اتمام منابع آب شرب هزاران هندیجانی به دنبال خشک شدن سد آسک
منابع آب سد بزرگ آسک که در ۳۵ کیلومتری شمال هندیجان و بر روی رودخانه‌ای با همین نام واقع است، به کمتر از ۲ درصد ظرفیت معمولی رسیده است؛ سدی که در ابتدا قرار بود علاوه بر تأمین آب شرب مردم شهرستان هندیجان، همچنین بیش از ۵۰ هزار هکتار از اراضی منطقه را به زیر کشت ببرد، اما حالا در شرف خشکی کامل قرار دارد.
به گزارش تابناک، یکی از از مهم‌ترین سد‌های حوضه آبریز زهره را باید سد آسک دانست که در ۳۵ کیلومتری شمال شهر هندیجان و در ۳۲ کیلومتری جنوب امیدیه واقع است؛ سدی که عملیات احداثش با ظرفیت ۱۵ میلیون کیلومتر مربع از سال ۱۳۷۶ آغاز و پس از ۹ سال در سال ۱۳۸۵ رسماً افتتاح شد.
این سد که در مجاورت روستای مشراگه بخش چم خلف عیسی از توابع شهرستان هندیجان استان خوزستان واقع است، در ابتدا قرار بود ضمن تأمین آب شرب ۳۵ روستای منطقه و نیز شهر هندیجان به آبیاری بیش از ۵۰ هزار هکتار از اراضی شهرستان هندیجان نیز کمک کند، اما در ادامه و به دنبال برخی عوامل از جمله تشدید خشکسالی‌ها دچار بحران کم آبی شد.
متولیان منابع آب استان خوزستان در رابطه با چرایی کاهش منابع آب این سد معتقدند که مصرف بی رویه آب در مناطق بالادستی رود هندیجان، عدم پرداخت حقابه‌های پایین دست از سد کوثر و نیز تشدید خشکسالی‌ها در بروز بحران کنونی موثر است.
جدا از چرایی عوامل بروز مشکل کنونی، واقعیت دیگر و نگران کننده کنونی این است که سد آسک اکنون با کمتر از ۲ درصد از ظرفیت خود در حال خشک شدن کامل است و نه تنها قادر به تأمین آب مورد نیاز برای کشاورز مراتع شهرستان منطقه نیست، حتی در تأمین آب شرب شهر و روستا‌های شهرستان هندیجان نیز پاسخگوی نیاز‌ها نیست.
این موارد را می‌توان از سخنان کوروش مودت، فرماندار شهرستان هندیجان برداشت که اخیراً در همین رابطه به رسانه‌ها گفت: بخشی از آب شرب شهرستان از سد آسک تامین می‌شود، اما اکنون با توجه به عدم رهاسازی آب از سد کوثر و همچنین استفاده از آن در بالادست، آبی به شهرستان هندیجان نمی‌رسد.
وی با بیان اینکه اولویت تامین آب با آب شرب است، ادامه داد: با توجه به تبخیر فراوان به دلیل افزایش دما و عدم رهاسازی آب از سد کوثر، ورودی آب به سد آسک کاهش پیدا یافته است. همچنین با توجه به این شرایط EC آب در سد آسک به بالای ۷ هزار میکروموس بر سانتیمتر افزایش پیدا کرده است و شرایط مناسب نیست.
فرماندار شهرستان با اشاره به اینکه بخشی از آب شهری و روستایی هندیجان از سد آسک تامین می‌شود، گفت: اگر برداشت آب از این سد قطع شود، ۳۵ روستای هندیجان با بحران جدی آب مواجه می‌شوند و آب شرب شهری نیز با مشکلات جدی مواجه خواهد شد.
سخنان کنونی فرماندار شهرستان هندیجان در رابطه با احتمال بروز مشکل در تأمین آب شرب منطقه از سد آسک به دلیل کاهش شدید منابع و افزایش املاح موجود در منابع آب باقی مانده در حالی است که بررسی‌ها نشان می‌دهد بیش از ۷۰ درصد آب شرب منطقه پیش از این، از سد آسک تأمین می‌شد.
اگرچه شهر هندیجان یکی از شهر‌های بندری ایران محسوب می‌شود و فاصله آن تا ساحل خلیج فارس کمتر از ۱۵ کیلومتر است و به همین دلیل انتظار منطقی این بود که از مدت‌ها پیش برای تأمین آب شرب این شهر و روستا‌های پیرامونی، موضوع تهیه آب از آب شیرین کن مورد توجه مسئولان باشد، اما بررسی‌ها نشان می‌دهد که در حال حاضر نیز بحث تهیه آب از این مسیر مورد توجه نیست و مدیران اجرایی منطقه به دنبال تهیه آب شرب منطقه از منابع آب حوضه آبریز کارون هستند.
این را می‌توان از گفته‌های عبدالمحمد سخراوی – مدیر آب رسانی بند امام خمینی (ره) برداشت کرد که در همین رابطه اردیبهشت ماه سال جاری به رسانه‌ها گفت: با توجه به کمبود آب رودخانه زهره و همچنین مشکلات فراوان آب شرب شهرستان هندیجان، پس از بررسی‌های دقیق علمی و فنی توسط سازمان آب و برق خوزستان، افزایش حجم آب انتقالی از رودخانه کارون به این شهرستان در دستور کار قرار گرفته است که طی انجام مراحل کارشناسی احداث ایستگاه پمپاژ رحیم آباد تایید و به شرکت آب جنوب شرق واگذار شده است.
وی افزود: این طرح شامل ایستگاه پمپاژ با ظرفیت اسمی ۱۵۰۰۰ متر مکعب درساعت، احداث مخزن، و اجرای عملیات لوله گذاری با قطر ۷۰۰ میلیمتر به طول ۲۶۰ متر میباشد که در حال حاضر با پیشرفت فیزیکی ۴۰ درصدی در حال اجرا میباشد.
با توجه به اینکه ۷۰ درصد منابع آب شرب شهرستان هندیجان از طریق سد آسک تأمین می‌شد، به نظر می‌رسد تا زمانی که پروژه ایستگاه پمپاژ رحیم آباد تکمیل شود، بحران جدی در این منطقه از کشورمان به وجود آید.
نظر به افزایش دما و سرعت بالای تبخیر آب و نیز کاهش کیفیت آب شرب کنونی شهرستان هندیجان، انتظار این است که مسئولان امر هر چه سریعتر اقدام‌های لازم را برای حل کوتاه مدت مشکل به عمل آورند و در بلند مدت نیز به دنبال تأمین آب منطقه از مسیر آب شیرین کن‌ها باشند.
