ترامپ توافق هسته ای را بر هم می‌زند؟/ بیگدلی: امریکا سیاست ایران آزاری را جایگزین ایران هراسی کرده است
علی بیگدلی کارشناس مسائل بین المللی در گفت و گو با نامه نیوز، روند منازعه برجامی ایران و امریکا را مورد بررسی قرار داده است.
سیاست های مقابله جویانه امریکا علیه ایران، با سفر نیکی هیلی به وین، این بار در جهت تحت فشار قرار دادن آژانس برای دخالت بیشتر از آنچه در قوانین آن و همچنین برجام وجود دارد، پی گیری می شود. هیلی پس از دیدار با آمانو گفت در برجام مشخص نشده است که مراکزی که از آنها باید بازدید شود جزو سایت های نظامی نباشند. پس آژانس باید دسترسی های خود را افزایش دهد. این روند به واکنش ایران روبرو شد. ایران تلاش می کند شفافیتهای برجام را بیشتر از گذشته یادآوری کند و تبعات نقض آنرا به امریکا گوشزد کند.
چه چشم اندازی در این رابطه وجود دارد؟ رویکرد جدید امریکا چه روندی را باعث خواهد شد؟ در این باره با علی بیگدلی کارشناس مسائل بین المللی گفت و گو کرده ایم که از نظر می گذرانید.
سفر نیکی هیلی به وین را چگونه ارزیابی می کنید. چه چشم اندازی برای این موضوع برای امریکا و ایران وجود دارد؟
رویکرد جدید امریکا و سفر هیلی به وین کاری خلاف دیپلماتیک بود. این حرکت برخلاف مندرجات برجام بوده وکار جدیدی است که کلید خورده است. هیلی می خواهد روشهای غیر معمولی بکار ببرد، زن بسیار جراره ای است و جسارت زیادی دارد. او به دیدار آقای آمانو رفت که شاید بتواند کارهایی را پیش ببرد، ولی هدف بیشتر این بود که ایران را تحت فشار قرار دهد. آمریکا در حال حاضر سیاست ایران هراسی را کنار گذاشته و سیاست ایران آزاری را در پیش گرفته است. تمام اقداماتی که صورت می گیرد، هدف آمریکا، آزار و تحت فشار قرار دادن ایران و یک نوع دخالت و دست بردن در سیاست های منطقه ای ماست. یعنی آنچه که بیش از همه آمریکا را از رفتار ایران متاثر می کند، نقشه هایی است که ایران در منطقه دارد و یکی از جلوه های آن تحریم های اخیر است. امریکا اعتقاد دارد ایران درایجاد نابسامانی های منطقه ای سهیم است و رفتارهایش مقابله ای است با حرکتهایی که ایران در منطقه ایجاد می کند. بنابراین آمریکایی ها سیاست ایران هراسی را کنار گذاشتند و استراتژی ایران آزاری را در پیش گرفتند و رفتار آمریکایی ها هم در سوریه و هم در عراق نشان می دهد که آمریکا این وسعت ایران آزاری را گسترش می دهد و باید دستگاه دیپلماسی ما دقیقا مراقب این قضیه باشد. این ایران آزاری در منطقه هم قابل مشاهده است. حمایت آمریکا از کردها و بعضی از نیروهای عرب مخالف بشاراسد که روز به روز بر تعدادشان افزوده می شود و به موفقیت هایی هم در منطقه رقه دسترسی پیدا می کنند، می تواند روزبه روز حوزه های نفوذشان در سوریه را افزایش دهد. امریکا اعلام کرده که فعلا با بشار اسد کاری ندارد. یعنی بر سر ماندن یا نماندن بشار اسد صحبتی نمی کند و دائما هدفش این است که مناطق نفوذ سیاسی، نظامی ایران را مخصوصا در سوریه کاهش دهد و سفری که نتانیاهو به مسکو رفت و با آقای پوتین دیدار کرد، آن هم از همان سیاست های ایران آزاری بود که تلاش کند دست روسیه را از پشت ایران بردارد و منطقه آتش بسی که آمریکا و روس ها در جنوب غربی سوریه ایجاد کرده اند از نظر اسرائیلی خلاء ای است که ممکن است نیروهای ایران در آینده این خلاء را پر کنند درحالی که اینچنین نیست. ولی مجموعه این رفتارها نشان می دهد که آمریکا به دنبال این است که ایران را دچار یک بی سر و سامانی سیاسی کند و ایران را خسته کند و حتی اقداماتی که علیه برجام شکل میگیرد ظاهرا حساب شده است. بنابراین دستگاه دیپلماسی و مقامات نظامی مان باید کاملا مراقب این قضیه باشند و سیاست های منطقه ای و مطلوبی را در واکنش به اقدامات آمریکا در پیش بگیرند.
به نظر شما سیاست خارجی ایران چه روشی را باید به کار ببرد؟ آیا می تواند اتحادهایی در منطقه ایجاد کند تا هزینه های آن روندی را که آمریکا پیش گرفته، کاهش دهد؟ روابط ایران و ترکیه و تحرکات و رفت و آمدهای جدید می تواند در این راستا باشد؟
ما ابزار اعمال فشارمان خیلی کم و محدود است. سفری که آقای باقری به ترکیه انجام دادند به خاطر مسئله اقلیم کردستان بود و باعث نگرانی ما و ترکیه شده و این همه پرسی حتما در ماه سپتامبر اتفاق می افتد و آنها خودمختاری شان را تبدیل به استقلال خواهند کرد. این موضوع برای ما و همینطور برای ترکیه خیلی خطرناک است. درحالی که ما با ترکیه نقاط تضاد زیادی داریم هم در ارتباط با سوریه وهم در ارتباط با دنیای عرب نقاط اختلافمان زیاد است. یعنی نمی توانیم به ترکیه نزدیک شویم. از طرفی در مورد حیدرالعبادی اگرچه به ایران آمد و از ایران هم به خاطر الحشدالشعبی تشکر کرد ولی رفتارهای او نشان می دهد که در آینده نزدیک باز به دنیای عرب برخواهد گشت و تجربه بشار اسد را تکرار نخواهد کرد که از دنیای عرب کناره گیری کرد. ملاقاتی که با وزیر دفاع آمریکا طی چند روز گذشته انجام داد هم نشان می دهد که عراقی ها تمایل دارند برای جذب سرمایه به سمت آمریکا حرکت کنند. علی رغم کمک های بسیار شایانی که در آزادی موصل به عراقی ها کردیم ولی آقای حیدرالعبادی سیاستمدار بسیار ماهر و زیرکی است و به نظر می رسد که هم به دنیای عرب نزدیکتر شود که این از ملاقاتی که با پادشاه عربستان و رئیس جمهور مصر دشت، بر می آید که نشانه هایی از برگرداندن عراق به دنیای عرب توسط اقای حیدرالعبادی است.
به نظرتان در سررسید 90 روزه ای که در اکتبر برای برجام خواهد بود، آمریکا عزم خود را برای نقض برجام جزم کرده یا فعلا این کار را انجام نمی دهد؟
آمریکایی ها تلاش شان این است که با فشارهایی که بر ترامپ وارد می کنند، برجام را بهم نزنند. برجام یک قرارداد نیست بلکه یک پیمان سیاسی است که بین رئیس جمهور آمریکا و ایران بسته شده و چون به تائید کنگره نرسیده، بنابراین یک قرارداد تلقی نمی شود یعنی بار حقوقی ندارد. درواقع رئیس جمهور آمریکا حق دارد و می تواند این توافق را یکسویه بهم بزند. منتها بهم زدن این بسیار بار منفی برای آمریکا خواهد داشت؛ هم در فضای بین المللی و هم در برابر دوستان آمریکا در اتحادیه اروپا و هم با توجه به اختلافاتی که الان بین روسیه و چین از یکطرف و از آمریکا از طرف دیگر است، قاعدتا نباید آمریکایی ها این کار را انجام دهند. درواقع بازی کردن با برجام همان سیاست ایران آزاری است که من به آن اشاره کردم. ولی من تا حدود زیادی می توانم پیش بینی کنم که آمریکا برجام را بهم نخواهد زد.
منبع:نامه نیوز
