر بهمن زرین‌پور شبکه 2

1374 بی‌بی‌یون بازیگر حسین پناهی شبکه 1

1370–1374 این خانه دور است بازیگر مسعود رسام

بیژن بیرنگ شبکه 2

1373 آوای فاخته بازیگر بهمن زرین‌پور شبکه 1

1372 سنگ و شیشه بازیگر جمشید حیدری شبکه 2

1372 سرزمین من و نقابداران بازیگر مرتضی جعفری شبکه 1

1372 تاریخ روابط ایران و انگلیس بازیگر مرتضی جعفری شبکه 1

1372 باغ گیلاس صداپیشه مجید بهشتی دوبله به‌جای «نیکو خردمند»

1370–1371 روزی روزگاری بازیگر امرالله احمدجو شبکه 1

1370 نقاشی با خطوط ساده راوی میترا عبدی برنامه کودک و نوجوان شبکه 1

1370 وزیرمختار بازیگر سعید نیک‌پور

1367 گالش‌های مادربزرگ بازیگر بهمن زرین‌پور در نوروز 1368 پخش شد.

1367 بخش چهار جراحی بازیگر مسعود فروتن

1367 اسناد کهنه، تاریخ نو بازیگر نادر ابراهیمی شبکه 1

1365–1366 گرگ‌ها بازیگر داوود میرباقری شبکه 1
1363–1364 امیرکبیر بازیگر سعید نیک‌پور

تئاترهای ژاله علو
ماری مادلندر سایهٔ حرمسوگلی حرمدزد ناشیسرباز فداکارشاه صفیجاسوسهشعلهلبخند مرموزآغا محمد خانتو مال منیتوپازتلافیمیهمانان سمجقهرمانرقص زمین

گزیدهٔ دوبله‌هاکارتون‌های والت دیزنی: گربه‌های اشرافی، سیندرلا، زیبای خفته، صد و یک سگ خالدار، ماجراهای پینوکیو، سفیدبرفی و هفت کوتوله و تام بندانگشتیمجموعهٔ کارتونی «رامکال»مجموعهٔ کارتونی «سرندیپیتی»مجموعهٔ کارتونی «الفی اتکینز»مجموعهٔ کارتونی «پت پست‌چی»مجموعهٔ تلویزیونی «زن اتمی»فیلم سینمایی «جادوگر شهر زمرد»فیلم سینمایی «بادبادک آبی»فیلم سینمایی «یوزپلنگ»فیلم سینمایی «پسری روی دلفین»فیلم سینمایی «دُن آرام»فیلم سینمایی «شنیدم که جغدی مرا به نام می‌خواند»مجموعهٔ تلویزیونی «سویینی»مجموعه تلویزیونی «سال‌های دور از خانه (اوشین)»