جدال طولانی «الیزابت وارن» با لابیست ها، میلیاردرها، جمهوریخواهان و البته حزب خود
جورج زورنیک در «دِ نیشن» نوشت: وقتی سناتور الیزابت وارن در ماه فوریه خبر ورود خود به عرصه رقابت برای انتخابات ۲۰۲۰ را اعلام کرد، دولت ترامپ را فاسدترین دولت در حافظه تاریخی آمریکا معرفی کرد. او اظهار کرد: «حتی پس از رفتن ترامپ، هدایت یک نظام ورشکسته به نحو احسن، به تنهایی کافی نخواهد بود». سخنرانی وارن حول محور این اندیشه بود که فساد سیاسی، فقط معضل حزب جمهوریخواه نیست. او گفته است: «ثروتمندان و قدرتمندان، برای حفاظت از امتیازات اقتصادی خود، در نظام سیاسی ما نفوذ و آن را فاسد کرده‌اند. آنها سیاستمداران هر دو حزب را تطمیع یا تهدید کرده‌اند تا اطمینان یابند که واشنگتن همواره در کنار آنها می‌ماند».
به گزارش انتخاب؛ در ادامه این مطلب آمده است: هر کسی که با سابقه کاری وارن آشنایی دارد، می‌داند که او سال‌هاست چنین مواضعی را بیان می‌کند، اما مواضع او اکنون به گفتمان حاکم بدل شده است. تقریبا تمام نامزدهای حزب دموکرات برای انتخابات، با درجات مختلفی از حسن نیت، با پول‌های پرداختی توسط شرکتهای بزرگ و نفوذ بخش خصوصی در حکمرانی مخالفت می‌کنند. اما انتقادهای ناگفته‌ای نیز از حزب دموکرات وجود دارد. به عنوان مثال باراک اوباما در سال ۲۰۰۸ بیش از هر کاندیدای دیگری در طول تاریخ، منابع مالی را برای کمپین خود از ناحیه وال استریت کسب کرد و متعاقبا نتوانست هیچ بانکداری را بابت بحران مالی به دادگاه بکشاند و او حتی کسانی را که ارتباطات مطلوبی با وال استریت داشتند در پست‌های مهم مالی انتصاب کرد.
وارن بزرگترین منتقد اوباما از جبهه چپ بود. او با قوانین مصوب به نفع موسسات مالی و بانکی و صنعت داروسازی مخالفت کرد و برخی اعضای کابینه اوباما را در کنگره مورد بازخواست قرار داد. او حتی مانع یکی از انتصابات اوباما در مدارج بالای خزانه‌داری شد. پرسش اینجاست که تقابل او با کسی که از نظر ۹۵ درصد دموکرات‌ها مرد محبوبی بوده است، تا چه اندازه بر پایگاه رای او اثر می‌گذارد یا اینکه آیا تمایلات چپ حزب دموکرات در امور اقتصادی، در انتها او را به کاخ سفید خواهد رساند یا خیر؟
در سال ۲۰۰۸، هنگامی که هری رید رهبر اکثریت سنا، الیزابت وارن را به عنوان رییس پنل نظارتی کنگره بر طرح واگذاری دارایی‌های مشکل دار که کمکی هفتصد میلیارد دلاری برای بزرگترین بانک‌های آمریکا در پی داشت برگزید، او در دانشکده حقوق هاروارد مشغول تدریس بود. وارن به عنوان یک کارشناس امور ورشکستگی در این پنل حضور داشت. او طی مصاحبه‌ای اعلام کرده بود که نقش پنل نظارتی کنگره این است که پرسش‌های سختگیرانه ای مطرح کند، مقابل تصمیمات بایستد، خواهان اطلاعات بیشتر شود و ارقام را مورد بازبینی مجدد قرار دهد. او مقامات هر دو دولت بوش و اوباما را تحت فشار گذاشت تا محل هزینه شدن منابع این طرح را شفاف سازی کنند و فریاد برآورد که چرا مالکان مسکن به اندازه کافی از محل آن سهمی نبرده‌اند. او پا را از نظارت فراتر گذاشت و پرسش‌هایی درباره نحوه چرخاندن اقتصاد و نافعان واقعی این چرخه مطرح کرد. یکی از گزارش‌های تنظیم شده تحت نظارت او خواستار ساماندهی مجدد بانک‌ها یا حتی ملی‌سازی آنها شده بود. این گزارش به نمونه‌هایی تاریخی از بحران‌های مالی اشاره کرده و راهکار عبور از آن را برکناری مدیران و فروش دارایی‌های بانک‌ها دانسته بود.
