ترخیص ارزان ۱۸ دستگاه فوق پیشرفته بیهوشی از گمرک با ترفند “ساخت ایران”

به گزارش خبرنگار اقتصادی باشگاه خبرنگاران پویا؛ چندی قبل رئیس سازمان غذا و دارو با اشاره به اینکه 60 درصد تجهیزات پزشکی مصرفی در ایران وارداتی است، گفته بود: متأسفانه کالای قاچاق به بازار تجهیزات پزشکی نفوذ کرده بود. دیناروند گفته بود، هرچند بازار تجهیزات پزشکی  معادل 1.7 میلیارد دلار(5 هزار میلیارد تومان) برآورد می‌شود اما وابستگی ایران در این حوزه به واردات کم نیست. اکنون 60 درصد تجهیزات پزشکی مصرفی در ایران وارداتی است این در شرایطی است که ما شرکت‌های زیادی در حوزه تجهیزات پزشکی داریم و در چند سال اخیر نیز شرکت‌های دانش‌بنیان در حوزه پزشکی فعال شده است. بر این اساس و برمبنای اسناد قابل تامل مربوط به تجارت خاص تجهیزات پزشکیِ  فوق پیشرفته که روند واردات آن با چالشهای قابل  توجه رو به رو شده  را بررسی خواهیم کرد.

یکی از مشخص ترین نمونه‌ها در  خصوص  واردات تجیزات بیهوشی که هنوز از نحوه رسیدگی به آن اخباری منتشر نشده  مربوط به واردات تجهیزات پزشکی (با برندMEDEE )با دریافت حقوق و عوارض متفاوت و عدم اخذ مجوزهای احتمالی سازمان  بهداشت است. جستجوی  برند MEDEE  در اینترنت اطلاعات قابل توجهی را ارائه می‌کند.

در مورد این پرونده گفتنی است، بعد از ترخیص غیر معمول  18 دستگاه بیهوشی  مربوط به شرکت ا.د.پ (قبض انبار ****101) در گمرک فرودگاه امام خمینی، موضوع توسط گروه بازرسی مورد پیگیری قرار می‌گیرد. در اسنادی که از سوی نهادهای نظارتی بررسی شده، مشخص شد که یک کارگزاری گمرکی به نمایندگی از شرکت مذکور با صدور یک پته غیر تجاری پس از دریافت 200 هزار تومان به عنوان کالای ایرانی(برگشتی) آنهم صرفا به استناد پلاک فلزی الصاقی به نام شرکت یادشده بر روی تجهیزات مورد بحث، مدیریت ترخیص این تجهیزات را بر عهده داشته است.

این در حالی است که در  پرونده مذکور به ضم تصاویر اسناد ارسالی، مستندات خروج  18 دستگاه بیهوشی از کشور(به بهانه شرکت در نمایشگاهی در عراق) و همچنین مستندات مربوط به انجام مراحل بررسی و انطباق کالا با اسناد خروج  بررسی نشده است.

نکته مهم در این خصوص آنکه صاحب کالا مدعی می‌شود این محموله از طریق بازارچه‌های مرزی برای شرکت در یک نمایشگاه به کشور عراق رفته و حالا قصد بازگرداندن آن به داخل کشور را دارد. اما بر اساس صورت جلسه‌ای که به امضای تعداد زیادی از ناظران رسیده است،  او در وهله اول   نتوانسته اسنادی برای خروج قانونی کالا از کشور ارائه کنند. این در حالی است که بی اساس بودن ادعا فرد مذکور  و نداشتن اسناد مبتنی بر خروج کالا می‌تواند مویدی بر قاچاق و خروج بدون عوارض محموله باشد.

