موثرترین راهکار برای جلوگیری از بروز سکته های مغزی

سالانه بر اساس آمار موجود یکصد هزار نفر در ایران دچار سکته مغزی می شوند، بیماری شایعی که برای جلوگیری از خسارت های فراوان جانی و مالی نیازمند شناخت، پیشگیری و درمان بموقع است و باید در زمینه آگاهی بخشی جامعه نسبت به این موضوع و تحقق راهبرد خود مراقبتی تدابیری ویژه ای اتخاذ کرد.

سکته مغزی، دومین عامل مرگ ‌و میر در جهان محسوب می‌شود و امروز به یک بیماری شایع تبدیل شده است که در هر سال بیش از 17 میلیون نفر به آن دچار می ‌شوند و از این تعداد، حدود 6 میلیون نفر می ‌میرند و پنج میلیون دچار درجاتی از ناتوانی می‌ شوند.
همچنین براساس آمار اعلام شده از سوی انجمن سکته مغزی ایران، در هر پنج دقیقه یک نفر دچار سکته‌ مغزی می‌شود به عبارتی سالانه 100 هزار نفر در ایران دچار این عارضه مغزی می‌شوند.
کارشناسان معتقدند، 90 درصد سکته‌ ها مربوط به 10 عامل فشار خون، چربی بالا، دیابت، استعمال سیگار، وزن زیاد، عدم تحرک، بیماری قلبی، استرس، مصرف الکل و رژیم غذایی نادرست در جوانان است.
با توجه به این نکته که فردی که دچار سکته مغزی می ‌شود در هر دقیقه 12 کیلومتر راه عصبی آن و یا به عبارتی دو میلیون سلول عصبی‌ اش از بین می ‌رود باید اهمیت درمان به موقع بیمار سکته مغزی نادیده گرفته نشود.
از سوی دیگر درمان به موقع برخی بیماری ها از جمله فشارخون در پیشگیری از بروز سکته مغزی بسیار موثر است.
متخصصان مغز و اعصاب بر این نکته تاکید دارند که باید از طریق خود مراقبتی با تغییر سبک غلط زندگی به پیشگیری از ابتلا به این بیماری اقدام شود.
آنها بر این باورند که حتما بیماران باید با پزشک خانواده یا متخصص مربوطه مشاوره و براساس توصیه ها و دستورات آنها از خودشان مراقبت کنند و همچنین نباید بطور دائم پزشک خود را عوض کنند زیرا بدلیل نبود پرونده و سابقه بیماری آنها، درمان درست صورت نخواهد گرفت.

**شیوع سکته حاد مغزی در مردها و بروز آن در زنان بیشتر است
مدیر گروه بیماریهای مغز و اعصاب دانشگاه علوم پزشکی اصفهان گفت: شیوع سکته حاد مغزی در مردها بیشتر است ولی بروز این بیماری در زنان با شدت بیشتری خود را نشان می دهد.
ایران پس از اوکراین، بالاترین میزان شیوع به سکته های مغزی را طبق تحقیقات انجام شده در بین کشورهای جهان دارد.
محمد سعادت نیا در گفت و گو با ایرنا ، شایع ترین فاکتور خطر در سکته های مغزی را بیماری فشار خون به عنوان قاتل خاموش دانست که با تاثیر روی عروق مغزی و قلبی، باعث تسلب شرایین می شود.
وی، دیابت، چربی خون، عدم تحرک، استرس، چاقی، سیگار و استعمال مواد مخدر را از دیگر فاکتورهای خطر در این بیماری ذکر کرد و افزود : بیماریهای قلبی و عروقی قوی ترین فاکتور خطر سکته های حاد مغزی است زیرا اختلالات ریتمی قلب احتمال سکته مغزی را افزایش می دهند.
مدیر گروه بیماریهای مغز و اعصاب دانشگاه علوم پزشکی اصفهان ادامه داد : سکته های مغزی شامل دو نوع خونریزی دهنده و غیر خونریزی دهنده است که سکته های خونریزی دهنده زمانی رخ می هد که شریانهای مغزی پاره شده و خون داخل مغز و پرده های آن پخش می شود و کمتر از 15 درصد از سکته ‌های مغزی را تشکیل می دهند.
وی خاطرنشان کرد : در سکته های غیر خونریزی دهنده نیز لخته خون رگ را بسته و خونرسانی به دیگر محدوده های مغزی دچار اختلال شده که این مورد 85 درصد از سکته های مغزی را شامل می شود.
وی با تاکید بر اینکه در صورت مشاهده علایم سکته مغزی باید هرچه سریعتر با اورژانس 115 تماس گرفته شود، گفت از دست دادن ناگهانی تعادل، از دست دادن بینایی در یک یا هر دو چشم، غیر متقارن به نظر رسیدن صورت، ضعیف شدن یا بی حس شدن دست یا پا، ایجاد مشکل در صحبت کردن یا سردر گم به نظر رسیدن فرد از علایم اصلی سکته مغزی است.
سعادت نیا، امکان درمان سکته حاد مغزی را با تزریق دارو ممکن دانست و گفت: در این روش اگر بیمار را در کمتر از یک و نیم ساعت اول و زمان طلایی به بیمارستان های مجهز به درمان سکته حاد مغزی برسانند، از هر چهار نفر یک نفر بهبود می یابد.
وی ادامه داد : اگر بیمار را در زیر سه ساعت اول به بیمارستان برسانیم از هر هشت نفر یک نفر امکان بهبودی دارد و اگر بیمار در کمتر از چهار ساعت و نیم اول به بیمارستان رسانده شود از هر 14 نفر یک نفر بهبود می یابد.
مدیر گروه بیماریهای مغز و اعصاب دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، افزود: میانگین سنی بروز سکته حاد مغزی در ایران 10 سال زودتر از میانگین دنیا است.
سعادت نیا اعلام کرد: وزارت بهداشت طرح جامعی را طراحی کرد که شامل درمان حاد بیماری در زمان طلایی به وسیله تزریق داروی حل شونده لخته خون و برطرف کردن اختلال خونرسانی به مغز است.

