موزه خوشنويسي سهم ايران از هنر اسلامي را مشخص ميکند
حميدررضا قليچخاني، هنرمند خوشنويس با اشاره به اينکه يکي از ارزشهاي تأسيس موزه خوشنويسي ايران اين است که ميتواند سهم و داشتههاي ايران را از هنرهاي اسلامي مشخص کند، گفت: اين کار را در سالهاي اخير تمام تمدنها و کشورهاي همسايه ايران انجام دادند.
به گزارش آريا، او با تاکيد براينکه در کتابهاي مثل کتاب “صد خطاط استانبول”، مير عماد حسني قزويني به عنوان يکي از صد خطاط برجسته خوشنويسي ترکيه اعلام شده، در صورتيکه اين هنرمند متولد قزوين و درگذشته اصفهان بوده است، ادامهداد: زماني که همچين فضايي در کشورهاي همسايه وجود دارد، لزوم وجود موزههايي چون موزه خوشنويسي به شدت در ايران احساس ميشود تا در آنها آثار هنرمندان اصيل ايراني به نمايش گذاشته شود. در نتيجه به نظرم تشکيل موزهاي چون موزه خوشنويسي ميتواند يک سند هويت براي تاريخ هنر ايران به حساب بيايد.
قليچخاني با اشاره به اينکه خوشنويسي بعد از ادبيات و شعر شايد دومين هنر ايراني محسوب ميشود، افزود: در ايران معمولاً موزههايي مثل موزه ايران باستان که امروزه به عنوان موزه ملي ايران شناخته ميشود، بخشهاي خاصي از خود را به نمايش آثار خوشنويسي اختصاص دادهاند اما موزههايي که صرفاً مربوط به نمايش آثار خوشنويسي باشند، سابقه طولاني در ايران ندارند.
به گفته اين هنرمدند يکي از نمونه موزههاي تخصصي خوشنويسي در شهر قزوين وجود دارد اما اکثر شهرها چنين موزهاي ندارند. لازم است که تهران و تمامي کلانشهرهاي کشور يک موزه تخصصي براي خط و خوشنويسي داشته باشند تا وقتي مهمانان و گردشگران به ايران ميآيند، آثار مفاخر هنر ايراني را در آن موزهها تماشا کنند.
او با اشاره به اينکه طبيعتاً موزه خوشنويسي به يک ساختماني که در آن چند تابلو بر روي ديوار باشد اطلاق نميشود، گفت: موزه تعريف جهاني و بينالمللي دارد، آثاري که در گنجينه هستند و روي ديوار موزه قرار ندارند، بايد بسيار دقيق نگهداري شوند. همچنين موزهها بايد از حضور مشاوران خاصي برخوردار باشند و داراي بخش پژوهشي و کتابخانه تخصصي باشند. موزهها بايد هر ابزاري که به هنرمندان مربوط ميشود، از قبيل عکس، مصاحبه، کتاب، فيلم و… را جمعآوري کرده و در آرشيو خود نگهداري کنند تا کساني که به بازديد از موزهها ميآيند بتوانند افزون بر آن آثاري که روي ديوار وجود دارد، پيشينه هنرمند و آثار وي را نيز رديابي کنند.
به گفته قليچخاني براي تعيين کارشناسان مجموعه موزه خوشنويسي، با پرسوجوهاي سازمان زيباسازي و مشورت با رياست محترم انجمن خوشنويسان _استاد غلامحسين اميرخاني_، بنابراين شد که تعدادي از اساتيد خطوط مختلف از قبيل خطوط کوفي، خطوط ششگانه و خطوط تعليق، نستعليق و شکسته انتخاب شده و موزه از وجود آنها به عنوان کارشناس بهرهمند شود. در اين باره تصميم سازمان زيباسازي بر اين بود که از تعداد بسيار زيادي از خوشنويسان، اساتيد و صاحبنظران استفاده کند اما چون اين امر بسيار زمانبر و دامنهدار بود، در نتيجه سازمان تصميم گرفت که در فاز اول از تعداد محدودتري از اين کارشناسان استفاده کند و بعد که کارهاي سره از ناسره مشخص شد و کارشناسي اوليه صورت گرفت، نتيجه به دست آمده به سمع و نظر کارشناسان ديگر برسد و تأييد نهايي را از جمع کثيري از اين اساتيد و کارشاسان بگيرد.
او با اشاره به اينکه کارشناسي آثار موزه خوشنويسي به دو بخش عمده تقسيم ميشود، گفت: نخست بخش تعيين اصالت آثار که در اين بخش با تکيه بر تجربه درازمدت کارشناسان خوشنويسي، آثار اصل از آثار جعل تميز ميشود. بخش دوم هم مربوط به بحث قيمتگذاري و تعيين ارزش آثار است.