بر اساس شواهد اولیه کالا از مبدا اولیه یعنی هلند به کشور وارد شده و در صورت صحت این موضوع  در متفاوت بودن  وزن، ارزش اعلامی و همچنین دریافت مجوز بهداشت سوالات جدی ایجاد می‌شود. در واقع هرچند کالا “برگشتی”، اظهار شده اما در بررسی‌هایی که در صورت‌جلسه یک تیم  کارشناسی قید شده، هیچ گونه مدرکی مبنی بر اینکه، محموله مذکور قبلا از کشور خارج شده ارائه نمی‌شود. نکته جالب آنکه  در پیگیریهای انجام شده مشخص می‍‌‌‌‌شود، ماموران فقط به الصاق یک پلاک فلزی بر روی کالا به عنوان ساخت داخل بودن کالا استناد کرده‌اند.

هرچند مدیران گمرکی مربوطه ادعا کرده‌اند محموله در ابتدا از طریق بازارچه‌های مرزی از کشور خارج شده اما  در صورت جلسه هیئت رسیدگی صراحتا قید شده هیچ گونه مستندی در خصوص این موضوع ارائه نشده است.

از سوی دیگر تفاوتهای آشکاری در اسناد تکمیل شده از سوی اظهار کننده کالا وجود دارد، که با ناظران را با حجم وسیعی از بی دقتی ماموران مواجه میکند. به عنوان مثال در حالی که وزن اصلی محموله  بیش از 6تن بوده در پته صادره وزن دستگاههای بیهوشی 608 کیلو درج شده است. همچنین در خصوص ارزش کالا گفتنی است، در استعلامی که از سوی دفتر ارزش به عمل آمده ارزش محموله  6 هزار یورو اعلام شده، اما کالا توسط این کارگزار گمرکی به ارزشی بسیار نازل تر (و به بهانه شرکت در نمایشگاه)  با قیمت 200 هزار تومان ترخیص شده است.

مقایسه قبض انبار و پته مسافری غیر تجاری نشان می‌دهد، حتی  در صورتی که کالا ساخت داخل کشور بوده باشد(که سازمانهای مربوطه باید در این خصوص پاسخ گو باشند)دو تفاوت فاحش در اسناد محرز است. اول اینکه در قبض انبار کشور سازنده هلند درج شده در حالی که در پته نام  ایران به عنوان کشور سازنده  ذکر شده است. نکته دوم آنکه در قبض انبار وزن محموله  6080کیلو ذکر شده در حالی که در پته مسافری 608 کیلو ذکر شده است. در این بین مشخص نیست چگونه با این تفاوت فاحش در اسناد باید برخورد کرد.

همانطور که اشاره شد با پیگیری یک تیم کارشناسی یک استعلام اولیه از دفتر ارزش گمرک ایران در خصوص این پرونده نیز صورت گرفته است، دفتر ارزش گمرک درباره پرونده ترخیص 18 دستگاه بیهوشی با توجه به سوابق موجود، ارزش هر دستگاه بیهوشی ونتیلاتور با مارک MEDEEرا 6316 یورو اعلام می‌کند.

گفتنی است، از  پته برای ترخیص کالای غیر تجاری (مسافری)که عمدتا ارزش آن  زیر 1000 دلار استفاده می‌شود.  سوال مهمی که در خصوص  ترخیص این تجهیزات فوق پیشرفته به ذهن می‌آید این است که با توجه به مبهم بودن شرایط وارداتی مذکور، ارزش این نوع کالا چه قدر بوده است؟  هرچند این محموله  تحت عنوان کالای برگشتی ترخیص گردیده اما لازم است وزارت بهداشت این موضوع را به صورت جدی پیگیری کند که آیا این دستگاههای بیهوشی واقعا ساخت داخل بوده‌اند و یا از هلند وارد شده‌اند(همانطور که در قبض انبار نام کشور هلند ذکر شده است) در این صورت سوالی که وجود دارد این است که آیا برای کالایی با این اهمیت، از این وزارت خانه مجوز واردات اخذ شده است یا خیر؟

گفتنی است، به غیر از 4 سند منتشر شده اسناد دیگری نیز در خصوص  این پرونده وجود دارد که در صورت لزوم منتشر خواهد شد.