**کنترل بیماری ها و رژیم غذایی موجب پیشگیری از ابتلا به سکته مغزی می شود
رئیس اداره بیماریهای معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان گفت: با کنترل بیماری هایی از جمله دیابت، فشار خون و مشکلات قلبی و عروقی و همچنین با رژیم غذایی سالم و ورزش های سبک می توان به راحتی از ابتلا به سکته مغزی پیشگیری کرد.
شهربانو مظاهری از دیگر مراقبت ها برای مبتلا نشدن به سکته مغزی را کنترل چربی خون،‌ درمان بیماری قلب،‌ ترک سیگار، قلیان، الکل، کنترل وزن و استرس برشمرد.
وی یادآور شد : اکنون در شهر اصفهان پنج بیمارستان 724 با نام های کاشانی، الزهرا، شریعتی، امین و غرضی آماده خدمت ‌رسانی به بیماران سکته حاد مغزی هستند.
مظاهری ادامه داد : در شهرستان های مبارکه، لنجان، فلاورجان، نجف آباد، خمینی شهر و شاهین شهر امکان درمان بیماران سکته حاد مغزی فراهم شده و همچنین بیمارستان های شهید منتظری نجف آباد،‌ شهید اشرفی و ساعی خمینی شهر، امام خمینی فلاورجان، شهدای لنجان و بیمارستان محمد رسول الله مبارکه مجهز به امکانات درمانی بیماران سکته حاد مغزی شده است.
رئیس اداره بیماری‌های معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان اضافه کرد : راه اندازی مراکز و واحدهای مراقبت سکته حاد مغزی از اهداف مهم وزارت بهداشت است که به سایر استان های ابلاغ شده است.
وی این بیمارستان ها را مجهز به داشتن تیم استروک مغزی (متخصصان نورولوژی و طب اورژانس)، سی تی اسکن و شرایط تزریق داروی ترومبولیتیک، ذکر کرد و گفت: بهترین زمان طلایی از زمان ورود بیمار به بیمارستان های 724 تا شروع درمان باید مساوی یا کمتر از یک ساعت باشد که خوشبختانه در حال حاضر کمتر از 50 دقیقه است.

**سکته حاد مغزی قابل درمان است
مدیر درمان معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان گفت: بیماری سکته حاد مغزی امروز قابل درمان است و باید مردم این نگرانی و ترس را که با سکته حاد مغزی بدن دچار فلج می شود و قابل درمان نیست را از ذهن خود دور سازند.
حمید گنجیافزود: درمان سکته حاد مغزی یک زمان طلایی دارد که باید در کمتر از سه ساعت بیمار را به 11 بیمارستان نزدیک برسانند تا بتوانیم با تزریق دارو لخته خون را خارج و بیمار را از ناتوانی و فلجی نجات دهند.
مدیر درمان معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی استان اصفهان با اشاره به داروی حل کننده لخته خون یا داروهای ترومبولیتیک اشاره کرد و افزود : در موقعی که سکته مغزی رخ می دهد در 85 درصد موارد به این علت است که با مکانیزم هایی یک لخته خون در عروق مغزی شکل می گیرد.
وی یادآور شد : اکنون استان اصفهان در زمینه درمان سکته حاد مغزی در کل کشور پیش رو است و در این زمینه اقدامات خوبی صورت گرفته است.
وی با اشاره به اینکه در هر منطقه‌ای از استان یک بیمارستان به عنوان قطب برای درمان و رسیدگی به بیماران سکته مغزی وجود دارد، گفت: برای این منظور فعالیت اورژانس های پیش بیمارستانی به گونه ای تنظیم شده است که به موقع این بیماران را در بیمارستانهای مجهز برسانند.
گنجی یادآور شد : همچنین تیم فعال 24 ساعته پرستاری و پزشکی در بیمارستان ها آماده هستند تا در هر زمان و به محض رسیدن بیمار، اقدامات لازم را برای آنها به عمل آورند.