مایه تعجب نیست که مواضع وارن موجب عدم محبوبیت او میان اعضای حزب دموکرات در کنگره و وزارت خزانه‌داری اوباما شد. برخی دموکرات‌ها معتقدند که مواضع او ممکن است موجب شود اعتماد عمومی به صنایع بانکی، مالی و خودروسازی خدشه‌دار شود. وارن نیز در کتاب خود با نام «فرصتی برای مبارزه» می‌پذیرد که محبوبیتی میان دولتمردان نداشته است. او می‌گوید از اینکه نسبت به هر دو حزب دموکرات و جمهوریخواه سختگیری یکسانی داشتم، برخی تعجب می‌کردند. این مسأله من را نگران و متوقف نمی‌کرد.
اما این تازه آغاز کار بود و منتقدان وارن هنوز تمام خصایص وارن را به چشم ندیده بودند. لحظه اساسی در رویارویی او با دولت زمانی بود که تیموتی گیتنر، رییس وقت خزانه‌داری برای پاسخگویی به کنگره احضار شده بود. در آن زمان دولت اوباما تلاش داشت اداره حمایت مالی از مصرف‌کنندگان را به پیشنهاد وارن به راه بیندازد. این اداره قرار بود بر خدمات مالی شرکتها به مشتریان نظارت کند. فعالان پروگرسیو نیز اوباما را تحت فشار گذاشته بودند تا وارن را به ریاست این اداره بگمارد. نیل باروفسکی، یکی از اعضای پنل نظارتی کنگره در کتاب خاطراتش می‌نویسد: «از آنجا که وارن علاقه وافری به ریاست این اداره پیشنهادی داشت، ما فکر می‌کردیم که او برخورد نرمی با گیتنر خواهد داشت چرا که سرنوشت این اداره هنوز مشخص نشده بود».
اما برخورد وارن با گیتنر اصلا ملایم نبود. گیتنر در پاسخ به پرسشی انتقادی درباره طرح اصلاحی مسکن بصرفه، ضمن رد آن، موضعی تدافعی به خود گرفت. وارن اظهار کرد که این طرح به طور مستقیم پول را در اختیار خریداران مسکن نمی‌گذارد و در عوض آن را به وام‌دهنگان می‌پردازد که از محل پرداخت بهره سود می‌برند و هیچ انگیزه‌ای برای کمک کردن به مردم ندارند. آنها حتی در صورت حراج خانه‌ها به علت بدهی دچار زیان نمی‌شدند. وارن به گیتنر گفت: «من از شما درباره این موضوع سوالی ندارم بلکه به عقب برمی‌گردم. طرح اولیه این برنامه برای مردم دردسرسازتر بود چراکه مجموع پرداختی آنها را بالاتر می‌برد و آنها را بیشتر از مبلغ اصلی وام دریافتی بدهکار میکرد… شما ۵۰ میلیارد دلار تخصیص دادید. چه توجیهی برای این موضوع دارید؟».
وقایع این منازعه در یوتیوب منتشر شد و وارن پیروز نهایی آن با اثبات موضع خود بود. وام‌دهنگان با به تاخیر انداختن مصادره خانه مشتریان، پیش از حراج به دریافت پول اضافه و جریمه دیرکرد می‌پرداختند. در واقع ۷۰ درصد از متقاضیان برنامه اصلاحی، در نهایت از دریافت اصلاحیه دائمی محروم شدند. در زمان برگزاری آن جلسه، تنها ۳۴۷۰۰۰ خریدار مسکن از میان سه تا چهار میلیون نفر موفق شدند برای ممانعت از مصادره خانه خود، اصلاحیه دائمی را دریافت کنند. در نهایت نیز تنها یک میلیون نفر موفق به دریافت کمک شدند.
