دوبله و چهره هایی که دیگر جایگزین ندارند

نداشتن جایگزین برای بزرگان عرصه دوبله که دیگر در این دنیا نیستند، کیفیت گویندگی به جای یک شخصیت، تعداد کم فیلم‌ها نسبت به تعداد زیاد دوبلورها و مواردی از این دست از جمله مسائلی محسوب می شود که عرصه دوبله با آن روبرو است.

عرصه دوبله در ایران همواره یک استاندارد مشخصی از هنر را در فیلم‌ها رعایت کرده و می‌توان گفت که با گذشت سال‌های زیاد و اساتید موفق و ماندگاری که دیگر در بین ما نیستند اما هنوز هم این عرصه دارای استعدادهای درخشانی است که به خوبی فیلم‌ها را دوبله می‌کنند.

دوبله ایران همواره با وجود دوبلورهایی که مهارت و فن بالا در کار و دقت نظر در بیان و اجرای شخصیت یک اثر را داشته‌اند در سطح استانداردهای جهانی ایستاده است حتی امروز نیز با وجود ستارگانی که دیگر در بین ما نیستند و هر کدام اساتیدی زبردست در این عرصه بوده‌اند می‌توان به هنر دوبله ایران بالید و به پیشرفت آن امیدوار بود.

هنر دوبله در ایران با رفتن شخصیت‌های پا به سن گذاشته به سمت ورود نیروهای جوان رفته است. این نیروهای جوان از تکنولوژی در دوبله نیز برخوردار هستند و به مدد آن در حال حاضر به هنر دوبله مشغولند. امکاناتی که ستارگان دوبله و بزرگان این عرصه بدون آن راه دوبله را برای نسل جوان با هنر و مهارت خود باز کردند.

وجود تکنولوژی و امکانات این روزها به دوبله سرعت بخشیده است اما این سرعت هزینه‌های دیگری را برای دوبله آثار به همراه داشته است.

نداشتن جایگزین برای بزرگان عرصه دوبله، کیفیت آثار دوبله شده، تعداد کم فیلم‌ها نسبت به تعداد زیاد دوبلورها و مواردی این چنینی از جمله مسائلی محسوب می شود که عرصه دوبله با آن روبرو است که خبرنگار گروه فرهنگی خبرگزاری میزان در گفت و گو با چند پیشکسوت عرصه دوبله این موضوعات را بررسی کرده است:

***عرصه دوبله در حال حاضر با سال‌های گذشته اصلا قابل مقایسه نیست

نصرالله مدقالچی پیشکسوت هنر دوبله در گفت و گو با خبرنگار گروه فرهنگی خبرگزاری میزان، در خصوص وضعیت امروز دوبله با بیان این مطلب که عرصه دوبله در حال حاضر با سال‌های گذشته اصلا قابل مقایسه نیست،تصریح کرد: در دهه 60 و 70 ،دوبله روند رو به رشدی داشت اما چندین سال است که شاهد رشد چشم‌گیری در این عرصه نیستیم و به طور کلی هنر دوبله این روزها وضعیت خوبی را پشت سر نمی‌گذارد.

دوبلور نقش ابوسفیان در فیلم سینمایی “محمدرسول الله(ص)” با تشریح حضور کارهای زیر‌زمینی در این عرصه، خاطر نشان کرد: در گذشته، 90 درصد فیلم‌ها به خوبی دوبله می‌شدند و از میان آنها 30 تا 40 اثر ماندگار می‌شدند، اما در حال حاضر چنین اتفاقی نمی‌افتد. چون کارهای زیرزمینی زیاد شده و از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برخوردی با فعالیت آن ها نمی‌شود و این مساله، لطمه بزرگی به جامعه دوبله زده است.

این دوبلور پیشکسوت درباره علت گزیده‌کاری دوبلورهای قدیمی گفت:به عنوان یک دوبلور تا اثری قوی نباشد دوبله آن را انجام نمی‌دهم چرا که سعی می کنم کار شایسته و خوب را دوبله کنم.

