فصل رکورد‌زنی در صادرات لبنیات
تراز تجاری ایران در زمینه صادرات محصولات لبنی در طول عمر دولت یازدهم حدود پنج‌میلیارد دلار افزایش یافته و طبق گفته‌های معاون امور تولیدات دامی وزارت جهاد کشاورزی امسال رکورد جدیدی در صادرات لبنیات ثبت شده است.
دولت تدبیر و امید امسال همچنان برنامه رونق تولید و صادرات محصولات پروتئینی، از جمله فراورده‌های لبنی را در دستور کار دارد.
رشد و توسعه اقتصادی هر کشور از صادرات انواع محصولات غیر نفتی و نفت و مشتقات آن ناشی می‌شود. در همین راستا تولید لبنیات با کیفیت ایرانی با بسته بندی خوب و جذاب در سال‌های اخیر توانسته تایید کشورهای دیگر را برای افزایش صادرات گرفته و به این رشد اقتصادی دامن بزند. در ماه‌های اخیر شاهد اعطای یارانه به محصولات لبنیاتی بودیم که این کار می‌تواند تولید این محصولات پر سود را افزایش دهد. در نتیجه این افزایش تولید، صادرات لبنیات نیز افزایش خواهد یافت. در همین زمینه همراه با اعطای یارانه‌های این محصولات، دولت اقدام به اعطای تسهیلات به کارخانه‌های تولید محصولات لبنی کرده است. به عقیده بسیاری از مسئولان ایران می‌تواند با اعطای این طرح‌های تشویقی به تولیدکنندگان لبنیات و در پی آن افزایش صادرات، بازارهایی را که کشورهای اروپایی در زمینه صادرات لبنیات از ما گرفته باز پس گیرد و شواهد حاکی از آن است که صادرات محصولات لبنی به ویژه پنیر به آمریکا با افزایش رو به رو شده است. همچنین بسیاری از مسئولان مربوطه اعلام کرده اند که ایران به میزان صادراتی که در زمینه محصولات لبنی در سال ۹۵ پیش‌بینی شده بود رسیده است. طبق پیش‌بینی‌ها در این سال باید صادرات شیر خام به بیش از یک‌میلیون تن می‌رسید که این امر محقق شده است. طبق آمارهای سازمان توسعه تجارت ایران، صادرات محصولات لبنی که شامل شیر، خامه، کره، پنیر، ماست، دوغ و بستنی می‌شود، در سال ۱۳۹۴ در مجموع از نظر ارزشی ۶۲۰میلیون دلار و از نظر حجمی ۳۹۶ هزارتن بوده که در مقایسه با رقم ۷۷۴میلیون دلار و حجم ۴۳۴ هزارتن صادرات در سال ۹۵ با افزایش چشمگیری رو به رو بودیم. این در حالی است که بیشترین میزان صادرات در سال های ۹۴ و ۹۵ به ماست و دوغ تعلق گرفته است. وزیر جهاد کشاورزی نیز از هدفگذاری برای صادرات یک‌میلیارد دلار فراورده‌های لبنی در سال ۱۳۹۶ خبر داده است. محمود حجتی یادآوری کرد: در گذشته واردکننده لبنیات، مرغ و گندم بودیم، اما امروز افزون بر تامین نیاز داخلی به صادرکننده این محصولات تبدیل شده‌ایم. همچنین آمارهای گمرک کشور نشان می‌دهند که بیشترین صادرات محصولات لبنی به ترتیب به کشورهای عراق، افغانستان، پاکستان، سوریه، روسیه، امارات، گرجستان، ترکمنستان، آذربایجان، تاجیکستان و سایر کشورها صورت گرفته است. از جمله مشکلاتی که می‌تواند در صادرات محصولات لبنی ایجاد شود می‌توان به تمرکز بیش از حد روی بازار عراق، افزایش قیمت خوراک دامی، عدم وجود مدیریت بر روی کالاهای صادراتی و کیفیت آنها، افزایش تعرفه‌های واردات کالاهای ایرانی به عراق و کاهش تولید جو اشاره کرد.