این واقعه موجب شهرت وارن شد اما تکلیف اداره حقوق مالی مصرف‌کنندگان هنوز معلوم نشده بود چرا که دولت و سنا هنوز مدیر دائمی آن را منتصب نکرده بودند. پروگرسیوها به نفع وارن تظاهراتی ترتیب دادند و حتی سرودی برای او ساختند. مشاوران کاخ سفید مانند والری ژارت و دیوید آکسلرود نیز از وارن حمایت می‌کردند اما گیتنر و همفکرانش مقابل سپردن این پست به وارن ایستاده بودند. مخالفت جمهوریخواهان نیز در نهایت موجب شد که اوباما وارن را از نامزدی این پست کنار بگذارد.
وارن در کتابش می‌نویسد که از این موضوع «متاسف شده بود اما نه مأیوس… از همان ابتدا معلوم بود که اوباما این پست را به من نمی‌داد». اما این موضوع بر رابطه او با اوباما اثر منفی نگذاشت. وارن به خوبی از اوباما یاد می‌کند و حتی در آخرین روز کاری اوباما، یک سلفی با چهره خندان در کنار او منتشر می‌کند. اوباما حتی وارن را تشویق کرد که در سال ۲۰۱۲ برای سنا نامزد شود. با تمام این‌ها وارن رهبری نارضایتی چپ‌ها و پروگرسیو ها علیه اوباما به دلیل قدرت گرفتن وال استریت پس از بحران مالی را رهبری میکرد. نخستین تقابل هنگام تصویب بودجه سال ۲۰۱۴ روی داد. یک وجه از لایحه پیشنهادی اصلاح مالی داد-فرانک، ارائه تضمین دولتی به بانکهایی بود که به دادوستد اسناد مشتقه سواپ می‌پرداختند. این محصولات مالی پیچیده به منظور سرپوش گذاشتن بر بدهی‌های مالی جدی استفاده می‌شوند. هدف این بود که از رفتار مخاطره‌آمیزی که اخیرا دردسرساز شده بود، پیش‌گیری شود. اما حزب جمهوریخواه که کنترل مجلس را در دست داشت با این طرح مخالف بود. برخی سناتورهای دموکرات با این موضع موافق بودند اما اعلام کردند به لایحه بودجه جمهوریخواهان رای خواهند داد تا از تعطیلی دولت جلوگیری شود. دولت اوباما نیز اعلام کرد که از این لایحه حمایت خواهد کرد.
وارن به تنهایی و بدون همراهی همکاران دموکرات مقابل آن ایستاد. او در صحن سنا از همه پرسید: «کنگره برای چه کسی کار می‌کند؟ برای میلیونرها، میلیاردرها یا شرکتهای بزرگ با ارتش لابی‌گرها و وکلایشان؟». این لایحه سه روز بعد در سنا تصویب شد اما وارن دست بردار نبود. اوایل آن سال اوباما، آنتونیو وایس را که بانکداری بازنشسته و دارای حمایت اکثریت حزب بود، برای مقام معاون مالیه داخلی در خزانه‌داری نامزد کرده بود. اما وارن مخالف او بود. او وایس را به خاطر کمک به برگرکینگ برای فرار مالیاتی و سایر دلایل نمی‌پسندید. وارن در سنا مشغول مقاومت در برابر نامزدی او شد و اعلام کرد: «دیگر کافی است که پست‌های کلیدی یکی پس از دیگری به مهره‌های وال استریت اهدا شود». صحنه سخنان او بار دیگر در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد و وارن به نماد یک فعال موفق در برابر لغو نامزدی وایس تبدیل شد. فشارها بر سنا موجب شد که نتواند پیش از پایان دور صدوپانزدهم کنگره رای‌گیری کند و وایس از اوباما خواست که از نامزدی او صرفنظر کند.
اما برای وارن هیچ مبارزه‌ای به اندازه نبرد برای توافق مشارکت تجاری ترانس-پاسیفیک دشواری نداشت. وارن یکی از نخستین مخالفان این توافق بود و انتقادات خود را متوجه موادی از این توافق کرد که راه فرار از مقررات مهم آمریکا را برای شرکتهای بزرگ چندملیتی ایجاد میکرد. در عین حال مشاوران اوباما این توافق را به عنوان یک دستاورد ماندگار به پیش می‌بردند. در این هنگام بود که اوباما واکنش تندی به وارن نشان داد و در گفتگو با یاهو نیوز گفت حقیقت این است که الیزابت نیز سیاستمداری مانند دیگران است و علاقه دارد صدایش توسط مردم شنیده شود. من این را درک می‌کنم. برای وارن که تلاش داشت خودش را مبارزی شکست‌ناپذیر علیه فساد نشان دهد، گفته اوباما بزرگترین توهین قلمداد می‌شد: یک سیاستمدار.
