پیام روشن رزمایش مشترک آمریکا و عربستان برای ایران/ آیا آمریکا در پی ارسال پیام «قطعی بودن پاسخ» به ایران است؟

روز شنبه وزارت دفاع عربستان از برگزاری رزمایش مشترک آمریکا و عربستان، با حضور بمب‌افکن‌های استراتژیک ب-52 خبر داد. حدود سه هفته قبل هم دو کشور رزمایش مشترک هوایی-دریایی برگزار کرده بودند. برگزاری دو رزمایش مشترک در فاصله زمانی کوتاه به چه معنا است و آمریکا و عربستان از این رزمایش‌ها در پی چه چیزی هستند؟

«بازتاب»، آرش صفار– پایگاه خبری «الخلیج الجدید»، روز شنبه از قول مقام‌های وزارت دفاع عربستان از برگزاری رزمایش هوایی مشترک عربستان و آمریکا خبر داد.

در این رزمایش جنگنده‌های اف-15 نیروی هوایی پادشاهی سعودی و جنگنده‌های اف-16 نیروی هوایی آمریکا، بمب‌افکن‌های استراتژیک ب-52 را در آسمان عربستان اسکورت کرده‌اند. مقام‌های وزارت دفاع عربستان هدف این رزمایش را نشان‌دادن قدرت، قابلیت‌های مشترک و دست‌یابی به تکامل عملیاتی عنوان کرده‌اند.

پپیش‌تر، در روزهای 17 و 18 دسامبر، رزمایش مشترک دیگری میان دو کشور در آب‌های سرزمینی عربستان برگزار شده بود. هدف این رزمایش که با شرکت نیروهای دریایی و هوایی آمریکا و عربستان برگزار شد، تمرین عملیات هوایی مشترک برای پشتیبانی از نبرد دریایی در خلیج فارس عنوان شده بود.

رزمایش مشترک جنگنده‌های سعودی در اسکورت بمب‌افکن‌های آمریکا در حالی برگزار شده است که کمتر از 10 روز به پایان دولت ترامپ باقی مانده است؛ هم زمان در هفته‌های اخیر شاهد افزایش سطح تنش میان ایران و آمریکا در سطح منطقه بوده‌ایم.

دکتر سهیل گودرزی پژوهشگر سیاست بین‌الملل و کارشناس مسائل آمریکا بر این باور است که انجام این پروازهای مشترک پیش از این هم با شکلی متفاوت تجربه شده است. با این حال، حضور بمب‌افکن‌های ب-52 تا حدودی موضوع را خاص می‌کند. از سوی دیگر، برگزاری دو مانور در این فاصله زمانی کوتاه، امری عادی نیست.

به گفته این کارشناس مسائل آمریکا، اهداف اعلام شده این رزمایش‌ها، عملا به معنی مقابله با چیزی است که آمریکایی‌ها و سعودی‌ها از آن با عنوان اقدامات بی‌ثبات‌ساز ایران یاد می‌کنند.

گودرزی بر این باور است که هدف آمریکا، مطمئن کردن ایران نسبت به این موضوع است که اقدام علیه نیروها یا منافع آمریکا در منطقه با پاسخ هماهنگ و قاطع آمریکا روبه‌رو خواهد شد.

به عقیده این پژوهشگر، سعودی‌ها نیز خواهان کسب اطمینان از همراهی آمریکا در سال‌های آتی هستند. ریاض نگرانی‌هایی بابت حضور بایدن در کاخ سفید دارد و تلاش می‌کند پیوندهای نظام‌مند با ایالات متحده را افزایش دهند؛ پیوندهایی که کمتر تحت تأثیر سیاست روسای جمهور قرار بگیرد.

با توجه به این نکات، به نظر می‌رسد رزمایش‌های اخیر را باید در دو بستر کلی مورد توجه قرار داد؛ در یک‌سو، تمرین‌های معمول نیروهای نظامی آمریکا و عربستان وجود دارد، چه اینکه رزمایش روزهای 17 و 18 دسامبر، پنجمین رزمایش مشترک نظامی دو طرف در سال 2020 بوده است.

در طرف دیگر، موضع افزایش تنش‌ها میان ایران و آمریکا در هفته‌های اخیر قرار دارد که طی آن نگرانی ایالات متحده از اقدامات احتمالی ایران و متحدان منطقه‌ای آن در سالگرد ترور سردار سلیمانی و ابومهدی مهندس، سبب تلاش‌های واشنگتن برای ارسال پیام «قطعی بودن پاسخ» به تهران، از طریق افزایش قابلیت‌های نظامی خود در خاورمیانه شده است.