پشت پرده کاهش خرید و فروش دلار

تحولات بازار ارز در واپسین روزهای سال 1396 تندتر از هر سالی به‌پیش می‌رود. پس از صعودی شدن روند نرخ ارز از شهریور ماه، این روند در ماه‌های پایانی سال شدت گرفت به‌طوری که در بهمن ماه به اوج خود رسید.

برخلاف سال‌های قبل که نوسان بازار ارز در پایان سال مقطعی و به نحوی زودگذر بود ولی امسال درکنار دامنه بالای افزایش قیمت‌ها نوسانات در این بازار نیز ماندگار شده است به‌طوری که در بهمن ماه نرخ آزاد دلار به 5 هزار تومان هم رسید.اما پس از ورود نیروی انتظامی به این بازار و دستگیری دلالان و همچنین اجرای بسته ارزی از 28 بهمن ماه روند نزولی قیمت‌ها در بازار ارز آغاز شد به گونه‌ای که دلار از کانال 5 هزار تومانی به 4400 تومان رسید. ولی اکنون معضل دیگری بازار ارز را از آرامش خارج کرده است.

روزدوشنبه هفته جاری بود که اخباری از توقف خرید و فروش در بازار ارز منتشر شد. طبق این اخبار برخی از صرافان بازار از خرید و فروش ارز امتناع کرده و برخی دیگر مغازه‌های خود را تعطیل کرده‌اند.اما براساس گفته صرافان مجاز بازاراین روند همه گیر نشده است و همچنان برخی از صرافان مانند گذشته به خرید و فروش ارز اقدام می‌کنند. با وجود این تعدادی از صرافان نیز به‌دلیل آنچه سودنداشتن معامله ارز اعلام می‌کنند از این بازار کنار کشیده‌اند.

یکی از صرافان مجاز بازاردراین باره گفت: روزگذشته مانند سایر روزها صرافی بانک‌ها، ارز مورد نیاز ما را تأمین کردند و دراین خصوص هیچ مشکلی نیست. صراف دیگری نیز با تأیید اینکه روزگذشته توزیع ارز دولتی بانک مرکزی میان صرافان مجاز انجام شده است، افزود: این درحالی است که روزدوشنبه ارزی میان صرافان توزیع نشد و همین عامل باعث شد تا بر تعداد صرافی‌هایی که کار نمی‌کردند افزوده شود.

با وجود این توقف خرید و فروش ارز در برخی از صرافی‌ها هنوز باعث رشد قابل توجه قیمت‌ها نشده است. روز گذشته بانک مرکزی دلار را به‌نرخ 4471 تومان و یورو را با قیمت 5446 تومان میان صرافی‌ها توزیع کرد که طبق خواسته بانک مرکزی صرافان تنها 10 تومان می‌توانند ارز دریافتی را گران‌تر بفروشند. بنابراین همچنان دلار آزاد در کانال 4400 تومان باقی مانده است.

صف‌های خرید ارز برگشت؟

روز دوشنبه مقابل تعدادی از صرافی‌های به اصطلاح سناکار که دلار دولتی خرید و فروش می‌کنند، صف‌های خرید دلار دولتی تشکیل شده بود و در عین حال برخی از همین صرافی‌های سناکار کاسبی‌شان را تعطیل کرده و با نصب اطلاعیه‌ای اعلام کردند که خرید و فروش دلار در این صرافی‌ها انجام نمی‌شود.

یکی از این صرافی‌ها در اطلاعیه‌ای به‌مشتریان خود اعلام کرد: با توجه به نرخ‌گذاری بانک مرکزی و عدم فروش دلار به صرافی در حال حاضر فروش دلار(اسکناس) مقدور نیست. مشاهدات از بازار ارز طی روزهای اخیر نشان می دهد که برخی از صرافی‌ها از همان روزی که دلالان توسط نیروی انتظامی دستگیر شدند، دست از کار کشیدند و تقریباً نیمه تعطیل شده‌اند.بسیاری از صراف‌ها از صبح دوشنبه تمایلی به فروش ارز خصوصاً دلار نداشتند و همین مسأله باعث تشکیل صف در معدود صرافی‌هایی شد که دلار و یورو می‌فروختند.

