کاهش منابع آب سطحی و زیر زمینی حوضه آبریز هلیل رود وتالاب جازموریان
کاهش منابع آب سطحی و زیر زمینی حوضه آبریز هلیل رود و تالاب جازموریان در سال‌های گذشته تأثیر بسزایی بر افزایش مشکلات اقتصادی مردم و ناتوانی آن‌ان در تأمین معاش خود داشته و از جمله شهرستان‌هایی که در این مسیر با تنش و بحران رو به رو شد باید به شهرستان قلعه گنج واقع در جنوبی ترین بخش استان کرمان اشاره کرد.
تالاب جازموریان در جنوب استان کرمان، از جمله تالاب هایی است که در دهه‌های گذشته به علت کاهش شدید منابع آب و عدم تأمین حقابه، به مرز خشکی کامل رسید این در حالیست که بر اساس آمار موجود در حاشیه این تالاب بیش از ۱۲ هزار چاه آب غیر مجاز فعال است؛ چاه های غیر مجازی که نزدیک به ۳۰۰۰ مورد آن در شهرستان قلعه گنج فعال است و حالا امیدها برای پایان کار آنها بالا گرفته است.
بر اساس این گزارش حفر چاه غیرمجاز در حاشیه رودخانه و تالاب‌های کشور همواره یکی از معضلات بزرگ زیست محیطی کشور بوده است که بر اساس برخی ملاحظات اجتماعی تاکنون برخورد قاطع و راسخی با آن صورت نگرفته است. مثل اتفاقی که در حاشیه تالاب جازموریان و در شهرستان های جنوبی استان کرمان رخ داد و در دهه های گذشته حفر چاه های غیر مجاز در این منطقه به شدت افزایش یافت.
محمد رضا بختیاری – مدیر عامل شرکت آب منطقه ای استان کرمان – پیشتر درباره خسارت
هایی که حفر چاه های غیر مجاز به جنوب استان کرمان وارد کرده است و نیز آمار دقیق این چاه ها به رسانه ها گفت: در حاشیه تالاب جازموریان بیش از ۱۹ هزار چاه غیر مجاز وجود دارد که از این تعداد چیزی حدود ۱۴ هزار مورد آن در استان کرمان و مابقی در استان سیستان و بلوچستان است.
همچنین یحیی کمالی پور، نماینده جیرفت گفت: در جنوب کرمان نزدیک به ۱۲ هزار چاه غیرمجاز وجود دارد. با توجه به اینکه در جنوب کرمان تعداد زیادی زمین و باغ کشاورزی وجود دارد و خشکسالی شدیدی در منطقه رخ داده است، هر چاه آبی که خشک می شود، شهروندان به جای آن چاه آب غیر مجاز و جدیدی حفر می کنند که معنای دیگر آن سوراخ سوراخ کردن زمین است.
کاهش منابع آب سطحی و زیر زمینی حوضه آبریز هلیل رود و تالاب جازموریان در سال‌های گذشته تأثیر بسزایی در افزایش مشکلات اقتصادی مردم و ناتوانی آنها در تأمین معاش خود داشته و از جمله شهرستان‌هایی که در این مسیر با تنش و بحران رو به رو شد باید به شهرستان قلعه گنج واقع در جنوبی ترین بخش استان کرمان اشاره کرد که به لحاظ منابع آبی در شرایط بسیار نگران کننده ای قرار دارد.
یکی از تهدیدهای جدی برای وضعیت منابع آب شهرستان قلعه گنج در سال‌های اخیر را باید مصرف بخش قابل ملاحظه‌ای از این منابع محدود را در بخش کشاورزی و نیز کشت محصولات آب بر دانست؛ وضعیتی که در سال‌های گذشته نه تنها با انجام اقدام های اصلاحی و تغییر الگوی کشت با مدیریت قابل قبولی رو به رو نشد، بلکه با کم توجهی مدیران نسبت به حفر چاه‌های غیرمجاز زمینه تشدید خسارت‌ها را فراهم کرد.
با ورود بنیاد علوی و اجرایی شدن طرح آبادانی و پیشرفت در این شهرستان که در راستای اقتصاد مقاومتی طراحی شده است، از سوی این نهاد اقداماتی در مسیر تغییر الگوی کشت کشاورزان و کاهش مصرف آب در بخش کشاورزی انجام داده است. از جمله این موارد می‌توان به طرح ویژه بنیاد علوی برای توسعه کشت کنجد و جایگزین کردن این محصول با محصولات آب بری چون گوجه فرنگی و هندوانه در منطقه اشاره کرد؛ طرحی که در جریان آن اکنون کارخانه‌ای با هدف تولید روغن کنجد نیز در این شهرستان احداث شده است و پس از برداشت محصول کشاورزان بلافاصله آن را خریداری و در کارخانه موجود به روغن تبدیل می کند.
به گزارش ایسنا مسعود حیدری – مدیر طرح توسعه و آبادانی شهرستان قلعه گنج – گفت: تغییر الگوی کشت را در شهرستان قلعه گنج با جدیت دنبال می‌کنیم و در حال اجرای این فرایند تغییر هستیم. برای مثال کارخانه استحصال روغن از کنجد را دایر کرده‌ایم که کشاورزان را تشویق میکند به کشت این محصول روی آورند چون کنجدهایشان را به شیوه حمایتی خریداری میکند و به دنبال تولید روغن کنجد در این کارخانه، بازار این محصول در منطقه ایجاد شده و برای کشاورزان این اطمینان را به وجود آورده که می‌توانند روی کشت کنجد و فروش آن با نرخ مناسب حساب باز کنند.
وی افزود: مجموعه این اقدامات موجب می‌شود به سمت بحث کاهش مصرف آب پیش برویم و کشاورز به جای مثلاً هندوانه که آب زیادی می‌خواهد، به کشت کنجد روی آورند. درست مثل بحث کشت گیاهان دارویی که به شدت در قلعه گنج پیگیری می شود و البته پتانسیل آن هم در منطقه وجود دارد.
به گزارش بنیاد علوی ، با این روند امید است که در سال‌های آینده موضوع تغییر الگوی کشت در شهرستان قلعه گنج به شکل نهادینه شده‌ای ترویج یابد و یکی از خروجی‌های مثبت آن کاهش شدید مصرف آب در عین افزایش درآمد اهالی منطقه باشد؛ وضعیتی مطلوب که انتظار می رود در دیگر شهرستان های مستقر در مجاورت تالاب جازموریان نیز مورد اجرا قرار گیرد.
