محیط زیست استان البرز، بزرگ‌ترین قربانی تونل انتقال آب کرج به تهران
مدیران آب منطقه‌ای استان تهران چند سالی است که در سایه حمایت‌های مالی و سیاسی کامل، عزم خود را جزم کرده اند تا ضمن نهایی کردن تونل انتقال آب کرج به تهران سیستم‌های کنونی انتقال و تصفیه آب شمال غرب تهران را با منابع آبی جدید جایگزین کنند؛ طرحی که قرار است در آینده نزدیک اجرایی شود تا حجم قابل توجهی از از منابع آبی رود کرج را قربانی نیاز روز افزون پایتخت نشینان به آب شرب کند.
به گزارش تابناک، رودخانه کرج به عنوان یکی از منابع مهم تأمین آب شهر تهران، اکنون و به واسطه طرح تونل انتقال آبی که به زودی افتتاح خواهد شد، در آستانه نابودی کامل قرار گرفته است؛ رودخانه‌ای که سابق بر این بخشی از منابع آبش به شکل زمینی به استان تهران منتقل می‌شد، اما با اجرایی شدن تونل انتقال آب کرج به تهران منابع آبش بلافاصله از پشت سد امیر کبیر منتقل و دیگر مسیر سد تا بیلقان حذف خواهد شد.
هر چند مسئولان امر از اعلام زمان قطعی آغاز انتقال آب رود کرج از مسیر تونل به شمال غرب تهران امتناع می‌کنند، اما بررسی‌ها حکایت از آن دارد که با توجه به اتمام کار احداث تونل این عملیات انتقال آب در آینده نزدیک اجرایی خواهد شد.
سیستم انتقال آب کرج به تهران، شامل تونلی به طول حدود ۳۰ کیلومتر و ظرفیت انتقال ۱۶ متر مکعب آب در ثانیه است که این تونل با قطر تمام شده ۹/۳ متر به دو قطعه کلی تقسیم می‌شود و در حد فاصل سد تنظیمی امیرکبیر و اراضی لتمال کن در ضلع شمال غرب تهران واقع شده است.
آب منطقه‌ای استان تهران هدف از اجرایی کردن این طرح را جایگزینی سیستم‌های موجود انتقال و تصفیه آب شهر تهران که بعضاً بیش از ۵۰ سال تحت بهره برداری بوده و بیش از ظرفیت اسمی بهره برداری می‌شوند، فراهم نمودن امکان بررسی، بازسازی و اصلاح سیستم‌های موجود انتقال و تصفیه آب در تهران، آبرسانی به مناطق شهری با ارتفاع بالاتر از رقوم تحت پوشش تصفیه خانه‌های موجود و در نتیجه کاهش هزینه‌های پمپاژ و صرفه جویی در هزینه‌های بهره برداری و نگهداری سیستم‌های موجود توزیع آب را به عنوان اصلی‌ترین اهداف عنوان کرده است.
تلاش‌های متولیان آب منطقه‌ای تهران برای نهایی کردن این تونل انتقال آب که قرار است بخش قابل توجهی از منابع آب رود کرج را به صورت مستقیم از مسیر اصلی خود منحرف کند به این جهت مورد انتقاد دوست داران و کارشناسان زیست محیطی قرار دارد که با اجرایی شدن این طرح و از بین رفتن شیوه سنتی انتقال آب، تمامی پوشش گیاهی ایجاد شده در حاشیه رود کنونی از بین خواهد رفت.
از سویی ایجاد تونل انتقال آب در دل رشته کوه‌های البرز به صورت مویرگی سرچشمه‌های رود کرج را از بین خواهد برد و عملاً بسیاری از چشمه‌ها و منابع آب طبیعی رود را نابود خواهد کرد.