چرا بانک مرکزی انحصار ایجاد کرده است؟

مسئول یکی از صرافی‌های میدان فردوسی با انتقاد از عملکرد بانک مرکزی گفت: «مشخص نیست چرا بانک مرکزی دلار را انحصاراً در اختیار چند صرافی زیرمجموعه خود قرار داده است و به ما دلار نمی‌دهد؟ این اتفاق فقط باعث آشفتگی بیشتر بازار می‌شود و به نوسانات و گرانی آن دامن می‌زند».

بررسی بازار ارز حاکی از آن بود که در میدان فردوسی تهران و مرکز تجارت جهانی فردوسی فقط دو صرافی زیرمجموعه بانک‌ها دلار داشتند و عرضه می‌کردند که آنها هم آنقدر با صف‌های طولانی و ازدحام مردم و دلالان مواجه بودند که مأموران نیروی انتظامی به این مسأله ورود کرده تا به این وضعیت سامان دهند که البته با برخورد و بازداشت‌هایی همراه شد.

راز عدم خرید و فروش دلار در صرافی‌ها در قیمت‌های خاص چیست؟

فعالان بازار علت اصلی عدم خرید و فروش دلار در صرافی‌ها را این‌طور توضیح می‌دهند که از هفته قبل که قیمت‌ها کاهشی بود و اکثر مردم فروشنده دلار بودند صرافی‌ها خرید نمی کردند و فقط فروش داشتند تا اینکه قیمت‌ها تا جایی پایین آمد که عده زیادی برای این قیمت‌ها در کمین نشسته بودند.این افراد می‌گویند: چون اختلاف قیمتی بین تهران و شهر‌های مرزی زیاد بود فرصت را مناسب دیدند و وارد صحنه شدند و صرافی‌هایی که هفته قبل خرید نداشتند حالت عکس به خود گرفته و این هفته فروش نداشتند و فقط خریدار بودند (البته تعدادی صرافی با انصاف هم هستند که ارز را هنوز به قیمت دولتی توزیع می‌کنند).یکی از فعالان بازار ارز در همین ارتباط تأکید می‌کند که این واقعیت جامعه ماست که همه به‌دنبال منافع خود هستند؛ چه مردم چه دلال و چه صرافی که در بعضی قیمت‌ها فقط خریدار و در بعضی قیمت‌ها فقط فروشنده هست.

اختلاف قیمت دلار داخل و شهرهای مرزی هنوز بالاست

وی می‌گوید: بانک مرکزی حتماً باید تمهیدات لازم را برای کاهش قیمت حواله درهم و اختلاف قیمت در داخل و خارج از کشور انجام دهد تا قیمت‌ها کاهش داشته باشد.

این فعال بازار ارز معتقد است که اختلاف قیمتی بین شهر‌های کشورهای همسایه با داخل کشور به افزایش تقاضا در داخل دامن می زند و عده‌ای از مردم هم که این صف‌های مقابل صرافی را می بینند گمان می برند که حتماً فرصت مناسبی برای خرید هست.وی می‌گوید: اگر اختلاف قیمت در داخل و خارج از کشور متعادل نشود و حساب‌های افرادی که در انتقال و قاچاق ارز دست دارند کنترل بیشتری صورت نگیرد پایین آوردن دستوری نرخ ارز توسط بانک مرکزی اثر‌گذار نخواهد بود. برخی می‌گویند بانک‌های توزیع‌کننده از هفته گذشته هنگام فروش ارز به صراف‌ها تأکید می‌کنند دلار حداکثر با 10 تومان سود باید فروخته شود و اگر حاشیه سود بیشتری از صراف گزارش شود، عرضه به آن صراف متوقف خواهد شد. ادامه این شرایط ظاهراً برای صراف‌ها توجیه نداشته و به‌همین خاطر از دیروز تصمیم گرفتند از تحویل یا فروش ارز خودداری کنند.

۱۳۰۰ حساب اخلالگر بازار ارز با گردش ۶هزار میلیارد تومان مسدود شد

دادستان تهران از انسداد ۱۳۰۰ حساب با مانده ۳۷ میلیارد تومان مربوط به اخلالگران بازار ارز خبر داد و گفت: گردش مالی این حساب‌ها ۶هزار میلیارد تومان بوده است. عباس جعفری دولت‌آبادی درباره تعداد دستگیری متهمان و اخلالگران بازار ارز، اظهار داشت: تاکنون 27 نفر از اخلالگران بازار ارز از سوی پلیس و وزارت اطلاعات به دادستانی معرفی و دستگیر شده‌اند.