این توافق به سختی موافقت کنگره را به دست آورد اما وارن برنده نهایی آن بود. هیلاری کلینتون در رقابت مقدماتی حزب دموکرات با این توافق به شدت مخالفت کرد. مروری بر مواضع نامزدهای دموکرات برای ۲۰۲۰ نیز نشان می‌دهد که تفکر وارن با چه سرعتی بر این حزب مستولی گشته است. وارن در آخرین روزهای دولت اوباما نیز به مبارزه خود ادامه داد. در دسامبر ۲۰۱۶ چند هفته پیش از ترک کاخ سفید توسط اوباما، کارمندان و اعضای کابینه در رز گاردن گردهم آمدند تا تصویب قانون درمان‌های قرن بیست‌ویکم را که هدفش شتاب دادن به پژوهش‌های پزشکی بود، جشن بگیرند. این گردهمایی آخرین فرصت اوباما برای به جا گذاشتن یک دستاورد ماندگار پیش از اتمام کارش بود. اما وارن اعتقاد نداشت که او لیاقت آن را داشته باشد. او با تصویب این قانون در سنا به علت منافعی که به شرکتهای بزرگ می‌رساند مخالفت کرد. وارن در توضیح این اقدام گفت: «وقتی رای‌دهندگان آمریکایی می‌گویند کنگره تحت سیطره شرکتهای بزرگ است، دقیقا منظورشان همین لایحه است».
در حالی که وارن مشغول راه انداختن کمپین تبلیغاتی برای مواضع در حال محبوب شدن خود است، مخالفان او در وال استریت و همفکرانشان در حزب دموکرات نیز موضع خود را حفظ کرده‌اند. استیون راتنر به شبکه ام اس ان بی سی گفته که وارن بیش از حد ضدسرمایه‌داری و ضدثروتمندان است تا بتواند ترامپ را شکست دهد. البته وارن که با هر مقیاسی نمی‌توان او را یک سوسیالیست دانست، منتقدانی میان جبهه چپ دارد که معتقدند او به اندازه کافی ضدسرمایه‌داری عمل نکرده است. پس از اینکه وارن در اکتبر گذشته یک آزمایش ژنتیک انجام داد تا میراث بومی آمریکایی خود را ثابت کند، جیم مسینا، مشاور انتخاباتی اوباما به تلویزیون رفت و او را فردی عیب‌جو و نامناسب برای دموکرات‌ها دانست.
همچنین ممکن است رقبای هم حزب وارن، از دوری کردنش از سنت‌های حزبی علیه او استفاده کنند، درست همانگونه که هیلاری کلینتون، سندرز را به خاطر انتقاداتش از اوباما مورد سرزنش قرار داد. او طی یک مناظره انتخاباتی گفت انتقاداتی که سناتور سندرز به اوباما وارد می‌کند، همان چیزهایی است که انتظار داریم از جمهوریخواهان بشنویم.
امری که ممکن است به نفع وارن تمام شود این است که رای‌دهندگان دموکرات، هیچ‌گاه به طور خاص مدافع طرح‌های نجات وال استریت یا انعقاد توافق های کلان تجاری نبوده‌اند و در نتیجه وارن ناچار نیست که به منظور کسب حمایت آنها، به برائت جستن از گذشته خود بپردازد. کمپین تبلیغاتی او برای ریاست‌جمهوری یک قمار است تا کسی که زمانی منتقد دولت و حزب دموکرات بوده با پایبندی به مواضع قبلی خود، بتواند ریاست هر دو بخش را به دست بیاورد. این قماری است که اوباما در سال ۲۰۰۸ به آن دست زد یعنی زمانی که انتقاداتش از جنگ عراق، محبوب رای‌دهندگان به او بود اما پایگاهی در میان اکثریت حزب دموکرات نداشت. این حربه برای اوباما نتیجه‌بخش بود و شاید برای وارن نیز همینطور باشد.