او با بيان اينکه معيارهاي مختلفي هم براي اين تعيين ارزش آثار وجود دارد، ادامهداد: ميزان شهرت خوشنويس و ميزان نفاست و سلامت اثر از جمله معيارهاي تعيين ارزش آثار است. طبيعتاً آثار خوشنويسهاي مطرح و آثار سالمي که افتادگي کمتري دارند، از ارزش بالاتري برخوردارند اما کارشناسان ما سعي کردهاند که حتي به آثار گمنام هم اهميت خاصي بدهند و قيمت خوبي را براي آن آثار در نظر بگيرند.
قليچخاني با تاکيد براينکه موزهاي چون موزه خوشنويسي ميتواند براي نسل جوان و حتي کساني که اهل هنر خوشنويسي نيستند هم جذاب باشد، گفت: اين موزه ميتواند طوري اداره شود که آدمها زمان قابل توجهي از وقت روز خودشان را در آن سپري کنند. گردشگرهايي که به ايران ميآيند، معمولاً دوست دارند به شهرهاي تاريخي ايران مثل اصفهان، شيراز، مشهد و کاشان بروند که به نظرم تأسيس موزه خوشنويسي ميتواند باعث کشيده شدن برخي از گردشگران علاقهمند به هنر به سمت تهران هم شود و آنها براي ديدن آثار نفيس خوشنويسي ايراني به تهران بيايند.
او با بيان اينکه با توجه به محدوديتي که سازمان زيباسازي در بودجه خريد آثار داشت، اولويت اول موزه اين بود که يک سري آثار خوب را براي افتتاح موزه خريداري شود، افزود: قدمهاي بعدي موزه اين است که به هنرهاي وابسته خوشنويسي مثل قلمدانها، قلمتراشها و ادوات و ابزار خوشنويسي توجه بيشتري کند و در گامي ديگر به سراغ خريد آثار خوشنويسان معاصر که گرايشهاي نوينتري دارند هم بروند.
به گفته اين هنرمند، تأسيس موزه خوشنويسي يکي از آرزوهاي ديرين تمام اساتيد خوشنويسي معاصر بوده و طبيعتاً ميتواند از منظر چندين سازمان و نهاد پيگيري شود. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، فرهنگستان هنر و بسياري از ديگر ارگانها و نهادهاي فرهنگي ميتوانند در اين زمينه قدمي بردارند و حرکت مثبتي انجام بدهند.
او با تاکيد براينکه خوشبختانه سازمان زيباسازي شهرداري حرکت مثبتي انجام داد و موزه خوشنويسي ايران را تأسيس کرد و ساختماني کوچک و البته مناسب را براي آغاز اين کار در نظر گرفت. انشاءالله در آينده با تخصيص بودجههاي بيشتر از طرف سازمان زيباسازي، هم آثار بيشتري براي موزه ابتياع شود و هم ساختمان موزه به شکلي آرماني و ايدهآل در بيايد.
قليچخاني با اشاره به اينکه تأسيس و راهاندازي موزه هم مثل هر کار ديگري مشکلات و موانع خودش را دارد، ادامهداد: يکي از مشکلات اين است که روند خريد آثار نميتواند از طريق اعلان فراخوان عمومي صورت بگيرد چون اين کار ممکن است موجب تشنج بازار و بهم خورد قيمتها در بازار خريد و فروش شود. در نتيجه سياست بيشتر موزهها در جهان به اين شکل است که آثار موزه به صورت بي سر و صدا توسط کارشناسان خبره و برخي از مجموعهداران و فروشندگان شناسايي و خريداري شوند.
به گفته اين هنرمند خوشنويس اين کارها را يک تيم اجرايي و دبير آن مجموعه انجام ميدهد. موزه خوشنويسي سعي کرد که آثار را به قيمت روز خريداري کند و تلاش شد که حتماً کارشناسان در اينباره به يک اجماع کلي برسند. يکي از مشکلات به وجود آمده در راه خريد آثار اين بود که برخي از فروشندگان، آثارشان را نسبت به قيمت کارشناسي شده متفاوت ارزيابي کردند و همين موضوع سبب شد که با فروش برخي از آثار موافقت نشود.
قليچخاني با اشاره به اينکه بعضاً هم آثار جعلي به کارشناسان موزه ارائه دادند، گفت: کارشناسان متوجه اين موضوع شدند و از خريد آن آثار خودداري کردند. اين مشکلات بر سر راه خريد آثار وجود داشت اما از آنجايي که آثار خريداري شده توسط يک تيم حرفهاي، کارشناسي و ارزيابي ميشد، مشکلات و حواشي که از سوي فروشندگان به وجود آمد، تا اندازهاي حل و فصل شد.
لینک کوتاه: