آیا برجام اروپایی نسخه شفابخش عبور از «آبان ماه» است؟

یک کارشناس مسائل سیاسی معتقد است اگر اروپایی ها به اندازه ای که سخن می گویند عمل کنند برجام می تواند نجات پیدا کند اما تا به این زمان این عمل را ندیده ایم.
به گزارش نامه نیوز:برچام پس از خروج امریکا از آن وارد فاز جدیدی شد و طرفین باقی ماند در آن تعاریف جدیدی برای ادامه راه پیش رو گذاشتند. هم طرف ایرانی و هم طرفهای باقی مانده مخصوصا اروپایی ها هستند اقدامات جدیدی بر اساس وضعیت پیش آمده اعمال کنند. این موضوع باعث شد این سوال بزرگ شکل گیرد که آیا برجام اروپایی می تواند آن را نجات دهد یا شرابط جدید نمی تواند چندان دوام بیاورد. دو طرف نسبت به ترامپ و حضور آن چه اقداماتی را پیش خواهند برد؟ راه برون رفت دولت روحانی وتیم او از این وضعیت چه چیزی خواهد بود؟
در این رابطه با بیژن مقدم کارشناس مسائل سیاسی گفت و گو کرده ایم که از نظر می گذرانید.

به نظر شما با توجه به دیدارهایی که بین آقای ظریف و کری چند بار شکل گرفته دولت به این فکر می‌کند که ترامپ دیگر پرونده‌اش برای ایران بسته شده و ما باید منتظر تغییراتی در داخل امریکا با تلاش دموکرات‌ها باشیم که بتوانیم در آینده به همکاری خود ادامه دهیم و همان مسیر قبلی ارتباط با آمریکا را پیش ببریم؟

نه، این روند می‌تواند از طرف امریکایی ها اندیشه شده باشد، برای این‌که نکته‌ای که وجود دارد، این است که با اینکه ما اعتقاد داریم که از دولت اوباما و آقای جان کری در حوزه‌های کلان هیچ خیری به ملت ما نرسیده است و تحریم‌ها در زمان آن‌ها شروع شد و تشدید شد، همه این‌ها اساسا هیچ فرقی با هم ندارند، اما به نظر من آن‌ها هستند که سعی می کنند پیغام دهند که شما باید یک مقداری صبر کنید. آن‌ها چون رقیب انتخاباتی هستند و تصور آن‌ها این است که ترامپ در دور آینده رئیس جمهور نخواهند شد، پس به ایران می‌گویند شما که آمدید و برجام را امضا کردید، یک مقداری صبر و تحمل کنید، این رفتنی است. وقتی رفت، ما دوباره می‌آییم و مسائل گذشته را برمی‌گردانیم. در حقیقت یک نوع تسکینی است برای دردها که البته کمکی به وضعیت مردم ما نمی‌کند، ولی آن‌ها قاعدتا حامل این پیغام هستند و در چارچوب رقابت‌های انتخاباتی خودشان حرکت می کنند، وگرنه آن‌ها هیچ مسئولیتی در دولت ندارند و هیچ تاثیری هم ندارند که بخواهند بیایند و چنین حرفی را بزنند. به آینده می اندیشند که اگر در آینده بیاییم مطمئن باشید که می‌توانیم شرایط را تغییر دهیم، شما هم باید یک مقداری مقاومت و صبر کنید. من چیزی بیشتر از این از دریافت نمی کنم.

– راه خروج دولت از وضعیت بغرنج اقتصاد به نظرتان چگونه است؛ آیا برجام اروپایی می‌تواند مشکلات دولت را حل کند؟

اگر عملی در آن باشد، حتما می‌تواند. عمل اگر در آن باشد، حتما موفق می‌شوند، اما تا به حال که ما عمل ندیدیم؛ هرچه دیدیم، حرف‌های خیلی خوب و در قالب دو، سه بیانیه بوده است که اروپایی‌ها صادر کردند، در حقیقت می‌شود حرف خوب؛ عملی دیده نشده است. اگر قرار باشد عملی شکل گیرد، معنی‌اش این است که اروپا باید سر این موضوع در مقابل آمریکا بایستند. معنی‌اش چیست؟ معنی‌اش این است که باید از ما نفت بخرد، باید مبادلات اقتصادی بانکی ما را تسهیل کند، باید بتوانیم پول جابجا کنیم، مشکلی در خریدهای عمومی‌مان نداشته باشیم؛ این‌ اقدامات باید شکل گیرد و روشن هم است. حتی در حوزه هسته‌ای طبق توافقی که شده، کارهای خودمان را پیش ببریم. این چیزهایی است که اروپا اگر بخواهد در مقابل آمریکا بایستد، این‌ها را باید در عمل اجرا کند و تمام‌قد بایستد و بگوید من سیستم بانکی‌ام را به روی ایران باز می‌کنم؛ پول می‌تواند جابجا شود، نفت می‌خرم، مبادلات تجاری‌ام را هم دارم. ما هنوز عملی ندیدیم و شرکت های بزرگ نیز خارج می‌شود. هر چند اروپایی ها عمدتا بهانه‌هایی می‌آورند و می‌گویند این شرکت‌ها خصوصی هستند و اصلا به ما ربطی ندارند. اما ما هم استدلالهای خود را داریم، به هر حال همه شرکت‌ها که خصوصی نیستند. دولت هم بالاخره برای خود یک چیزهایی دارد، دولت‌ها باید بیایند. ما که همه بانک‌ها را نمی‌خواهیم. اگر تنها یک یا چند بانک خصوصی نمی‌خواهد با ایران کار کند، مشکلی نیست چون او گیر آمریکایی‌هایی است، اما بانک‌هایی وجود دارد که دولت می‌تواند نسبت به آن‌ها برای ما بازگشایی اعتبار کند، امکان جابجایی پول را فراهم کند. خیلی از این‌ها در اختیار دولت است و این را می‌دانند. این کارها اگر شکل گیرد، بله، می‌شود امید داشت. هنوز این روند شکل نگرفته، ولی مواضع رسمی‌شان، مواضعی که در حوزه برجام حرف زدند ، تمام آن در این فاصله مواضع خوبی بوده و بیانیه های خوبی دادند، اما پیامی که به ایران منتقل شده، این بوده که این‌ها هیچ کدامش هنوز برای ما نه نانی می‌شود و نه آبی؛ فقط حرف زدید، حرف‌هایتان هم خوب است، ‌ولی عملش کجاست؟ فعلا عملی وجود ندارد ، ولی این مسیری نیست که بخواهد مسدود شود، این مسیری است که مسئولان ما حتما باید پیگیری کنند، امید هم می‌شود به آن داشت، ‌ولی باید پیگیری شود تا به نقطه عمل برسد، یعنی کاری کنیم که اروپا به نقطه عمل وارد شود، وگرنه در حد این بیانیه‌ها که کمکی به ما نمی‌کند.