***وقتی تپق‌ها را با برنامه‌های کامپیوتری رفع می‌کنند دیگر یک دوبلور زحمت تمرین بیشتر را به خود نمی‌دهد

تورج نصر دیگر گوینده پیشکسوت عرصه دوبله درباره وضعیت گویندگان گفت: در سال 96 شاهد وضعیت خوبی نبودیم و بیکاری زیادی حاکم بود، یعنی حدود هفت تا هشت ماه دوبلورها بیکار بودند، کم‌کاری وجود داشت و فیلم‌هایی نبود که دوبله کنیم. تنها در ماه‌های بهمن و اسفند سال گذشته به مناسبت نوروز فیلم‌هایی به ما سپرده شد تا دوبله کنیم.

وی در همین راستا افزود: در حال حاضر فعالیت‌های دوبله هنوز شروع نشده است اما معمولا در فصل پاییز دوبله قوت می‌گیرد و کار بیشتر می‌شود.

این گوینده درباره ورود نیروهای جوان به عرصه دوبله اظهار کرد: برخی از نیروهای جوان که وارد این عرصه شده‌اند در آینده نزدیک دوبلورهای موفقی خواهند شد ولی برخی دیگر جایگاهی نخواهند داشت. فضای کاری جوان‌هایی که در حال حاضر وارد عرصه دوبله می‌شوند قابل مقایسه با گذشته نیست. ما انگیزه داشتیم و انگیزه به وجود می‌آوردیم، هنرپیشه‌های فیلم‌ها همه خوب بودند و هنرپیشه‌های کره ای، چینی و ژاپنی نبودند که جاذبه نداشته باشند. گویش این فیلم‌ها بد و برای ما بسیار سخت و معمولا جنگی است و آثار جالبی از آب در نمی‌آیند.

نصر با اشاره به اهمیت ورود تکنولوژی به عرصه دوبله افزود: تکنولوژی با ورود به دوبله کیفیت آن را پایین آورده است. پیش از این با آپارات چندین بار تمرین می‌کردیم اما در حال حاضر با ورود دستگاههای دیجیتال وقتی یک تپق زده می‌شود از همان جا ادامه آن را، کار می‌کنند. به عبارتی سرعت کار بسیار بالا رفته است و کیفیت آنچنان جالب نیست. دستگاه‌های دیجیتال و تکنولوژی دوبله را به شکل ماشینی تبدیل کرده است. در گذشته که با دستگاه آپارات دوبله انجام می‌شد هر قسمت 3 تا 4 دقیقه طول می‌کشید که بین زمانی که تپق اتفاق می‌افتاد تا شروع دوباره، فاصله‌ای بود که در آن فاصله دوبلور را به تمرین کردن وادار می‌کرد.

وی ادامه داد: دیالوگ‌ها و بیانی که گوینده‌های دوبله برای متن یک اثر باید استفاده می‌کردند توسط آنان تمرین می‌شد، در نتیجه درک بهتری از چگونگی دوبله اثر اتفاق می‌افتاد. اما در حال حاضر این‌گونه نیست و اگر گوینده‌ها تپقِ کلمه به کلمه هم داشته باشند، آن را ادامه خواهند داد.

گوینده “جیمبو” درباره بزرگان عرصه دوبله و جایگزینی برای آن‌ها بیان کرد: متاسفانه دوبلورهای بزرگی را از دست داده‌ایم و نتوانسته‌ایم نیروهای دیگری جایگزین آنها کنیم. بهرام‌‌ زند، عزت‌الله مقبلی، ایرج ناظریان، ژاله کاظمی، مهین کسمایی، فهمیه راستگار از کسانی هستند که هنوز هم نتوانسته‌ایم جایگزینی برای آنها بیاوریم.