اخیراً حمید رضا لشگری، معاون فنی محیط زیست استان البرز ضمن اشاره به خسارت‌های زیست محیطی این طرح به رسانه‌ها گفت: متأسفانه مجوز انتقال آب از سد امیرکبیر به تهران به واسطه نفوذ یو مسائل اینچنینی صادر شده است و ما نمی‌توانیم به خودمان دروغ بگوییم، چرا که انتقال آب در همه جای دنیا اثرات منفی زیست محیطی دارد.
معاون فنی محیط زیست البرز در همین رابطه افزود:: انتقال آب با تونل اثرات زیست محیطی در یک منطقه را چند برابر خواهد کرد چرا که با حفر تونل به قطر ۲ متر در داخل کوه، ساده‌ترین اتفاقی که روی می‌دهد این است که شبکه مویرگی داخل کوه قطع شده و چشمه‌ها خشک خواهد شد و در نهایت چشمه‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
لشگری با اشاره به اینکه در بالادست تونل حفر شده در محدوده کرج – چالوس برای انتقال آب موارد زیست محیطی فوق اتفاق افتاده است تصریح کرد: انتقال آب تا کنون صورت نگرفته است و حفر تونل انجام شده است تا تهران تصفیه خانه احداث کند و تونل آبگیری شود.
عباس زارع، رئیس کمیسیون برنامه و بودجه شورای شتهر کرج نیز اخیراً و در نطق پیش از دستور پنجاه و دومین جلسه علنی شورای اسلامی شهر کرج به شدت از اجرای پروژه انتقال تونلی آب از سدامیرکبیر به تهران انتقاد کرد و از شرکت آب منطقه‌ای استان‌های تهران و البرز تقاضا کرد که با در نظر گرفتن تهدیدات مخرب زیست محیطی آن، دستور لازم برای بازنگری در اجرای این طرح میلیارد‌ها تومانی را صادر کنند.
بررسی‌ها نشان می‌دهد با اجرایی شدن تونل انتقال آب مورد اشاره تضعیف سفره‌های آب زیرزمینی، تخریب پوشش گیاهی منطقه، تشدید بیابان زایی، ایجاد کانون‌های ریزگرد، تهدید حیات برخی گونه‌های جانوری و تاثیرات سوء بر اکوسیستم منطقه گوشه‌هایی از تهدید‌های زیست محیطی خواهد بود که در مسیر کنونی رود کرج بروز خواهد کرد.
این نگرانی‌ها از آنجایی بیشتر می‌شود که بدانیم مسئولان آب منطقه‌ای استان تهران در سایه حمایت‌های کامل سیاسی و مالی مصمم به نهایی کردن این طرح هستند و از آنسو مسئولان و متولیان آبی استان البرز در مقابل اجرایی شدن این طرح در موضعی کاملاً انفعالی قرار دارند.
از جمله آسیب‌هایی که علاوه ب. خسارت‌های زیست محیطی برای این طرح می‌توان متصور شد به چالش کشیده شدن اقتصاد و کسب و کار مراکز گردشگری حاشیه رود کرج در مسیر جاده کرج به چالوس است که گویا چندان برای متولیان امر از اهمیت بالایی برخوردار نیست!
انتقال ۱۶ متر مکعب آب در هر ثانیه از طریق این تونل انتقال آب معنایی جز نابودی مناطق پایین دست رود کرج پس از سد امیرکبیر ندارد و از این لحاظ به نظر می‌رسد که مسئولان امر و به ویژه متولیان محیط زیست کشور نسبت به اجرایی شدن این طرح با حساسیت بیشتری برخورد کنند.
نظر به هزینه‌های میلیاردی صورت گرفته در این بخش و با توجه به نیاز کلانشهر تهران به منابع آب پایدار هر چند توقف و یا لغو این طرح به نظر منطقی نمی‌رسد، اما از آنسو رعایت ملاحظات زیست محیطی و اعطای حقابه‌های زیست محیطی رود کرج به میزانی که حیات این رود استمرار یابد، ضروری به نظر می‌رسد.
