نمودارهای قیمت در سرازیری

قیمت کالاها و خدمات مصرفی خانوار در ماه های اخیر دستخوش تغییرات زیادی شده، به طوری که هنوز نرخ جدید برخی کالاها، باور ناپذیر است.

در هر حال، هم اینک که حدود یک سال از نقطه اوج نرخ ارز در سال 97 می گذرد، شدت رشد قیمت در بازارها تقلیل یافته است و نرخ کالاها ولو در ارتفاع بالا، به ثبات بیشتر نزدیک می شود.

به گزارش خراسان، در این میان، کالاهای خوراکی که سهم 27 درصدی از سبد هزینه خانوارها را تشکیل می دهند، چند ماهی است با تورم ماهانه منفی مواجه شده اند. اما در کالاهای غیر خوراکی با سهم 73 درصد از سبد هزینه خانوارها، این روند همچنان مثبت، باقی مانده است و همین موضوع به بودجه خانوارهای قشر متوسط و پایین فشار می آورد. با این اوصاف، در گزارش حاضر، وضعیت قیمت در بازار کالاها در شش ماهه نخست امسال را بررسی خواهیم کرد و نیم نگاهی به آینده نیز خواهیم داشت. به نظر می رسد با توجه به ثبات نسبی نرخ ارز و نیز شرایط سیاسی، زین پس سیاست های رفاهی دولت به جای تحولات تورمی، نقش موثری در بهبود معیشت خانواده ها خواهد داشت.

رشد ۶ ماهه قیمت خوراکی های منتخب در مناطق شهری

فراز و فرود قیمت مواد خوراکی در هر گروه به دلایل مختلف اتفاق می افتد. در این رابطه می توان به نکات زیر برای برخی اقلام اصلی اشاره کرد:

درباره برنج ایرانی، اگر چه گفته می شود مصادف شدن شهریور با بازه زمانی ممنوعیت واردات، فرارسیدن ایام محرم و افزایش مصرف این محصول برای نذورات از عوامل گرانی نرخ است، اما برخی دیگر از گزارش ها و شواهد، از ضعف های جدی درسازوکار توزیع این محصول در سطح بازار حکایت دارند. به طوری که اظهارات برخی فعالان کشاورزی گویای این است که قیمت برنج ایرانی در بازار نباید از 20 هزار تومان بیشتر باشد! در مورد گوشت گوسفند، پس از رشد سریع این محصول در سال گذشته، به نظر می رسد روند صعودی قیمت آن هم اینک کند شده است. به خصوص این که اخبار مثبتی از روند رو به رشد تولیدات دامی و ظرفیت کاهش قیمت به گوش می رسد. نرخ مرغ و تخم مرغ نیز در ماه های اخیر روند نزولی به خود گرفته است. طبق اظهارنظر کارشناسان، بی اعتمادی بازارهای صادراتی به استمرار صادرات جوجه یک روزه و تخم مرغ، از دلایل افت صادرات و افزایش عرضه این محصولات است. نرخ شکر پس از یک دوره رشد در ماه های گذشته، مجدد روند نزولی پیدا کرده است. با این حال، گزارش ها از کمبود تولید و عرضه در این بخش حکایت دارد که ظرفیت رشد قیمت را برای این محصول مثبت نگه می دارد.

روند شاخص قیمت ها نشان می دهد که پس از اوج گیری این شاخص در مهر سال گذشته، روند ماهانه آن با کاهش همراه بوده است. این موضوع خود را در تورم نقطه به نقطه و نیز متوسط رشد 12 ماهه قیمت ها (نرخ تورم) نیز نشان می دهد. به طوری که از اردیبهشت، تورم نقطه به نقطه (رشد شاخص قیمت در هر ماه نسبت به ماه مشابه سال قبل)، از حدود 1/52 درصد به 35 درصد در شهریور کاهش یافته است. به تناظر، نرخ تورم (متوسط رشد 12 ماهه قیمت ها) نیز در شهریور به اوج خود رسیده است و پیش بینی می شود در ماه های آینده کاهش یابد. در مجموع و با توجه به ثبات نرخ ارز، به نظر می رسد هم اینک عامل اصلی فشار به بودجه خانوار در ماه های گذشته یعنی تورم، در حال تقلیل بوده است و در این شرایط، نقش دولت در اتخاذ سیاست های حمایتی جبرانی از قشرهای متوسط و ضعیف پررنگ تر خواهد شد.

بر خلاف کالاهای خوراکی، قیمت کالاهای غیر خوراکی در تمام ماه ها در شش ماه نخست سال 98، رشد مثبت ماهانه داشته است. در این مدت، بیشترین رشد قیمت را لوازم خانگی با رشد بیش از 16 درصد به خود اختصاص داده و آموزش و حمل و نقل نیز گروه هایی بوده اند که با کمترین رشد قیمت مواجه شده اند.

در کل قیمت کالاهای غیر خوراکی نسبت به فروردین امسال، 31/12 درصد و نسبت به شهریور 97، حدود 31 درصد افزایش را نشان می دهد.

مسکن یکی از کالاهای غیر خوراکی است که بیشترین سهم از بودجه خانوار را به خود اختصاص می دهد. در این باره با فرض تداوم شرایط فعلی، و همزمان با رکود معاملاتی پیش بینی می شود سرعت رشد قیمت این کالا بیش از پیش کم شود.

از آن جا که نرخ ارز تاثیر محسوسی بر بازار این کالاها دارد، به نظر می رسد با کاهش نوسانات و نیز افت نرخ ارز، بازار این کالاها به ثبات نسبی قیمتی خود باز گردد. البته همه این موارد منوط به تداوم روندهای تولید و ورود مواد اولیه صنایع به کشور نیز هست.