رکورد جدید در صادرات لبنیات
با توجه به اینکه تراز تجاری ایران در زمینه صادرات محصولات لبنی در طول عمر دولت یازدهم حدود پنج‌میلیارد دلار افزایش یافته است، امید آن می‌رود که این محصولات که قیمت خوبی را در بین کالاهای صادراتی کشور دارند، با افزایش چشمگیر صادرات، در پی بازاریابی بهتر و بیشتر در بازارهای جهانی رو به رو شود. معاون امور تولیدات دامی وزارت جهاد کشاورزی در مورد صادرات فراورده‌های لبنی گفته است: سال گذشته 5/8درصد از فراورده‌های شیر کشور در قالب 30 نوع فراورده لبنی از قبیل انواع پنیر، خامه، دوغ، ماست و شیر با طعم‌های مختلف و با کیفیت بالا در سبد صادراتی قرار گرفت. حسن رکنی با پیش‌بینی اینکه امسال نزدیک 10میلیون تن شیر در کشور تولید و به فراورده‌های مختلف و متنوع تبدیل می‌شود اظهارداشت: میزان تولید شیر در سال گذشته 9میلیون و 650 هزارتن است. او با اشاره به اختصاص 200میلیارد تومان مشوق صادراتی محصولات لبنی تصریح کرد: اعتبار مربوط به بسته مشوق صادراتی محصولات لبنی در سال گذشته به صورت کامل پرداخت نشده و امیدواریم مابقی این مشوق در سال 96 جذب شود. معاون وزیر جهاد کشاورزی عامل افزایش تولید شیرخام سال گذشته را افزایش صادرات فراورده‌های لبنی دانست و افزود: شیر خشک و انواع خامه قابلیت صادراتی دارند، بنابراین حجم صادرات این دو محصول طی سال گذشته در میزان تولید شیرخام تاثیر داشت.
تاثیر صادرات بر قیمت لبنیات
صادرات محصولات لبنی، یکی از مواردی است که می‌تواند در افزایش خرید شیرخام و در نتیجه بالا رفتن قیمت این محصول موثر باشد، مساله‌ای که هنوز بین دامداران و صنایع لبنی، لاینحل باقی مانده است. بدون شک، به شرط تداوم صادرات و حفظ مشتریان خارجی، تقاضای کارخانهها برای خرید شیرخام افزایش یافته و این موضوع بر قیمت خرید این محصول از دامداران تاثیر مثبت خواهد گذاشت. در بسیاری از موارد دیده شده کاهش یا افزایش صادرات بر بازار داخلی محصول تاثیرگذار است. برای مثال، اخیرا این موضوع را در بازار پیاز شاهد هستیم. در حالی که طی ماه‌های گذشته قیمت پیاز همچنان روند افزایشی خود را ادامه داده است، آمار رسمی گمرک نشان می‌دهد صادرات این محصول گرچه با کاهش محسوس همراه شده، اما همچنان با همان نرخ سابق که بیش از 4/6 برابر ارزان‌تر از بازار داخلی است، ادامه دارد. از سوی دیگر چند هفته پیش رئیس سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان اعلام کرد: قیمت هیچ‌یک از محصولات و فراورده‌های لبنی افزایش نداشته و سازمان حمایت نیز افزایش قیمتی در این زمینه تصویب نکرده است. بنابراین کارخانهها موظفند محصولاتشان را به قیمت‌های مصوب عرضه کنند. محمود نوابی افزود: تولیدکنندگان تقاضای خود را مبنی بر افزایش قیمت‌‌ها مطرح کردند که این تقاضا به خاطر افزایش قیمت مواد اولیه مانند شیر خام نبوده است، چراکه نه تنها در این محصول، بلکه در هیچ کدام از خوراک دام و امثال آنها نیز افزایش قیمتی وجود نداشته، بلکه این تقاضا بر اساس مواردی مانند محصولات پتروشیمی در تولید بسته‌بندی‌هاست که نیاز به بررسی دقیق و محاسبه سهم آن در قیمت تمام شده محصولات لبنی دارد. این فرایند هم‌اکنون در سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان در حال پیگیری است. البته نوابی در ادامه هم از ثبت دو مورد تخلف، افزایش قیمت در بازار محصولات لبنی و پیگیری پرونده های آن خبر داده بود. این اظهارات در حالی مطرح شده است که دبیر انجمن صنفی صنایع لبنی در این باره گفت: صنایع لبنی درخواست افزایش قیمت محصولات خود برای سال جاری را به سازمان حمایت نداده اند، بلکه مقصود ما این است که پرونده های تخلف ثبت شده تعزیراتی برای صنایع لبنی مورد بررسی قرار گیرد تا صحت و سقم آن مشخص شود. رضا باکری ادامه داد: پرونده های تعزیراتی بسیاری برای صنایع لبنی در زمینه افزایش قیمت بازار ثبت شده و ما می خواهیم که بر اساس دستور العمل قیمت‌گذاری کالا های تولید داخلی مصوب ۲۵ مرداد ۱۳۸۹ قیمت های فعلی موجود در بازار مورد بررسی قرار گیرد تا تکلیف این پرونده‌ها مشخص شود. او تاکید کرد: صنایع لبنی هم مانند سازمان حمایت معتقد است که اگر هر یک از کارخانهها بر اساس این دستورالعمل اقدام به گران فروشی کرده باید با آن برخورد شود و اگر قیمت‌های کنونی بر اساس آن دستور العمل در بازار عرضه شده است، پرونده های تعزیراتی تشکیل شده تعیین تکلیف شوند.
